Με την Τουρκία να πιέζεται, λόγω της διπλωματίας των όπλων, που ακολούθησε όλο το προηγούμενο διάστημα σε πολλαπλά μέτωπα ο Ρ. Τ. Ερντογάν ενεργοποιεί εσχάτως την οικονομική διπλωματία. Παράλληλα καθυστέρησε όσο μπορούσε την έναρξη του 62ου γύρου των διερευνητικών επαφών με την Ελλάδα προκειμένου να την φέρει όσο πιο κοντά γινότανε στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 25 Μαρτίου.
Συγκεκριμένα Τρίτη 16 και Τετάρτη 17 Μαρτίου θα λάβει χώρα στην Αθήνα ο 62ος γύρος ενώ την Τετάρτη ο υπηρεσιακός γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών πρέσβης Θεμιστοκλής Δεμίρης θα έχει πολιτικές διαβουλεύσεις στην Αθήνα με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών πρέσβη Σεντάτ Ονάλ.
Υπενθυμίζεται ότι αρχικά η Αθήνα είχε προτείνει τη διενέργεια του επόμενου γύρου στις 3 με 5 Μαρτίου αλλά δεν είχε λάβει απάντηση από την άλλη πλευρά μέχρι την περασμένη Τετάρτη ενώ ο 61ος γύρος είχε λάβει χώρα στις 25 Ιανουαρίου στην Τουρκία μετά από μία διακοπή πέντε ετών.
Το ενεργειακό στη σκακιέρα της ΝΑ Μεσογείου
Από τότε μέχρι σήμερα μεσολάβησε η προσπάθεια της Άγκυρας να εκμεταλλευτεί τον χάρτη των αιγυπτιακών αρχών, με το επίμαχο θαλάσσιο οικόπεδο W-18 στη ΝΑ Μεσόγειο να ακολουθεί την τουρκική χάραξη γεγονός που προκάλεσε την ενεργοποίηση της ελληνικής διπλωματίας. Τελικά και μετά από επίσκεψη αστραπή του Έλληνα ΥΠΕΞ Ν. Δένδια στο Κάιρο, την προηγούμενη Δευτέρα ο χάρτης και το επίμαχο οικόπεδο αυξήθηκε ως προς την έκτασή του, από τα 3739 Km2 σε 4431 Km2, όμως αφαιρέθηκε η επέκτασή του ανατολικότερα του 28ου Μεσημβρινού.
Η αλήθεια, πέρα από την εσωτερική πολιτική επικαιρότητα σε Ελλάδα και Τουρκία, είναι ότι η συμφωνία για την ΑΟΖ Ελλάδος – Αιγύπτου που έφτανε μέχρι τον 28ο μεσημβρινό αφήνει εκ των πραγμάτων χώρο στις τουρκικές διεκδικήσεις αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για διαφιλονικούμενα ύδατα και αγνοώντας την ύπαρξη του Καστελόριζου.
Την ίδια ώρα φουντώνει το ενεργειακό παιχνίδι στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου. Την περασμένη Τρίτη η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου και ο ισραηλινός ομόλογός της Γιούβαλ Στάινιτς, παρουσία του Υπουργού Πετρελαίου της Αιγύπτου Τάρεκ Ελ Μόλλα, υπέγραψαν στο Κάιρο κοινή επιστολή η οποία περιλαμβάνει τις κατευθυντήριες γραμμές στη βάση των οποίων οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα τεμάχια «Αφροδίτη» και «Ισάι» θα μπορούν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την εμπορική εκμετάλλευση τους.
Μία ημέρα μετά ο κ. Στάινιτζ αναφέρθηκε στον EastMed. Σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων επισήμανε ότι «ο αγωγός EastMed μπορεί να είναι έτοιμος μέσα σε πέντε χρόνια» αναφέροντας μάλιστα ότι το Ισραήλ έχει ένα τεράστιο απόθεμα φυσικού αερίου, το οποίο δικαιολογεί «όχι μόνο έναν αγωγό EastMed, αλλά μαζί με την Κύπρο μπορούμε να δικαιολογήσουμε ακόμα και δύο ή τρεις τέτοιους αγωγούς».
Βέβαια δεν έχει ακόμη στεγνώσει το μελάνι της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ των εταιρειών Chevron και Delek, που διαχειρίζονται το κοίτασμα «Λεβιάθαν» για τη μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Αίγυπτο η οποία διαθέτει δύο σταθμούς LNG και επεξεργασίας φυσικού αερίου τον «Δαμιέττα», που διαχειρίζεται η ΕΝΙ, και τον «Ιντκου», που διαχειρίζεται η Shell. Το εν λόγω σενάριο δεν αποκλείει αναγκαστικά την Ελλάδα από τις ενεργειακούς οδούς προς την Ευρώπη με δεδομένο των εγκαταστάσεων ειδικά στην Αλεξανδρούπολη. Ακόμη κι αν σε πρώτη φάση χαμένη βγαίνει η Κυπριακή Δημοκρατία η Λευκωσία όχι μόνο γνωρίζει τα σχέδια αυτά αλλά από το 2018 έχει υπογράψει μνημόνιο με την Αίγυπτο για την προώθηση κυπριακού αερίου προς τους δύο αιγυπτιακούς σταθμούς και από εκεί με δεξαμενόπλοια στην Ευρώπη.
Και στο βάθος οι εξελίξεις στο Κυπριακό
Κάπου εδώ υπεισέρχεται και ο παράγοντας Τουρκία ο οποίος δεν θα μείνει αμέτοχος απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις. Αν δει να ναυαγούν τα σχέδιά του είτε για αγωγό εντός της επικράτειάς του είτε για μερίδιο από τον East Med στη ΝΑ Μεσόγειο είναι σίγουρο ότι θα επιδιώξει μέσω του Κυπριακού να λάβει μερίδιο τουλάχιστον από τα κυπριακά κοιτάσματα.
Η πενταμερής συνάντηση υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για το Κυπριακό θα λάβει χώρα στη Γενεύη, μεταξύ 27 και 29 Απριλίου. Τη Δευτέρα ο Έλληνας ΥΠΕΞ βρέθηκε στην Κύπρο στην επιστροφή του από το Κάιρο. Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να συντονίσουν τις κινήσεις τους προκειμένου η συζήτηση για το Κυπριακό να παραμείνει εντός των γραμμών που καθορίστηκαν στο Κραν Μοντανά δηλαδή στη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και κατάργηση του καθεστώτος εγγυητριών δυνάμεων. Οτιδήποτε άλλο και ειδικά μια λύση χαλαρής συνομοσπονδίας δύο ξεχωριστών κρατών θα εγγράψει μια μεγάλη εθνική ήττα.
Τέλος στο περίπλοκο παζλ της περιοχής μπαίνει και η Λιβύη με τον νέο μεταβατικό πρωθυπουργό της χώρας Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά να δηλώνει σύμφωνα με το Ανατολού ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο δίνει στη χώρα του «σημαντικό μερίδιο στα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατ. Μεσογείου». Την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συναντήθηκε στη Γενεύη με τον Ειδικό Απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τη Λιβύη Jan Kubis.
Με ενδιαφέρον και ανησυχία παρακολουθεί η ελληνική διπλωματία και την εξέλιξη στην Τουρκία με τα εγκαίνια των εργασιών στην τρίτη μονάδα στον πυρηνικό σταθμό στο Ακουγιού. Μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος πραγματοποίησε τηλεδιάσκεψη με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν με φόντο πλάνα από το υπό κατασκευή πυρηνικό εργοστάσιο ενώ ο Β. Πούτιν, ανέφερε ότι το πυρηνικό εργοστάσιο θα συμβάλλει σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια της Τουρκίας και θα ενισχύσει περαιτέρω την οικονομία της χώρας.