«Το σπίτι του Πρόσφυγα» έκθεση χαρακτικής σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Λήδας Καζαντζάκη! Αφιέρωμα στα 100 χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής και της εγκατάστασης των ξεριζωμένων στην Άνδρο.
Ο «Συνοικισμός» της Χώρας δημιουργήθηκε μέσα στα πλαίσια του Προγράμματος Στέγασης των Προσφύγων από τη Μικρά Ασία, της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σε μια περιοχή με λιγοστά κτήρια και σε διακριτή απόσταση αναπνοής από τη μεγαλοαστική χώρα. Οι άνθρωποι που τα κατοίκησαν κάλυπταν σχεδόν όλο το φάσμα του προσφυγικού κύματος. Γηγενείς, Έλληνες και Αρμένιοι που διώχτηκαν βίαια από τη γη τους μετά το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου το ΄22 από τους Νεότουρκους.
Τουρκόφωνοι χριστιανοί που ξεριζώθηκαν μετά την υποχρεωτική ανταλλαγή των μειονοτικών πληθυσμών με βάση το – μουσουλμανικό ή χριστιανικό- θρήσκευμα που θεσπίστηκε με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Τα σπίτια που χτίστηκαν ήταν λειτουργικές, μικρές μονόροφες και διόροφες κατοικίες με κεραμοσκεπή και αστική παρουσία και σοφή τοποθέτησή τους μέσα στο οικόπεδο, όπως δηλώνει ο συστηματικός ερευνητής της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Άνδρου, αρχιτέκτονας Νίκος Βασιλόπουλος. Που επέτρεψαν στους κατοίκους τους να τα μετατρέψουν στα αποκαλούμενα «δοχεία ζωής» του ομότεχνου του Άρη Κωνσταντινίδη με κλειστά δωμάτια, στεγασμένες από κληματαριές αυλές και λαχανόκηπους. Να αναζωογονήσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα της Χώρας με τα νέα προϊόντα που έφτιαξαν, το γιαούρτι, το ρυζόγαλο, το παγωτό, τις ταβέρνες, τα γαλακτοπωλεία και τα μπακάλικα που έστησαν. Μέχρι τις δεκαετίες του ΄70 και του ΄’80, όταν η « Ανάπτυξη» της αντιπαροχής άρχισε να σβήνει τα ίχνη της μνήμης και της ιστορίας τους.
Οι 6 χαράκτες
Η παρούσα έκθεση χαρακτικής γίνεται 100 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή σε μια εποχή που πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί νέα κύματα κατατρεγμένων.
Προβάλλεται σε μια Αίθουσα Τέχνης όπως η «Αδαμαντία» που βρίσκεται ανάμεσα από το «Συνοικισμό», το μπακάλικο των προσφύγων Κώστα και Ευγενίας «Πρώιου» και το καταρρέον ξενοδοχείο «Τρίτων» του Άρη Κωνσταντινίδη.
Οι 6 εικαστικοί καλλιτέχνες επιχειρούν να συλλάβουν με τα εργαλεία και τις τεχνικές της χαρακτικής έκφρασης το «Σπίτι του Πρόσφυγα». Εκείνο που αφήνει κι εκείνο που δημιουργεί ξανά. Αποτυπώνοντας το πάνω στο χαλκό, στο λινόλαιο, στο ξύλο και σε γάζες με τρόπο ρεαλιστικό, αφαιρετικό, εξπρεσιονιστικό, ονειρικό.
Είναι η αρχαϊκή εικόνα της εστίας όπου κάποτε ύφαινε τα νήματα του βίου του και αναγκάζεται να εγκαταλείψει. Είναι τα τραίνα και τα πλοία, μέσα στο οποία εναποθέτει τις ελπίδες του για μια νέα ζωή. Είναι το Άγνωστο να κρυφτεί όπως ένα άγριο ζώο προβάλλοντας τα δικαιώματα του ανθρώπου για Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη και ο δισταγμός του να πετάξει ως ελεύθερο πουλί μακριά από την πατρίδα του.
Είναι το «κουκούλι» όπου υφαίνει τη νέα του ζωή και όπου μεταλλάσσεται σε πεταλούδα που αναπτερώνει την οικονομική και πολιτισμική ζωή της χώρας όπου προσπαθεί να ριζώσει. Που τον μετατρέπει σε « δοχείο της ζωής» και «άλας της γης», πολύτιμο στοιχείο της ιστορίας και της μνήμης της Χώρας της Άνδρου και της κάθε Χώρας αλλά και της αυτογνωσίας μας.
Info: « Το σπίτι του πρόσφυγα ¨δοχείο της ζωής¨ και ¨άλας της γης¨» Ομαδική έκθεση χαρακτικής
Αίθουσα Τέχνης «Αδαμαντία», Νημπορειό Άνδρου
Διάρκεια έκθεσης: 1-29 Ιουλίου 2022
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 11.00-14.00& 19.00-22.00
Συμμετέχουν οι: Κανούτο Κάλλαν, Ελένη Κάπρου, Γιάννης Κολιός, Αφροδίτη Κροντήρη, Ανδριάνα Κώτση, Δημήτρης Μηλιώτης.