Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι λάτρευαν συγκεκριμένα ζώα για τα οποία πίστευαν ότι ήταν οι ενσαρκώσεις θεοτήτων, κινούμενα μεταξύ του γήινου και του θεϊκού βασιλείου.
Ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ με επικεφαλής τη Λίντια Μακνάιτ, κατάφεραν να αποκαλύψουν σημαντικές λεπτομέρειες για τις τελευταίες ώρες της ζωής ενός κροκόδειλου 3.000 ετών που μουμιοποιήθηκε από αρχαίους Αιγύπτιους ταριχευτές. Χρησιμοποιώντας έναν αξονικό τομογράφο, μπόρεσαν να προσδιορίσουν πώς πέθανε το ζώο και πώς αντιμετωπίστηκε το σώμα του μετά τον θάνατό του.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Conversation, οι περισσότερες μούμιες ζώων δημιουργήθηκαν ως αναθήματα ή δώρα. Χρονολογούνται μεταξύ 750 π.Χ. και 250 μ.Χ. αλλά μερικά από τα μουμιοποιημένα είδη δεν βρίσκονται πλέον στην Αίγυπτο.
Για παράδειγμα, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έβλεπαν καθημερινά ίβιδες, ένα είδος πουλιού με μακριά πόδια και κυρτό ράμφος, κατά μήκος των όχθεων του Νείλου. Τα πουλιά αυτά μουμιοποιήθηκαν κατά χιλιάδες ως προσφορές στον Θωθ, τον θεό της Σελήνης και της Σοφίας. Τα ζώα αυτά δεν βρίσκονται πλέον στην Αίγυπτο καθώς η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της ερημοποίησης τα έχουν κάνει να μετακινηθούν νότια προς την Αιθιοπία.
Ένα άλλο ζώο που μουμιοποιήθηκε αρκετά ήταν ο κροκόδειλος. Αν και οι κροκόδειλοι ζούσαν στον Νείλο κατά την αρχαιότητα, η ολοκλήρωση του φράγματος του Ασουάν το 1970 τους εμπόδισε να κινηθούν βόρεια προς το δέλτα στην κάτω Αίγυπτο.
Οι κροκόδειλοι συνδέονταν με τον θεό Σόμπεκ, τον Άρχοντα του Νείλου που απεικονιζόταν σαν κροκόδειλος ή σαν άνθρωπος με κεφάλι κροκόδειλου. Όσοι εργάζονταν ή ταξίδευαν στο Νείλο προσεύχονταν για να προστατευθούν από τις επιθέσεις κροκοδείλων.
Οι κροκόδειλοι μουμιοποιήθηκαν σε τεράστιους αριθμούς ως προσφορές στο Σόμπεκ. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης ως φυλαχτά σε όλη τη φαραωνική Αίγυπτο για να αποκρούσουν το κακό. Οι κάτοικοι είτε φορούσαν ρούχα φτιαγμένα από το δέρμα τους είτε τους κρεμούσαν στις πόρτες των σπιτιών.
Τα ευρήματα της έρευνας
Οι περισσότερες μούμιες κροκοδείλων είναι μικρού μεγέθους, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι Αιγύπτιοι είχαν τα μέσα να κρατήσουν τα ζώα ζωντανά στη νεαρή τους ηλικία μέχρι να τους ζητηθούν. Τα στοιχεία ενισχύουν αυτή τη θεωρία, με την ανακάλυψη περιοχών αφιερωμένων στην επώαση αυγών και στην εκτροφή νεογνών. Μερικά ωστόσο θεωρήθηκαν ως ζώα λατρείας και αφέθηκαν να πεθάνουν με φυσικό θάνατο.
Καθώς οι κροκόδειλοι μεγάλωναν, αυξανόταν ο κίνδυνος για τους φύλακες κροκοδείλων, υποδηλώνοντας ίσως ότι μεγαλύτερα δείγματα αιχμαλωτίστηκαν στη φύση και στάλθηκαν βιαστικά για μουμιοποίηση. Έρευνα στα μουμιοποιημένα υπολείμματα μεγαλύτερων ζώων αποκάλυψε στοιχεία κρανιακού τραύματος που προκλήθηκε από ανθρώπους πιθανώς ως απόπειρα ακινητοποίησης και θανάτωσης του ζώου.
Η μούμια του κροκόδειλου που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές έχει στοιχεία που υποδηλώνουν το πώς μπορεί να είχαν πιαστεί αυτά τα ζώα. Η μούμια, που φυλάσσεται στη συλλογή του Μουσείου και της Πινακοθήκης του Μπέρμιγχαμ στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει μήκος 2,23 μέτρα, μεταφέρθηκε τον Μάιο του 2016 στο Royal Manchester Children’s Hospital για να υποβληθεί σε μια σειρά μελετών.
Οι νέες τεχνικές ιατρικής απεικόνισης επέτρεψαν στους ερευνητές να μελετούν αρχαία αντικείμενα χωρίς να τα καταστρέφουν, όπως συνέβαινε με τις μελέτες για τις μούμιες παλαιότερα.
Οι τρισδιάστατες ακτινογραφίες και οι αξονικές τομογραφίες έδειξαν ότι η πεπτική οδός του ζώου ήταν γεμάτη με μικρές πέτρες γνωστές ως «γαστρόλιθοι». Οι κροκόδειλοι συχνά καταπίνουν μικρές πέτρες για να τους βοηθήσουν να αφομοιώσουν την τροφή και να ρυθμίσουν την άνωση. Οι γαστρόλιθοι υποδηλώνουν ότι οι ταριχευτές δεν πραγματοποίησαν εκσπλαχνισμό, τη διαδικασία αφαίρεσης των εσωτερικών οργάνων για να καθυστερήσουν τη σήψη.
Ανάμεσα στις πέτρες, εντοπίστηκε επίσης ένα μεταλλικό αγκίστρι και ένα ψάρι. Σύμφωνα με την έρευνα, η μελέτη δείχνει ότι μεγάλοι, μουμιοποιημένοι κροκόδειλοι αιχμαλωτίστηκαν στη φύση με τη χρήση δολώματος με ψάρια.
Διαβάστε επίσης:
Ο Τζίμι Κάρτερ γίνεται 100 ετών – Πως θα γιορτάσει τα γενέθλιά του
Η φύση δεν… προέβλεψε τους Ολυμπιακούς Αγώνες: Τα παιχνίδια των χρωμοσωμάτων