Τέτοιες μέρες πριν από 25 χρόνια εγκαινιάστηκε επίσημα η υποθαλάσσια σιδηροδρομική σήραγγα της Μάγχης.
Διαδρομή πρώτη, μόλις 35 λεπτά: από το Φολκστόουν στην Αγγλία μέχρι το Καλαί στη Γαλλία, με το αυτοκίνητό σου να σε συνοδεύει σε βαγόνι μεταφοράς οχημάτων.
Διαδρομή δεύτερη, 18 ολόκληρα μερόνυχτα: από το Μπάρκινγκ στο ανατολικό Λονδίνο μέχρι τη μακρινή Κίνα. Και οι δύο διαδρομές περιλαμβάνουν το σιδηροδρομικό τούνελ κάτω απ’ τη θάλασσα της Μάγχης, ένα όνειρο πολλών γενεών που εγκαινιάστηκε πριν από ακριβώς 25 χρόνια. Και άλλαξε την Ευρώπη για πάντα.
Το ημερολόγιο έδειχνε 6 Μαΐου 1994. Την κορδέλα των εγκαινίων έκοψαν, σε δύο ξεχωριστές τελετές, μία στο Ντόβερ και μία στο Καλαί, η τότε και νυν βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ Β΄ και ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν.
Τώρα, ακριβώς 25 χρόνια μετά, είναι πλέον φανερό ότι το συγκεκριμένο τούνελ άλλαξε την Ευρώπη για πάντα, έφερε τους Βρετανούς και το νησί τους σε απόσταση αναπνοής από το Παρίσι, τις Βρυξέλλες και το Αμστερνταμ, μείωσε θεαματικά τους ρύπους των ταξιδιών από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο, επανατοποθέτησε στο επίκεντρο των διεθνών συγκοινωνιών τα τρένα υψηλής ταχύτητας.
Και όλα αυτό παρά τα ανά καιρούς ατυχήματα, όπως ο εφιαλτικός εγκλωβισμός περίπου 1.000 ανθρώπων στα έγκατα του βυθού της Μάγχης τον Φεβρουάριο του 1996, ή τους πιθανότατους διαχειριστικούς κλυδωνισμούς που θα επιφέρει το Brexit.
Παρά το υψηλό κόστος (περίπου 7,2 δισ. δολάρια μέχρι το 1994, υπέρβαση άνω του 80% σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό), η υποθαλάσσια σήραγγα της Μάγχης έγινε γρήγορα δημοφιλής και κερδοφόρα ως επιχείρηση. Ακολούθησε μια περίοδος ύφεσης και το 2003 καταγράφηκαν οι χειρότερες οικονομικές επιδόσεις, οι οποίες όμως αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς μετά το 2008.
«Οι περισσότεροι ταξιδιώτες έρχονται στο σάιτ μου και όταν μου εξηγούν γιατί προτιμούν το τρένο από το αεροπλάνο για να πάνε στην Ευρώπη λένε δύο πράγματα με μία φωνή: “Πρώτον, έχουμε απαυδήσει με τις αεροπορικές συγκοινωνίες. Δεύτερον, αφού μπορούμε, θέλουμε να μειώσουμε το δικό μας αποτύπωμα άνθρακα”» εξηγεί ο Βρετανός ταξιδιωτικός πράκτορας Μαρκ Σμιθ.
Σήμερα το δίκτυο των τρένων της Eurostar συνδέει, μεταξύ άλλων, το Λονδίνο με τις Βρυξέλλες, το Παρίσι, τη Eurodisneyland, τη Λιόν, την Αβινιόν, τη Μασσαλία στη Μεσόγειο και το Αμστερνταμ στη Βόρεια Θάλασσα.
Ξεκούραστα άλογα σε τεχνητό νησί
Ο Γάλλος μηχανικός Αλμπέρ Ματιέ-Φαβιέ ήταν ο πρώτος που κατέθεσε ολοκληρωμένο σχέδιο για την υποθαλάσσια ζεύξη του Ηνωμένου Βασιλείου με την ηπειρωτική Ευρώπη.
Το όραμά του, το 1802, περιλάμβανε δύο σήραγγες. Μια μεγάλη, πλακόστρωτη και φωτιζόμενη από λάμπες πετρελαίου, στην οποία θα πηγαινοέρχονταν ιππήλατες άμαξες γεμάτες επιβάτες και εμπορεύματα.
Και μια δεύτερη σήραγγα, μικρότερη και σκαμμένη πιο βαθιά, αποστραγγιστική των νερών που θα… διαπερνούσαν το έργο. Στο κέντρο της διαδρομής ο Ματιέ-Φαβιέ είχε προβλέψει ένα τεχνητό νησί, για να αλλάζουν οι άμαξες τα κουρασμένα άλογα με ξεκούραστα και να συνεχίζουν τη διαδρομή. Ολο το τούνελ θα είχε κατά μήκος δεκάδες καμινάδες για εξαερισμό.
Το όραμα έμεινε ζωντανό όσο και απραγματοποίητο καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα μέχρι και τα μέσα του 20ού. Για πρώτη φορά μηχανικοί έσκαψαν πειραματικά στις αγγλικές και γαλλικές ακτές το 1882 και μάλιστα φιλοπερίεργοι τουρίστες οργάνωναν εκδρομές για να δουν από κοντά τα δύο εργοτάξια.
Ωστόσο Βρετανοί πολιτικοί διέκοψαν τις εργασίες διότι εκτίμησαν ότι το έργο ήταν στρατιωτικά ευάλωτο και θα διευκόλυνε επίδοξους εισβολείς σε περίπτωση πολέμου.