Η σημερινή επιστολή απευθύνεται στον Γαβριήλ Σακελλαρίδη, επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ελλάδα, με αφορμή πρόσφατη συνέντευξή του για το προσφυγικό/μεταναστευτικό.
Μιλά αποκλειστικά για τις διαχειριστικές ευθύνες των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Εν πολλοίς εύστοχες επισημάνσεις, αλλά κανένας προβληματισμός για το πώς βιώνει η χώρα μας το μείζον αυτό πρόβλημα. Ομως, όταν αγνοούνται οι επιπτώσεις στην κοινωνία και οι δυνατότητές της να επωμιστεί το βάρος της προσφυγικής ροής, η οπτική αποκαλύπτεται μονοδιάστατη. Και επικίνδυνη.
Αγαπητέ Γαβριήλ,
Ελπίζω να μου συγχωρήσεις τον ενικό. Νιώθω την οικειότητα του πρεσβύτη προς τους νεότερους. Και σου γράφω με αφορμή πρόσφατη συνέντευξή σου (στο Newpost) για το μεταναστευτικό/προσφυγικό, καθώς συννέφιασε πάλι στο Αιγαίο και ο Ερντογάν απειλεί ν’ ανοίξει τη στρόφιγγα.
Επιρρίπτεις ευθύνες, λοιπόν, στην προηγούμενη κυβέρνηση, ανησυχείς για τις επιλογές της σημερινής και μιλάς με σημείο αναφοράς ένα και μόνο: την οικτρή κατάσταση των προσφύγων/μεταναστών στη Μόρια και τη Σάμο και την προσήλωση «στις αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού και προσφυγικού δικαίου».
Καλά τα είπες. Εξάλλου αυτά επιτάσσει ο ρόλος σου ως επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ελλάδα. Ομως τόσο εσύ όσο και αρκετοί άλλοι βλέπετε το μείζον αυτό θέμα μονοδιάστατα. Σας απασχολεί κυρίως η τύχη και η προοπτική των μεταναστών, αλλά σχεδόν καθόλου το τι συμβαίνει στις κοινωνίες που τους υποδέχονται ή αναγκάζονται
Στην Ευρώπη φράγματα, υστερία και ρυθμίσεις βολικές για τους ισχυρούς. Με θύμα τον νότο και πρωτίστως την Ελλάδα να τους δεχθούν.
Φυσικά, θα συμφωνήσω απολύτως με το εξής: oι μετανάστες/πρόσφυγες δεν είναι διαβάτες που διανυκτερεύουν στα πανδοχεία της οικουμένης για να περάσουν τη νύχτα. Είναι το αναπόφευκτο κύμα υπόγειων συγκλονισμών και το ανυπεράσπιστο θύμα του κερδώου κυνισμού των ισχυρών. Δηλαδή της Δύσης.
Πρόκειται για θύματα που νιώθουν να τρώει τα σπλάχνα τους «ο μολοσσός της απελπισίας» και η αγωνία της επιβίωσης. Παλιότερα ήταν καλοδεχούμενοι στην πεφωτισμένη Εσπερία ως φτηνή εργατική δύναμη. Ομως αργότερα οι μετανάστες από αριθμοί στις φάμπρικες έγιναν –πολλοί από αυτούς– αριθμοί μιας μακάβριας στατιστικής.
Μόλις, λοιπόν, αυξήθηκε η ροή των μεταναστών, η Ευρώπη άρχισε να δυσανασχετεί. Φράγματα, κινητοποιήσεις, υστερία και ρυθμίσεις βολικές για τους ισχυρούς. Και ποιο ήταν το θύμα; Ο νότος. Και πρωτίστως η φτωχή Ελλάδα.
Μια χώρα χωρίς κουλτούρα συνύπαρξης με ξένους στο έδαφός της, η οποία όμως ξεπέρασε γρήγορα το αρχικό σοκ και ζει αρμονικά με τους μετανάστες του πρώτου κύματος. Ομως, για πες μου, υπάρχει τώρα πρόβλημα; Συγκεκριμένα: Πόσοι πρόσφυγες χωράνε στη μικρή μας χώρα;
Κάποτε το ερώτημα αυτό κάποιοι το θεωρούσαν αντιδραστικό. Σήμερα αναγνωρίζουν σχεδόν όλοι την αυτονόητη αξία του. Επίσης, μπορεί σήμερα η Ελλάδα των μυρίων προβλημάτων να παράσχει περίθαλψη στους μετανάστες και τους πρόσφυγες; Μακάρι να μπορούσε. Αλλά πες μου ειλικρινά. Είναι δυνατό αυτό;
Και προπάντων, αγαπητέ μου. Ουδείς καλόπιστος μπορεί να παρακάμψει το προφανές. Αυτό που λέει ότι η εκρηκτική ροή προσφύγων, η αίσθηση ότι η χώρα είναι ξέφραγο αμπέλι, η αναπόφευκτη γκετοποίηση και η «κατάληψη χώρου» που δεν έχει καμία σχέση με τη δημιουργική συνύπαρξη (δυο κόσμοι χωριστά, δες τι γίνεται στα νησιά) άρχισαν να ενοχλούν, να ανησυχούν και να εξοργίζουν τις παλιές συλλογικότητες – τους Ελληνες και τους ενταγμένους μετανάστες.
Μα πρέπει να εξηγήσουμε το φαινόμενο στην κοινωνία, λένε μερικοί, ούτως ώστε να αναχαιτίσουμε την ξενοφοβία και τον ρατσισμό. Φευ! Να εξηγήσεις τι; Οτι φταίνε οι αποικιοκράτες και οι ιμπεριαλιστές; «Χαίρω πολύ» θα σου πουν. «Κι εμείς τι φταίμε;».
Θέλω να πω καταληκτικά το εξής: Οποιαδήποτε αντιμετώπιση δεν λαμβάνει υπόψη το διφυές του προβλήματος (μονομερές ενδιαφέρον για τα δικαιώματα των προσφύγων/μεταναστών, αδιαφορία ή ελάχιστη έγνοια για το κάθε μέρα και τα προβλήματα των άλλων) τροφοδοτεί μια αρνητική δυναμική.
Η οποία ευνοεί εξ αντικειμένου τις υλακές του φασισμού και της Ακροδεξιάς που τροχίζει τα μαχαίρια της στην Ευρώπη…
