Όταν, στις 7 Νοεμβρίου, μπαίναμε στο δεύτερο lock down, κανείς δεν πίστευε ότι θα τελειώναμε σε τρεις εβδομάδες.
Η εμπειρία της άνοιξης είχε δείξει ότι θα τραβούσε περισσότερο. Εξάλλου, από την πρώτη εβδομάδα των προσωρινών λουκέτων στην οικονομία, άρχισε η συζήτηση στα κανάλια για την πρόταση του καθηγητή Σαρηγιάννη περί κυλιόμενων lock down ως την άνοιξη, με ένα σχήμα «2 βδομάδες ανοιχτά, 3 βδομάδες κλειστά», σαν να ήταν δυνατό να λειτουργήσει η οικονομία ως … ακορντεόν.
Τον καιρό εκείνο το οικονομικό επιτελείο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης επένδυαν στους τζίρους των γιορτών και για αυτό το λόγο ανακοίνωναν πιο γενναία μέτρα στήριξης. Με δεδομένο ότι ο τζίρος των γιορτών ξεπέρασε το 2019 τα 2.5 δις ευρώ, η κυβέρνηση έλπιζε σε αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2.3-2.5 δις ευρώ, με στόχο τη μείωση της ύφεσης, έστω και στο κλείσιμο του έτους.
Γιορτές με κλειστή αγορά σημαίνει ύφεση 12%
Αλλά το στοίχημα δεν βγήκε. Από χτες γνωρίζουμε και επίσημα πλέον, ότι λόγω της βαρύτητας της υγειονομικής κρίσης, το lock down στα σχολεία, στην εστίαση, στη διασκέδαση, στις αθλητικές δραστηριότητες, στα δικαστήρια, στα χιονοδρομικά κέντρα, στις μετακινήσεις από νομό σε νομό (βλέπε πλήγμα στα χειμερινά θέρετρα), στη νυχτερινή κυκλοφορία, θα διαρκέσει ως τις 7 Ιανουαρίου.
Όσο για το λιανεμπόριο και τις υπηρεσίες προσωπικής φροντίδας, που κάνουν υψηλούς τζίρους κατά την εορταστική περίοδο, μέχρι προχτές ακόμη ο Υπουργός Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδης προμήνυε το κλιμακωτό άνοιγμά τους ως τα Χριστούγεννα και με διαφορά 3-4 μέρες για να βγουν οι ημερομηνίες. Χτες το πρωί όμως ξαφνικά το μήνυμα Γεωργιάδη άλλαξε: «Δεν μπορούμε να δώσουμε ημερομηνίες. Θα δούμε αν και πώς θα ανοίξουμε. Όταν μας πουν οι λοιμωξιολόγοι θα προχωρήσουμε». Λογικό: με 100 νεκρούς τη μέρα, τις ΜΕΘ ασφυκτικά γεμάτες και τα μέλη της επιτροπής λοιμωξιολόγων να φρικιούν δημοσίως στα κανάλια για τις «εφιαλτικές εικόνες που ήρθαν από την Αγγλία με τους συνωστισμούς στο άνοιγμα των καταστημάτων», οι οποίοι «δημιουργούν κινδύνους υπερμετάδοσης», πώς να ανοίξει η αγορά;
Πάμε λοιπόν για γιορτές με κλειστή αγορά κι αυτό, ομολογουμένως, κανείς δεν το περίμενε. Ούτε η κυβέρνηση αφού η συνέχιση της καραντίνας το Δεκέμβριο δεν περιλαμβάνονταν στο βασικό σενάριο του Προϋπολογισμού του έτους 2021 και το κόστος της δεν έχει επιμετρηθεί στην πρόβλεψη για ύφεση 10.5% το 2020. Αν υπολογίσουμε ότι το κόστος κάθε μήνα κλειστής οικονομίας είναι κατά τον Υπουργό Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα, -2.5 έως -3 μονάδες του ΑΕΠ, αυτό το κόστος, σε συνδυασμό με την υψηλή ύφεση 11.7% του τρίτου τριμήνου (παρόλο το «μπάτε σκύλοι αλέστε» άνοιγμα της χώρας στον τουρισμό), προοιωνίζουν περαιτέρω ενίσχυση της ύφεσης φέτος, πάνω από το προβλεπόμενο 10.5%, ίσως κοντά στο 12%.
Το «κούρεμα» των μέτρων στήριξης δείχνει την κυβερνητική ανησυχία
Και η ανησυχία έχει εγκατασταθεί για τα καλά στην κυβέρνηση, όσο κι αν παριστάνουν ακόμη τους αισιόδοξους, καθώς οι κινήσεις τους προδίδουν τον φόβο ότι «ο λογαριασμός πλέον δεν βγαίνει». Ενδεικτικά, ενώ το Νοέμβριο ο Κυρ. Μητσοτάκης αυτοπροσώπως και ο Υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας υπόσχονταν ότι θα ενισχύσουν στο εξής τα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων καθώς «το Δημόσιο έχει υψηλά ταμειακά διαθέσιμα», εφάρμοσαν τα πιο γενναιόδωρα μέτρα μόνο για ένα μήνα, ενώ από το Δεκέμβριο άρχισαν σιωπηλά να τα «κουρεύουν».
Έτσι π.χ. η αποζημίωση για τους εργαζόμενους με αναστολή σύμβασης που το Νοέμβριο είχε αυξηθεί σε 800 ευρώ το μήνα, τον Δεκέμβριο μειώθηκε ξανά στα 534 ευρώ, όση ήταν και την άνοιξη, το δώρο Χριστουγέννων που θα λάβουν οι εργαζόμενοι με αναστολή «κουρεύτηκε» υπολογιζόμενο κατά τους μήνες της αναστολής στα 534 ευρώ και όχι στους ονομαστικούς μισθούς τους, πήρε αναβολή για τον Ιανουάριο ο πέμπτος κύκλος Επιστρεπτέας Προκαταβολής που υποτίθεται ότι θα δίνονταν τον Δεκέμβριο, ενώ εγκαταλείφθηκαν οριστικά οι ιδέες της διανομής κοινωνικού μερίσματος στους χαμηλοσυνταξιούχους και του μπόνους στους υγειονομικούς που είχαν υποσχεθεί το Νοέμβριο κάποια κυβερνητικά στελέχη.
