Ο Ερντογάν, η Σύρτη και οι αναδιατάξεις των υπερδυνάμεων στην περιοχή
Ο κόλπος της Σύρτης στη Λιβύη ή Μεγάλη Σύρτις στα αρχαία ελληνικά (η μικρή Σύρτη είναι στις ακτές της Τυνησίας) γίνεται για μια ακόμη φορά το επίκεντρο των εξελίξεων στο πολύ δύσκολο γεωστρατηγικό παζλ της Λιβύης.
Ενα παζλ που βασικά του κομμάτια είναι το ενεργειακό στη ΝΑ Μεσόγειο, το μπρα ντε φερ εντός του αραβικού κόσμου αλλά και το ξαναμοίρασμα της τράπουλας ως προς τον ρόλο του χωροφύλακα του πλανήτη μετά την αμφιλεγόμενη πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Ετσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα στην πολύπαθη Λιβύη, από τη μια πλευρά βρίσκονται η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ (ουαχαμπιτικό ισλάμ), η Ρωσία, η Γαλλία και η Αίγυπτος και από την άλλη η Τουρκία, το Κατάρ (που διεκδικούν ρόλο εκφραστή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας) και εσχάτως το Ιράν, ενώ και η Ιταλία που διατηρεί παγίως συμφέροντα στη χώρα συνεργάζεται με την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ κρατούν επαμφοτερίζουσα στάση, χωρίς ουδείς να γνωρίζει πού το πάει ο Τραμπ και τι ακριβώς θέλει να κάνει (η στάση του δίνει χώρο στη Ρωσία να πατήσει για τα καλά πόδι στη ΝΑ Μεσόγειο). Επί του παρόντος μοιάζει να μην είναι απέναντι στις επιδιώξεις της Τουρκίας στη Λιβύη, ωστόσο δεν μπορεί και να γυρίσει την πλάτη στην Αίγυπτο και στον πρόεδρό της Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι που δίνει σκληρή μάχη με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στο εσωτερικό της χώρας του.
Το στοίχημα και οι εύθραυστες συμμαχίες
Και η Ρωσία όμως, λόγω της εύθραυστης σχέσης της με την Τουρκία ειδικά στη Συρία, δεν θέλει να εμπλακεί άμεσα στις εχθροπραξίες στη Λιβύη και κυρίως να βρεθεί απέναντι στην Τουρκία.Τον Ιανουάριο που μας πέρασε η κατάληψη της Σύρτης από τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA) και τις δυνάμεις του Χαφτάρ θεωρήθηκε σημαντική στρατηγική νίκη στην προσπάθεια κατάληψης της Τρίπολης όπου εδρεύει η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση GNA του Φαγέζ αλ Σάρατζ. Ο τελευταίος είχε καταλάβει την πόλη αυτή στα παράλια της Μεσογείου μεταξύ Τρίπολης και Βεγγάζης αφού εκδίωξε το ISIS με τη βοήθεια των αμερικανικών αεροπορικών επιδρομών στα τέλη του 2016.
Η πόλη έχει πληθυσμό 128.123 (απογραφή του 2013) και για αιώνες υπήρξε σημαντικό κέντρο αλιείας τόνου στη Μεσόγειο. O κόλπος της, μήκους 439 χιλιομέτρων από το ακρωτήρι Ρας Τεγιονάς στην ανατολική πλευρά μέχρι το ακρωτήρι του Ρας Κασρ Χαμέτ στη δυτική πλευρά, καταλαμβάνει συνολική έκταση 57.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Οποιος την κατέχει ελέγχει τα λιμάνια της Σίντρα, του Ρας Λανούφ, της Μάσρα αλ Μπρέγκα και της Γιουβετίνα, στα οποία καταλήγουν έντεκα πετρελαϊκοί αγωγοί και τρεις αγωγοί αερίου. Η κατάληψή της επίσης βοηθά κάποιον να ελέγχει μια παράκτια έκταση 350 τ.χλμ. μέχρι τη Βεγγάζη πλούσια σε αγωγούς, διυλιστήρια, τερματικούς σταθμούς και εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Για να έχει κάποιος μια τάξη μεγέθους, τα αποθέματα της Λιβύης ανέρχονται σε 48,3 δισ. βαρέλια πετρελαίου και 1,5 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Οι βλέψεις της Ρωσίας και το… γαλλικό φιλί
Η Ρωσία μετά την απώλεια της βάσης Αλ Βατίγια από τον LNA απέσυρε τους μισθοφόρους της Ομάδας Βάγκνερ που υποστηρίζουν τον Χαφτάρ στην Αλ Γιούφρα στην κεντρική Λιβύη, δείχνοντας κατά πολλούς ότι εκεί θέτει τις κόκκινες γραμμές.
Εκεί άλλωστε είναι και η βάση τουλάχιστον 14 αεριωθούμενων αεροσκαφών MiG-29 και Su-24. Η Ρωσία βλέπει με καλό μάτι τη ναυτική βάση της Σύρτης, η οποία μαζί με αυτές της Ταρτούς και της Λατάκια στη Συρία τής επιτρέπει να διατηρεί σημαντικό έλεγχο στη Μεσόγειο, προκαλώντας φυσικά και την ανησυχία του ΝΑΤΟ.
Την ίδια ώρα η Γαλλία έρχεται πιο κοντά στη Ρωσία εναντίον της Τουρκίας και των ΗΠΑ, με τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν να χαρακτηρίζει τη στάση της Τουρκίας στη Λιβύη «κίνδυνο για τον εαυτό μας, απαράδεκτο στρατηγικό κίνδυνο, επειδή απέχει 200 χιλιόμετρα από την ιταλική ακτή».
Σε διπλωματικό επίπεδο πριν από δύο εβδομάδες η ρωσική πλευρά αποχώρησε από τις συνομιλίες με τους Τούρκους από τη στιγμή που η γειτονική χώρα απέρριψε την αιγυπτιακή πρόταση κατάπαυσης του πυρός. Ωστόσο ο Ερντογάν δεν κρύφτηκε. Σε τηλεοπτική συνέντευξη στις 8 Ιουνίου ανέφερε τη Σύρτη, την Αλ Γιούφρα και τα μεγάλα πετρελαϊκά πεδία ως επόμενους στόχους της εκστρατείας.
