Ένα τρίγωνο εταιρικών σχέσεων είχε διαμορφωθεί στον Δήμο Μάνδρας, έχοντας ως κατάληξη έργα του δήμου ή ακόμη και των ΕΛΠΕ. Ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας, Τεχνικών Μελετών και Υπαίθριας Διαφήμισης Κωνσταντίνος Φράγκος, κατέχοντας το συγκεκριμένο αξίωμα, ίδρυσε από κοινού με τον χημικό Χαράλαμπο Τσαντίλα την εταιρεία «εξειδικευμένων κατασκευαστικών εργασιών» Κ&Μ. Παράλληλα, ο χημικός συμμετέχει και στην εταιρεία Δέλτα Αναλυτικά Εργαστήρια, η οποία ανέλαβε έργο του Δήμου Μάνδρας, ενώ ο ίδιος –κατά το χρονικό διάστημα που επιχειρεί από κοινού με τον Κ. Φράγκο– έχει αναλάβει κατά μόνας άλλο έργο του δήμου και έχει εξασφαλίσει δύο παρατάσεις για ακόμη ένα έργο μέσω γνωμοδότησης αρμόδιας επιτροπής στην οποία πρόεδρος ήταν ο μέχρι πρότινος συνέταιρός του.
Αυτό λοιπόν το… τρίγωνο της Μάνδρας σύμφωνα με νομικούς κύκλους, φαίνεται να προσκρούει στις προβλέψεις του νόμου 4412/2016 περί σύγκρουσης συμφερόντων στη σύναψη δημόσιων συμβάσεων. Ακόμη κι αν παραμεριστεί η νομική διάσταση του θέματος, όμως, εγείρεται ξεκάθαρα ζήτημα ηθικής τάξης. Αδιάψευστη απόδειξη αποτελεί το ότι ο αντιδήμαρχος –μετά την πληροφόρηση ότι το Documento ερευνά τη συγκεκριμένη υπόθεση– αποχώρησε στις 7 Ιουνίου από την εταιρεία, ομολογώντας σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με την εφημερίδα πως στην απόφαση αυτή οδηγήθηκε για «ηθικούς λόγους».
Η αλλαγή καταστατικού
Ας τα πάρουμε από την αρχή. Ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας μαζί με τον Χαρ. Τσαντίλα συστήνουν τον Ιούλιο του 2020 την τεχνική – κατασκευαστική εταιρεία με εταιρικό κεφάλαιο 2.000 ευρώ. Αρχικά τα εταιρικά μερίδια ήταν μοιρασμένα κατά το ήμισυ στους δύο εταίρους, κάτι που τροποποιήθηκε το 2021. Συγκεκριμένα, στις 6 Δεκεμβρίου 2021 καταχωρείται στο Γενικό Εμπορικό Επιμελητήριο το νέο καταστατικό της εταιρείας, με τον Κ. Φράγκο να κατέχει πλέον μόνο το 10% της K&M. Υστερα από επτά μέρες –κατά τις πληροφορίες– συνάπτεται σύμβαση με τα ΕΛΠΕ ύψους 1,79 εκατ. ευρώ η οποία αφορά «εργασίες Σποραδικών Εργων Πολιτικού Μηχανικού στις Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις Ασπροπύργου, Ελευσίνας και Μεγάρων». Αραγε συνδέεται η τροποποίηση του καταστατικού της εταιρείας με την εν λόγω σύμβαση;
Αυτή δεν είναι η μοναδική σύνδεση με τα ΕΛΠΕ, τα οποία ως γνωστόν ανήκουν κατά 35,5% στο ΤΑΙΠΕΔ. Ο συνεταίρος του χημικού στη Δέλτα Αναλυτικά Εργαστήρια είναι συγγενής πρώτου βαθμού με τον γενικό διευθυντή διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ Γιώργο Δημόγιωργα. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάτι μεμπτό σε σχέση με τη σύμβαση που υπέγραψαν τα Ελληνικά Πετρέλαια με την K&M, αφού για το συγκεκριμένο έργο διεξάχθηκε διαγωνισμός. Το νομικό και, κυρίως, ηθικό ζήτημα που εγείρεται αφορά τον αιρετό Κ. Φράγκο, ο οποίος όντας αντιδήμαρχος αφενός είχε τον νου του στο επιχειρείν, αφετέρου σφύριζε κλέφτικα μπροστά στη φερόμενη σύγκρουση συμφερόντων που προκύπτει εξαιτίας της ανάληψης έργων ή της εισήγησης παρατάσεων για τον συνέταιρό του, ο οποίος ταυτόχρονα συμμετέχει σε άλλη εταιρεία με στενό συγγενή του γενικού διευθυντή διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ.
Τα έργα… μιλούν
Λίγες μέρες πριν από τη σύσταση της Κ&Μ αναρτάται στη Διαύγεια η απόφαση (αρ. 430) του δημάρχου Μάνδρας Χρήστου Στάθη η οποία προβλέπει την ανάθεση του έργου «Μελέτη ανανέωσης περιβαλλοντικών όρων της ΕΕΛ (Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων) Βιλίων» στον πρώην συνέταιρο του αντιδημάρχου Χαρ. Τσαντίλα. Είχε προηγηθεί η σχετική μελέτη της Διεύθυνσης Τεχνικών Εργων, κοστολογώντας το έργο στις 17.591,34 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Ο δήμος υιοθέτησε μεν τη μανιέρα των απευθείας αναθέσεων, αλλά προχώρησε σε εκδήλωση ενδιαφέροντος προκειμένου να συγκεντρώσει προσφορές και να επιτευχθεί όσο το δυνατόν χαμηλότερη τιμή. Συνολικά κατατέθηκαν τρεις προσφορές, με το έργο να κατοχυρώνεται από τον Χαρ. Τσαντίλα αντί 17.360 ευρώ.
Ακολούθησε το έργο «Επιστημονική και τεχνική υπηρεσία υποστήριξης λειτουργίας των βιολογικών Βιλίων – Ερυθρών», το οποίο ανατέθηκε στην άλλη εταιρεία του μέχρι πρότινος συνεταίρου του, Δέλτα Αναλυτικά Εργαστήρια. Στις 9 Απριλίου 2021, με την Κ&M να είναι ενεργή, η Δέλτα Αναλυτικά Εργαστήρια καταθέτει προσφορά ύψους 15.380 ευρώ. Την προηγούμενη μέρα ένας ανταγωνιστής είχε καταθέσει προσφορά η οποία ήταν κατά 300 ευρώ ακριβότερη. Ως εκ τούτου το έργο ανατέθηκε στην εταιρεία του πρώην συνεταίρου του αντιδημάρχου.
Δύο μήνες αργότερα ο Χαρ. Τσαντίλας εξασφαλίζει κι άλλο έργο. Αυτήν τη φορά κατά μόνας. Στις 2 Ιουνίου 2021, σύμφωνα πάντα με την απόφαση αρ. 132 του δημάρχου Μάνδρας, ο τότε συνέταιρος του αντιδημάρχου καταθέτει την πιο συμφέρουσα προσφορά για το έργο «Συντήρηση και επισκευή αντλιοστασίων βιολογικού ακαθάρτων ΔΕ Βιλίων». Η προσφορά του ανερχόταν σε 24.552 ευρώ, τη στιγμή που ανταγωνίστριά του για το συγκεκριμένο έργο ζητούσε 248 ευρώ παραπάνω. Προφανώς, το έργο κατοχυρώθηκε στον Χαρ. Τσαντίλα
Είχε προηγηθεί η σχετική μελέτη της Διεύθυνσης Τεχνικών Εργων, κοστολογώντας το έργο στις 17.591,34 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Ο δήμος υιοθέτησε μεν τη μανιέρα των απευθείας αναθέσεων, αλλά προχώρησε σε εκδήλωση ενδιαφέροντος προκειμένου να συγκεντρώσει προσφορές και να επιτευχθεί όσο το δυνατόν χαμηλότερη τιμή. Συνολικά κατατέθηκαν τρεις προσφορές, με το έργο να κατοχυρώνεται από τον Χαρ. Τσαντίλα αντί 17.360 ευρώ.
Οι παρατάσεις
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Κων. Φράγκος έκανε τα στραβά μάτια μπροστά στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις δημόσιες συμβάσεις και συγκεκριμένα τις προβλέψεις του άρθρου 24 του ν. 4412/2016. Παρενθετικά, ο νόμος αυτός αποτελεί ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και καθορίζει τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Το άρθρο 24 αφορά τις «συγκρούσεις συμφερόντων», με την παράγραφο 2 να ορίζει πως «κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων συντρέχει ιδίως όταν τα πρόσωπα της επόμενης παραγράφου (σ.σ. πρόσωπα σε θέσης ευθύνης στην αναθέτουσα αρχή) έχουν άμεσα ή έμμεσα χρηματοοικονομικό, οικονομικό ή άλλο προσωπικό συμφέρον, το οποίο θα μπορούσε να εκληφθεί ως στοιχείο που θίγει την αμεροληψία και την ανεξαρτησία τους στο πλαίσιο της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης».
Μάλιστα, στην παράγραφο 4 προβλέπεται: «Ως “συμφέροντα” νοούνται προσωπικά, οικογενειακά, οικονομικά, πολιτικά ή άλλα κοινά συμφέροντα με τους υποψηφίους ή προσφέροντες ή με τους υπεργολάβους αυτών ή με οποιοδήποτε μέλος υποψήφιας/προσφέρουσας ένωσης οικονομικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων και αντικρουόμενων επαγγελματικών συμφερόντων». Καθίσταται σαφές δε πως ξεκάθαρη περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων είναι η κατοχή από πρόσωπο της αναθέτουσας αρχής «ποσοστού άνω του 0,5% των μετοχών, εταιρικών μεριδίων ή άλλης φύσης δικαιωμάτων επί του κεφαλαίου οικονομικού φορέα που συμμετέχει στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης».
Πάρα ταύτα, ο Κων. Φράγκος δεν δηλώνει -ως οφείλει βάσει του ίδιου νόμου- κώλυμα και προεδρεύει δις στην Οικονομική Επιτροπή για την παράταση της σύμβασης του έργου αναφορικά με τη «μελέτη ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων της ΕΕΛ Βιλίων», το οποίο έχει αναλάβει ο πρώην συνεταίρος του Χαρ. Τσαντίλας. Η πρώτη εννιάμηνη παράταση ισχύος της σύμβασης εγκρίθηκε -με ανάλογη εισήγηση του αντιδημάρχου Πολεοδομίας και προέδρου της Οικονομικής Επιτροπής- τον Οκτώβριο του 2021, ενώ η δεύτερη τον Φεβρουάριο του 2022. Ως προς την αιτιολογία των παρατάσεων, έγινε επίκληση στις «ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούσαν στις δημόσιες υπηρεσίας» λόγω Covid-19, στην «αλλαγή που υπήρξε στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.)» και «στο μέγεθος και τη συγγραφή Μ.Π.Ε. που είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη από την αρχική πρόθεση και επομένως η καθυστέρηση δεν είναι ευθύνη του Αναδόχου».
Αποχώρηση και ομολογία
Υπό τον φόβο του τι θα επακολουθήσει της σημερινής αποκάλυψης του Documento, ο αντιδήμαρχος αποχώρησε άρον άρον από την Κ&Μ. Στις 7 Ιουνίου, δηλαδή λίγες μέρες πριν γραφτούν αυτές οι σειρές, αναρτήθηκε στο ΓΕΜΗ η τελευταία τροποποίηση του καταστατικού της τεχνικής – κατασκευαστικής εταιρίας, σύμφωνα με το οποίο ο Κων. Φράγκος αποχωρεί, μεταβιβάζοντας το μερίδιο του στον Χαρ. Τσαντίλα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο αντιδήμαρχος βρέθηκε ενώπιον του εξής διλήμματος: αντιδημαρχία ή K&M. Κι απ΄ ό,τι φαίνεται, επέλεξε να συνεχίσει το έργο του στον δήμο Μάνδρας χωρίς παράλληλη επιχειρηματική δραστηριότητα.
Εν προκειμένω, ενδιαφέρον προκαλεί ο τρόπος αντίδρασης του αντιδημάρχου κατά τις δύο επικοινωνίες που είχαμε μαζί του. Αρχικά, ο Κων. Φράγκος επικαλέστηκε άγνοια για τις προβλέψεις του ν. 4412/2016, ενώ δεν μπόρεσε να αποφύγει την παραδοχή ότι δεν δήλωσε κώλυμα πριν προεδρεύσει στην Οικονομική Επιτροπή για τις δύο παρατάσεις της σύμβασης που υπέγραψε ο Δήμος με τον μέχρι πρότινος συνεταίρο του. Στην τελευταία επικοινωνία, ο αντιδήμαρχος υποστήριξε μεν ότι δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων είτε για τα έργα που ανέλαβε ο πρώην συνεταίρος του, είτε για τις παρατάσεις των συμβάσεων που ενέκρινε ο ίδιος όντας πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής, όμως, δεν μπόρεσε να αποφύγει την παραδοχή για την ηθική διάσταση του θέματος. «Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων» είπε, ενώ όταν τον ρωτήσαμε γιατί αποχώρησε από την εταιρία παραδέχτηκε: «Αποχώρησα για ηθικούς λόγους». Ως εκ τούτου, ο Κων. Φράγκος επιβεβαίωσε ότι η ανάληψη έργων και οι παρατάσεις που εισηγήθηκε για τον μέχρι πριν λίγες μέρες συνεταίρο του ήταν -τουλάχιστον- ανήθικες.
Το μπαλάκι στον δήμαρχο
Το Documento επικοινώνησε και με τον δήμαρχο, ο οποίος δήλωσε πως δεν είχε ενημερωθεί από τον Κων. Φράγκο για την επιχειρηματική δραστηριότητα του και ξεκαθάρισε πως θα του ζητήσει εξηγήσεις. «Οι αναθέσεις έγιναν χωρίς να ξέρω ότι ο Κων. Φράγκος είχε μαζί με τον Χαρ. Τσαντίλα εταιρία» είπε ο Χρ. Στάθης παίρνοντας σαφείς αποστάσεις από τον αντιδήμαρχο. «Μάλιστα, ήταν τώρα να πληρωθεί για ένα έργο ο Χαρ. Τσαντίλας και τον άλλαξα» πρόσθεσε, τονίζοντας πως θα ζητήσει περαιτέρω εξηγήσεις από τον Κων. Φράγκο και πως το ενδεχόμενο αποπομπής του είναι «πάνω στο τραπέζι». Δεν έχουμε λόγο να μην πιστέψουμε τον Χρ. Στάθη, καθώς δεν μπορεί να γνωρίζει τη δραστηριότητα -σύννομη ή μη- κάθε αντιδημάρχου. Ωστόσο, από εδώ και πέρα, ο δήμαρχος οφείλει να πράξει τα δέοντα για να μην επωμιστεί την πολιτική ευθύνη για κάτι που ίδιος αγνοούσε.
