Μετά το σκάνδαλο του Χάρβεϊ Γουάινστιν και τη μετεωρική άνοδο του κινήματος #MeToo το 2017, το Χόλιγουντ πέρασε σε άλλη εποχή. Δεν λύθηκαν τα προβλήματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης στη βιομηχανία του θεάματος, ωστόσο το κακό περιορίστηκε.
Τα τελευταία χρόνια όμως συμβαίνει το εξής οξύμωρο: oσο η κοινωνία γίνεται ανεκτικότερη στον σεξουαλικό προσανατολισμό και στο δικαίωμα του ελεύθερου αυτοπροσδιορισμού της σεξουαλικής ταυτότητας τόσο οι ερωτικές σκηνές θεωρούνται κάτι κακό. Η νεοπουριτανική εκδοχή αποθέωσε τους ηπερήρωες της Marvel ή σύνδεσε το σεξ αποκλειστικά με τη συστημική αδικία, εξοστρακίζοντας την αυτούσια σεξουαλική επιθυμία από τις οθόνες.
Αυτό φαίνεται να αλλάζει, με τη χρονιά που μόλις πέρασε να δίνει αρκετά δείγματα ότι ο κινηματογράφος ξαναβρίσκει τον εαυτό του όσον αφορά την απεικόνιση της ερωτικής επιθυμίας. Ταινίες όπως το «Poor things» του Γιώργου Λάνθιμου, που τιμήθηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία, επαναφέρουν το σεξ με πολλές και τολμηρές σκηνές και εν προκειμένω με την Εμα Στόουν να υποδύεται την Μπέλα Μπάξτερ, μια ηρωίδα χωρίς σεξουαλικούς φραγμούς, σε μια ταινία που οδεύει ολοταχώς προς τα Οσκαρ.
Ναι στη βία, όχι στο σεξ
Ακόμη και σήμερα σε πολλές αμερικανικές ταινίες ή σειρές οι γυναίκες κάνουν έρωτα φορώντας το σουτιέν τους. Κι εδώ έρχεται να προστεθεί το άλλο οξύμωρο: οι Αμερικανοί ήταν πάντα πιο άνετοι με τη βία παρά με το σεξ. Ο Ράμπο μπορούσε να εξολοθρεύει τους αντιπάλους του σαν μύγες, αλλά η η Κιμ Μπάσιντζερ και η Σάρον Στόουν προκαλούσαν εγκεφαλικά με τις καυτές ερωτικές σκηνές τους.
Τα τελευταία χρόνια η άνθηση του ιντερνετικού πορνό μαζί με τον απόηχο των σκανδάλων που ανέδειξε το #MeToo έφεραν προβληματισμό στα μεγάλα στούντιο. Ενα πυκνό πέπλο πουριτανισμού, που πυροδοτήθηκε και από τη ριζοσπαστικοποίηση των social media, στεγανοποίησε τη βιομηχανία του θεάματος, η οποία προτιμούσε να έχει το κεφάλι της ήσυχο. Δεν ήταν εποχές για καθαρό, απενοχοποιημένο, ελεύθερο, διασκεδαστικό, σαγηνευτικό, προκλητικό, καυτό σεξ που κόβει την ανάσα.
Αντιθέτως ήταν ευπρόσδεκτες όσες ταινίες είχαν ήρωες θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή πρωταγωνιστές που εμφανίζονταν ως μέντορες ενώ στην πραγματικότητα ήταν σεξουαλικοί θηρευτές. Οπως το «Ταρ» με την Κέιτ Μπλάνσετ, το «She said» που βασίζεται στην έρευνα των «New York Times» για το σκάνδαλο Γουάινστιν ή το «Bombshell» για την κακοποιητική συμπεριφορά του αφεντικού του Fox News Ρότζερ Εϊλς, με τη Σαρλίζ Θέρον και τη Νικόλ Κίντμαν. Αξιοσημείωτο ήταν και το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Εμεραλντ Φένελ «Promising young woman» με την Κάρεϊ Μάλιγκαν.
Ο Λάνθιμος τινάζει τη σκόνη
Αλλά το 2023 είναι η χρονιά που το συντηρητικό πέπλο αρχίζει να σηκώνεται και ένας αέρας απελευθέρωσης μοιάζει να τινάζει τη συσσωρευμένη σκόνη. Οι ερωτικές σκηνές απενοχοποιούνται ξανά και η σεξουαλική επιθυμία κάνει την εμφάνισή της με νέους όρους. Oχι ως απειλή, αδικία, προειδοποίηση ή τιμωρία αλλά ως σεξ αυτό καθαυτό, που δεν έχει πάρει διαζύγιο από την ηθική αλλά ούτε καθορίζεται αποκλειστικά από αυτήν.
Oπως είπε η Εμα Στόουν στους «New York Times», οι οποίοι έκαναν πρόσφατα ένα αφιέρωμα στην επιστροφή της σεξουαλικότητας στη μεγάλη οθόνη: «Η Μπέλα δεν ντρέπεται για το σώμα της, τη σεξουαλικότητά της, για το ποια είναι», ενώ ο Λάνθιμος στην πρεμιέρα της ταινίας στη Βενετία μίλησε για την ελευθερία της ηρωίδας για τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικότητας, σε μια ταινία που με όπλο το χιούμορ μιλάει για την προσωπική ελευθερία και για τη γυναικεία σεξουαλικότητα χωρίς λογοκρισία.
Με την επαναξιολόγηση των κανόνων αποδεκτής συμπεριφοράς που έφερε το #MeToo και με τη βοήθεια των «διαχειριστών της οικειότητας» (intimacy coordinators), που φροντίζουν να «χορογραφούν» τις δύσκολες σκηνές έτσι ώστε οι ηθοποιοί να μην αισθάνονται άβολα, το σεξ επιστρέφει δυναμικά. Για να μείνει, ελπίζουμε. Για να μην ξαναγυρίσουμε στις σκοτεινές ρίζες της σεμνότυφης Αμερικής και στο σκληρό πουριτανικό DNA της που δεν διαφέρει και τόσο από αυτό που κατήγγειλε ο Χόθορν στο «Αλικο γράμμα».
Διαβάστε επίσης:
Ο Γιώργος Λάνθιμος έτοιμος για το Όσκαρ του
Χρυσές Σφαίρες 2024: Τα λόγια της Έμμα Στόουν για τον Λάνθιμο – «Είμαι ευγνώμων» (Video)