Με ανείπωτο ενθουσιασμό και δάκρυα χαράς υποδέχτηκαν οι δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές την ιστορική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθήνας
Το εφετείο Αθηνών δονείται. Μια αχνή ιαχή που μοιάζει να βγαίνει από βίντεο του Πολυτεχνείου το ’73 καταφέρνει να περάσει μέχρι το εσωτερικό της δικαστικής αίθουσας. Η πληροφορία για την ιστορική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθήνας είχε φτάσει στους δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές που από νωρίς είχαν πλημμυρίσει τη λεωφόρο Αλεξάνδρας και τα γύρω στενά, σε μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της τελευταίας δεκαετίας.
Την ίδια ώρα στο εσωτερικό της αίθουσας η ατμόσφαιρα είναι πανηγυρική. Για πρώτη φορά εδώ και πεντέμισι χρόνια τα δάκρυα που τρέχουν από τα μάτια των θυμάτων, των δικηγόρων της Πολιτικής Αγωγής, του κοινού, ακόμη και δημοσιογράφων δεν είναι δάκρυα λύπης ή οργής, αλλά χαράς και δικαίωσης. Η ναζιστική Χρυσή Αυγή, η οργάνωση του Νίκου Μιχαλολιάκου που από τη δεκαετία του ’80 μολύνει τον τόπο με την παρουσία της, είναι πλέον και με τη βούλα του δικαστηρίου εγκληματική οργάνωση.
Τα χειροκροτήματα που πλημμύρισαν την αίθουσα τελετών του εφετείου Αθηνών έμοιαζαν σχεδόν με φυσικό, αβίαστο αντανακλαστικό όταν ακούστηκε η λέξη «ένοχος» για τον Ν. Μιχαλολιάκο από τα χείλη της προέδρου Μαρίας Λεπενιώτη. Η εισαγγελέας Αδαμαντία Οικονόμου, η οποία πριν από δέκα μήνες πρότεινε την αθώωση όλων των κατηγορουμένων πλην του Γιώργου Ρουπακιά προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων, παρακολουθεί ανέκφραστη.
Βουρκωμένοι οι φωτορεπόρτερ τρέχουν να απαθανατίσουν την αντίδραση της Μάγδας, του Τάκη και της Ειρήνης Φύσσα, των τριών ανθρώπων που λάβωσε βαριά, διά βίου, ο χρυσαυγίτης Γ. Ρουπακιάς όταν δολοφονούσε τον Παύλο τους. Την ίδια ώρα τα πληκτρολόγια και τα στιλό παίρνουν φωτιά στον εξώστη όπου κάθονται οι δημοσιογράφοι καθώς προσπαθούν να προλάβουν την αστραπιαία ταχύτητα με την οποία η πρόεδρος ανακοινώνει το περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης και ταυτόχρονα να κατανοήσουν το ιστορικό μέγεθος του γεγονότος που συντελούνταν εκείνη την ώρα: η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση. Ο «φίρερ» Ν. Μιχαλολιάκος είναι ένοχος για τη διεύθυνσή της. Το ίδιο και τα προβεβλημένα πρωτοπαλίκαρά του που κάποτε έκαναν παρέλαση σε δελτία ειδήσεων, πολιτικές αλλά και λαϊφστάιλ εκπομπές-πλυντήρια της ναζιστικής οργάνωσης.
«Παύλο, νίκησες!» το πιο δυνατό μήνυμα
Τα στιγμιότυπα που ακολούθησαν αποτελούν πλέον ντοκουμέντα της σύγχρονης ιστορίας, τα οποία έπαιξαν στα μεγαλύτερα διεθνή ΜΜΕ σκορπώντας ρίγη συγκίνησης και αισιόδοξο μήνυμα στον αγώνα κατά του φασισμού σε όλο τον κόσμο. Η γυναίκα που μια τραγική δολοφονική στιγμή αντί να τη γονατίσει τη μετέτρεψε σε σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα, η μητέρα του Παύλου, που έκανε τον σπαραγμό τής ψυχής της αγώνα, βγαίνει στο αίθριο του εφετείου με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό και στέλνει στον γιο της το μήνυμα του δικαστηρίου: «Νίκησες!».
Η Μάγδα Φύσσα με όλα τα βλέμματα στραμμένα πάνω της έκανε τους πάντες να αντιληφθούν με τον πιο γλαφυρό τρόπο τον πόνο που βιώνει μια μάνα που χάνει τόσο άδικα τον γιο της αλλά και τον βαθμό της δικαίωσης που ένιωσε όταν άκουσε τη λέξη «ένοχος» να απευθύνεται όχι μόνο στον δολοφόνο Ρουπακιά αλλά και στον αρχηγό Ν. Μιχαλολιάκο.
Η κραυγή ανακούφισης των διαδηλωτών –εκείνη που ακούστηκε αχνά μέχρι μέσα στην αίθουσα– κράτησε μόλις 40 δευτερόλεπτα. Τόσα φαίνεται ότι χρειάστηκαν οι αστυνομικές δυνάμεις μέχρι να οπλίσουν τους εκτοξευτές δακρυγόνων και να ανοίξουν τα κανόνια στις αύρες. Η αντιφασιστική διαδήλωση, το πραγματικό τείχος της δημοκρατίας που υψώθηκε μπροστά στο εφετείο, «έπρεπε» να πέσει ταυτόχρονα με την ανακοίνωση του δικαστηρίου.
Η συγκλονιστικά μεγάλη συγκέντρωση διαλύθηκε βίαια, πνίγηκε στα δακρυγόνα και τα νερά που έριχναν απευθείας πάνω στους διαδηλωτές οι αύρες της ΕΛΑΣ. Η ανακοίνωση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη μετά τα επεισόδια έξω από το εφετείο απέδειξε ακριβώς την προειλημμένη απόφαση της ΕΛΑΣ για διάλυση της συγκέντρωσης μόλις ανακοινώθηκε η απόφαση. Η αναφορά του υπουργού σε «εκτόξευση 150 βομβών μολότοφ κατά της αστυνομίας από 600 διαδηλωτές» είχε διαψευστεί προτού ακόμη εκδοθεί από τα δεκάδες βίντεο που αναρτήθηκαν σε ΜΜΕ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία δείχνουν τη στιγμή της ανακοίνωσης της απόφασης και αποδεικνύουν το απρόκλητο και προμελετημένο της αστυνομικής επέμβασης σε βάρος του συγκεντρωμένου πλήθους.
Η ετυμηγορία και το μπάχαλο με τα ελαφρυντικά
«Νίκος Μιχαλολιάκος, Ηλίας Κασιδιάρης, Ιωάννης Λαγός, Χρήστος Παππάς, Ηλίας Παναγιώταρος, Γιώργος Γερμενής, Αρτέμης Ματθαιόπουλος. Ενοχοι». Με αυτά τα λόγια και εν μέσω χειροκροτημάτων ανακοινώθηκε η απόφαση του δικαστηρίου για την ενοχή επτά ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής για την κατηγορία της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης.
Λίγα λεπτά νωρίτερα είχε καταδικάσει ως μέλη της εγκληματικής οργάνωσης τους υπόλοιπους έντεκα πρώην βουλευτές της Χρυσής Αυγής: Αντώνιος Γρέγος, Ελένη Ζαρούλια, Πολύβιος Ζησιμόπουλος, Παναγιώτης Ηλιόπουλος, Νίκος Κούζηλος, Δημήτρης Κουκούτσης, Νίκος Μίχος, Κωνσταντίνος Μπαρμπαρούσης, Στάθης Μπούκουρας, Χρυσοβαλάντης Αλεξόπουλος, Μιχάλης Αρβανίτης. Ενοχοι για την ίδια κατηγορία κρίθηκαν μεταξύ άλλων και ο δολοφόνος Γ. Ρουπακιάς και τα πρωτοπαλίκαρα της οργάνωσης Αναστάσιος Πανταζής και Γιώργος Πατέλης.
Οπως είναι λογικό, η απόφαση-κόλαφος του δικαστηρίου προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των συνηγόρων υπεράσπισης, οι οποίοι, μιλώντας στη συνέχεια στη διαδικασία των αιτημάτων ελαφρυντικών περιστάσεων εξέφρασαν το παράπονό τους και για το γεγονός ότι η ανάγνωση των καταδικαστικών αποφάσεων έγινε χωρίς να συνοδευτεί με συνοπτική αναφορά στο σκεπτικό του δικαστηρίου, πράγμα ωστόσο που δεν ήταν υποχρεωμένη να κάνει η πρόεδρος.
Η εισαγγελέας Αδ. Οικονόμου πρότεινε την αναγνώριση ελαφρυντικού σε όλους τους καταδικασθέντες για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση που δεν κρίθηκαν ένοχοι για άλλο κακούργημα. Δεν αναγνώρισε ωστόσο κανένα ελαφρυντικό, όπως τη δεσμεύει πλέον η δικαστική απόφαση, για την ηγετική ομάδα της Χρυσής Αυγής που κρίθηκε ένοχη για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
Αρχικά η εισαγγελέας είχε προτείνει να αναγνωριστεί το ελαφρυντικό του σύννομου βίου μόνο για τους καταδικασθέντες πρώην βουλευτές της Χρυσής Αυγής Στ. Μπούκουρα, Δ. Κουκούτση και Χρυσ. Αλεξόπουλο.
Μάλιστα κατά την αιτιολόγηση της αρχικής πρότασής της έκανε λόγο για δικαστική απόφαση που έχει να κάνει με «μια ένωση προσώπων που είχε σκοπό να τελέσει βαρύτατα κακουργήματα που πλήττουν το δημοκρατικό πολίτευμα», δίνοντας έτσι πάτημα στους χρυσαυγίτες να επανέλθουν στα περί πολιτικής δίωξης, αλλά ξεκαθαρίζοντας με τον τρόπο της ότι είχε «δεμένα χέρια». Το τελευταίο το έκανε ακόμη πιο ξεκάθαρο με παρέμβασή της την επόμενη μέρα, κατά την οποία είπε ανοιχτά και σχεδόν απολογούμενη ότι η ίδια εμμένει στην αρχική της πρόταση προ μηνών. «Στη χθεσινή συνεδρίαση δέχτηκα σφοδρή επίθεση από τους συνηγόρους των κατηγορουμένων παρά το γεγονός ότι η πρότασή μου ήταν απαλλακτική για τη διεύθυνση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση. Αφησαν αιχμές περί λιγοψυχίας και αλλαγής πλεύσης. Για να μην υπάρχουν σκιές, παραμένω πιστή στην πρότασή μου στην οποία προέβην κατά συνείδηση με γνώμονα τους κανόνες δικαίου» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι ήταν αναγκασμένη να μιλήσει με βάση την απόφαση του δικαστηρίου.
Σύμφωνα πάντως με την ερμηνεία της επίμαχης διάταξης του νόμου από έγκριτους νομικούς, οι κατηγορούμενοι δεν δικαιούνται το εν λόγω ελαφρυντικό καθώς η εγκληματική οργάνωση έχει διαπράξει κακουργήματα. Οι συνήγοροι υπεράσπισης από την πλευρά τους επί τρεις συνεχείς μέρες αγορεύσεων και δευτερολογιών επί των ελαφρυντικών περιστάσεων που θεωρούν πως δικαιούνται οι εντολείς τους εξέφρασαν την εκτίμησή τους ότι το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο εκ του νόμου να δεχτεί τα περισσότερα από αυτά.
Συγκεκριμένα, ζήτησαν σχεδόν στην πλειονότητά τους τα ελαφρυντικά του σύννομου βίου αναφορικά με την πορεία τους μέχρι και την ένταξη στην εγκληματική οργάνωση, της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη για την οποία το δικαστήριο τους έκρινε ενόχους, καθώς και αυτό της μη εύλογης διάρκειας της δίκης.
Ως προς το τελευταίο ελαφρυντικό, της μη εύλογης διάρκειας της δίκης δηλαδή, το επιχείρημα είναι ότι η ποινική τους δίωξη εξελίσσεται από το 2013, όταν και συνελήφθησαν μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, και ως εκ τούτου η προσωπική τους ζωή έχει ήδη επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τη δικαστική διαδικασία. Το ελαφρυντικό αυτό ζήτησαν σχεδόν όλοι οι κατηγορούμενοι, με το επιχείρημα ότι το κριτήριο της καθυστέρησης δεν αφορά τους ίδιους. Βεβαίως, η υπεράσπιση δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η ίδια κωλυσιεργούσε συστηματικά τόσο στην αρχή της δίκης όσο και στη διαδικασία των αναγνωστέων εγγράφων προσκομίζοντας περίπου 2.000 κοινοβουλευτικές ερωτήσεις πρώην βουλευτών της Χρυσής Αυγής στο δικαστήριο με την απαίτηση να αναγνωστούν.
Το ελαφρυντικό του σύννομου βίου, το οποίο ήταν και το πιο «δημοφιλές» και αναφέρεται στην έλλειψη καταδικαστικών αποφάσεων κατά των κατηγορουμένων πριν από την τέλεση της πράξης για την οποία διώκονται, αιτήθηκαν μεταξύ άλλων ο Γ. Ρουπακιάς, ο Ν. Μιχαλολιάκος, ο Γ. Λαγός, ο Ηλ. Κασιδιάρης και η Ελ. Ζαρούλια.
Την αναγνώριση της ελαφρυντικής περίστασης της μετέπειτα καλής συμπεριφοράς, για την οποία καταδικάστηκαν, ζήτησαν οι συνήγοροι κατηγορουμένων όπως ο Μιχαλολιάκος, ο Κασιδιάρης και ο Ηλιόπουλος. Το ίδιο ελαφρυντικό αιτήθηκε και ο Κ. Μπαρμπαρούσης, που προφανώς αφαιρεί από την «εξίσωση» την πρόσκληση για πραξικόπημα που απηύθυνε μέσα στη Βουλή και στη συνέχεια τη φυγή του στα βουνά για να μη συλληφθεί.
Ενδεικτικά, άλλα ελαφρυντικά που αιτήθηκαν οι συνήγοροι υπεράσπισης ήταν αυτό της ειλικρινούς μεταμέλειας (Ρουπακιάς) και αυτό των… μη ταπεινών αιτίων (Μπαρμπαρούσης).