Το «ταγκαλάκι» της Θεσσαλονίκης

Μια συζήτηση με τον ηθοποιό Χάρη Φλέουρα για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, τον Ντάριο Φο και τον αγώνα των καλλιτεχνών

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δεν υποκλίθηκε ποτέ στις κοινωνικές συμβάσεις και στα «ιερά τοτέμ» της εποχής του, ενόχλησε πολλούς με τις απόψεις και το θάρρος της γνώμης του, πήγε κόντρα στο συντηρητικό κατεστημένο και έζησε μια ζωή γεμάτη αντιφάσεις και πάθος. Η παράσταση «Το ταγκαλάκι» ξεκίνησε από μια ιδέα του δημοσιογράφου Αντώνη Μποσκοΐτη με αφορμή μια αθυρόστομη και εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη με τον ποιητή που συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «18 συνεντεύξεις – Σαν μονόπρακτα» και αποτυπώνει τη στάση ζωής και την κοσμοθεωρία του. Η παράσταση δημιουργήθηκε από τη χημεία μιας παρέας καλλιτεχνών που οι πορείες τους έχουν διασταυρωθεί αρκετές φορές μες στα χρόνια. Ο Χάρης Φλέουρας υποδύεται τον Ντίνο Χριστιανόπουλο και ο Αντώνης Μποσκοΐτης κρατάει τον ρόλο του δημοσιογράφου. Τη μουσική έγραψε ένα γνήσιο παιδί του θεάτρου, ο Γιώργης Χριστοδούλου, ενώ ο Παντελής Θεοχαρίδης ερμήνευσε το βασικό τραγούδι της παράστασης. Ο Θωμάς Κοροβίνης –ο οποίος εκτός από βραβευμένος λογοτέχνης διατηρούσε και προσωπική σχέση με τον ποιητή– έγραψε τους στίχους.

Το «Ταγκαλάκι» είναι μια αμιγώς θεσσαλονικιώτικη έκφραση και σημαίνει «διαβολάκι», «πειραχτήρι», άνθρωπος που πηγαίνει κόντρα στις κοινωνικές συμβάσεις. Συνάντησα τον Χ. Φλέουρα για να μιλήσουμε για την παράσταση και για την αντιφατική προσωπικότητα του ποιητή. Αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο είναι για έναν ηθοποιό να υποδυθεί μια τόσο γνωστή φυσιογνωμία, έναν άνθρωπο που έφυγε πολύ πρόσφατα από τη ζωή. «Οντως είναι για μένα μεγάλη πρόκληση. Η δουλειά μου ξεκινάει από τον τρόπο εκφοράς του λόγου, καθώς η φωνή του ήταν πολύ χαρακτηριστική. Ολο αυτό το διάστημα διάβασα παλαιότερες συνεντεύξεις, ποιήματα και κείμενά του για να μάθω καλύτερα τον τρόπο σκέψης του» λέει ο Χ. Φλέουρας. Ο Χριστιανόπουλος είχε τη φήμη του δύστροπου ανθρώπου και συχνά γινόταν αντιπαθής με τις δημόσιες τοποθετήσεις του. Ο ηθοποιός έχει μια ερμηνεία γι’ αυτό: «Υποστήριζε με πάθος την αλήθεια της στιγμής του. Ηταν χαρακτήρας που αναθεωρούσε διαρκώς τα λεγόμενά του. Εχει ψωμί για τον ηθοποιό μια τέτοια φιγούρα. Τον θαυμάζω για την ειλικρινή φύση και το αναρχικό πνεύμα του». Ο Χριστιανόπουλος έγραψε αιρετικούς στίχους σε μια συντηρητική εποχή με πολλά ταμπού γύρω από τη σεξουαλικότητα. «Τη δεκαετία του ’50 είχε την τόλμη να μιλήσει για νυχτοπερπατήματα, πάθη και καημούς. Περιγράφει ανοιχτά τα βιώματά του, δεν κρύβεται πίσω από προσωπεία. Είναι απολύτως ειλικρινής με το συναίσθημά του» προσθέτει ο ηθοποιός.

Η συντηρητική Θεσσαλονίκη και τα «σκατά» του ροκ

Η συνέντευξη του Αντ. Μποσκοΐτη με τον ποιητή είναι μια χειμαρρώδης συνομιλία για την ποίηση και την πολιτική, τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Αλέξη Τσίπρα, την αγάπη του για τις γάτες και την αποστροφή του για τα μακρινά ταξίδια. «Τα βάζει όντως με πολύ κόσμο… Το κείμενο του Αντώνη δεν είναι στεγνό, έχει έντονα θεατρικά στοιχεία» λέει γελώντας ο Φλέουρας και στη συνέχεια μοιράζεται ιστορίες από τη ζωή του ποιητή. «Κάποτε είχε συναντήσει τον Γιάννη Αγγελάκα. Μόλις άκουσε ότι το συγκρότημά του ονομάζεται Τρύπες και παίζει ροκ μουσική ένιωσε φρίκη. “Εσείς που μπλέξατε με αυτά, σκατά τα κάνατε. Με αυτό το όνομα θα σηκωθεί ο Αισχύλος και θα σας πάρει με τις πέτρες” είχε πει». Και συνεχίζει: «Ελάχιστα πρόσωπα εκτιμούσε. Ο καλλιτεχνικός και πνευματικός κόσμος της Θεσσαλονίκης τον ήξερε και επιζητούσε την παρέα του. Ο ίδιος όμως πίστευε ότι η εποχή του ήταν μεσαίωνας για την Ελλάδα και σιχαινόταν την κοινωνική υποκρισία. Υπέφερε από τη συντηρητική πλευρά της Θεσσαλονίκης, ενώ θεωρούσε ότι της είχε δοθεί ολόψυχα. Ενας ομοφυλόφιλος ποιητής με τόσο έντονη προσωπικότητα δεν θα μπορούσε να συνυπάρξει εύκολα με τους γύρω του. Διέθετε τεράστιο κύρος και αναγνώριση, πάλευε όμως με δικά του σκοτάδια. Δεν αγαπούσε τα ταξίδια, παρόλο που δεχόταν συνέχεια προσκλήσεις. Ενώ έλεγε πως δεν ασχολείται με την πολιτική, λάτρευε τους ανήσυχους νέους και τα έχωνε στη Χρυσή Αυγή και στους φασίστες. Σιχαινόταν να συνομιλεί με ασχημάτιστους ανθρώπους. Αυτές οι αντιφάσεις ταίριαζαν στον χαρακτήρα του. Θεωρώ ότι υπήρξε απόλυτα ειλικρινής με το είναι του».

Ηταν μια μαγική θεατρική εμπειρία

Δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε έξω από την κουβέντα τη συνεργασία του Χ. Φλέουρα με τον Ντάριο Φο και τη Φράνκα Ράμε – μια μαγική θεατρική εμπειρία. «Είχα την ευκαιρία να ακούσω, να αγγίξω, να δω από κοντά τον Ντάριο Φο και τη Φράνκα Ράμε. Συμμετείχα για τρία χρόνια σε σεμινάρια για την κομέντια ντελ άρτε στην Ιταλία. Γνώρισα δύο ανθρώπους που ζούσαν και ανέπνεαν για το θέατρο. Ο Ντάριο Φο δεν ήταν ένας ψηλομύτης νομπελίστας. Ηξερε να μεταδίδει τη μαγεία του. Η απλότητα, η χαρά και η αγωνία του να ακούσει τους νέους ανθρώπους ήταν συγκινητικές. Το ίδιο και η Φράνκα Ράμε. Η οικογένειά της ασχολούνταν με το θέατρο από τον 16ο αιώνα. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή σε ηλικία… οκτώ ημερών και υποδύθηκε το θείο βρέφος».

Ο Χ. Φλέουρας διδάσκει στη σχολή Βεάκη και στηρίζει τις κινητοποιήσεις του καλλιτεχνικού κόσμου για την απόσυρση του προεδρικού διατάγματος: «Ουαί και αλίμονο όταν τα βάζουν μαζί μας. Οι ηθοποιοί ξέρουν να ρισκάρουν, ζουν με αβεβαιότητα. Χαίρομαι με τα νέα παιδιά που βγαίνουν στους δρόμους και διεκδικούν τα όνειρά τους. Είμαστε μαζί τους».