Το σπίτι που ονειρευόταν ο Γούντι Γκάθρι

Τα τραγούδια του Γούντι Γκάθρι συνόδευσαν τους λαϊκούς αγώνες μιας ολόκληρης γενιάς, ενώ με το παράδειγμα της ζωής του επηρέασε καλλιτέχνες όπως ο Μπομπ Ντίλαν, ο Τζόνι Κας και ο Μπρους Σπρίνγκστιν.

Πολλοί έχουν ταυτιστεί με τους στίχους του «This land is your land» λίγοι όμως γνώριζαν μέχρι πριν από λίγα χρόνια ότι ο Γκάθρι είχε γράψει ένα σπουδαίο μυθιστόρημα, το οποίο ανακάλυψαν τυχαία ο Τζόνι Ντεπ και ο ιστορικός Ντάγκλας Μπρίνκλεϊ σε μια έρευνα που έκαναν για τον Μπομπ Ντίλαν.

Ο Γκάθρι ονειρευόταν να έχει το δικό του σπίτι σε μια γη που να του ανήκει, όπως πίστευε ότι θα έπρεπε να συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής και κοινωνικής τάξης, όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1930 έπεσε στα χέρια του ένα φυλλάδιο του υπουργείου Γεωργίας με οδηγίες για τη δημιουργία κατοικιών από χώμα και νερό. Αφορμή για τη συγγραφή του μυθιστορήματος «Σπίτι από γη» (House of earth) ήταν η προσωπική εμπειρία του από το πέρασμα ενός στροβίλου άμμου από το Πάμπα του Τέξας το 1935 ως αποτέλεσμα του φαινομένου Dust Bowl που έπληξε την Οκλαχόμα κατά τη δεκαετία του 1930. Λόγω του στροβίλου γέμισε με σκόνη το ξύλινο σπίτι του Γκάθρι με συνέπεια να κινδυνέψουν εκείνος και η οικογένειά του.

Το βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1947 αφηγείται την ιστορία του Τάικ και της Έλα, ενός ζευγαριού αγροτών στο Τέξας οι οποίοι κατά τη δεκαετία του 1930, στον απόηχο του κραχ, ζουν σε μια σαπισμένη ξύλινη παράγκα, όπως όλες οι αντίστοιχης οικονομικής δυνατότητας οικογένειες της περιοχής τους. Οι ήρωες φυτεύουν σπόρους, κάνουν έρωτα, γεννούν παιδιά και ζουν στον ρυθμό των εναλλαγών της φύσης ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο.

Η διαβίωση όμως στην παράγκα μοιάζει μαρτυρική, με τους τερμίτες να ροκανίζουν τα ξύλα, τη μούχλα να εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα και τον αέρα να περνά μέσα από τις χαραμάδες γεμίζοντας το σπίτι με άμμο. Ένα φυλλάδιο οδηγιών του υπουργείου Γεωργίας που πέφτει στα χέρια του Τάικ θα του δώσει την ιδέα να φτιάξει ένα σπίτι από λάσπη. Εμπόδιό του στην επιδίωξη μιας καλύτερης ζωής θα σταθούν οι διεκδικητές των μεγάλων συμφερόντων που λυμαίνονται την περιοχή.

Το κείμενο του Γκάθρι για τη ζωή των αγροτών του αμερικανικού νότου είναι τολμηρό και ειλικρινές όσο και τα τραγούδια του που εξέφρασαν μια ολόκληρη γενιά εκτοπισμένων ανθρώπων, οι οποίοι είδαν τη ζωή τους να αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα στα χέρια των τραπεζιτών, των τοκογλύφων και των τραστ της βιομηχανικής γεωργίας. Σύμφωνα με τον Μπρίνκλεϊ ο κύριος λόγος που το βιβλίο είχε χαθεί για τόσες δεκαετίες είναι το αντικομμουνιστικό κλίμα που επικρατούσε εκείνη την εποχή στις ΗΠΑ. Και η αλήθεια είναι ότι θα ήταν μάλλον απίθανο να κυκλοφορήσει σε χιλιάδες αντίτυπα εκείνη την περίοδο ένα βιβλίο στο οποίο οι φτωχοί εξαθλιώνονται πλήρως γιατί έτσι ορίζει το πλάνο κάποιων επιχειρηματιών και τραπεζιτών που έχουν στόχο να γίνουν πλουσιότεροι.

Το βιβλίο «Σπίτι από χώμα» του Γούντι Γκάθρι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αίολος σε μετάφραση του Αλέξη Καλοφωλιά, με μια εξαιρετική εισαγωγή του Ντάγκλας Μπρίνκλεϊ και του Τζόνι Ντεπ.

Ετικέτες