Σε μία εποχή που η λιτότητα σαρώνει την Ευρώπη η Φινλανδία ξεκίνησε ήδη τον δεύτερο και τελευταίο χρόνο του πειράματος της με το βασικό εισόδημα, δηλαδή να δίνει χρήματα στους άνεργους πολίτες χωρίς κριτήρια.
Τον περασμένο Ιανουάριο η Φιλανδία δημιούργησε ένα δείγμα 2.000 ανέργων ηλικίας από 25 έως 58 ετών. Οι συμμετέχοντες λαμβάνουν 560 ευρώ κάθε μήνα, σχεδόν όσο ένα μηνιαίο επίδομα ανεργίας. Η διαφορά είναι ότι δεν έχουν την υποχρέωση να αναζητήσουν ή να δεχθούν να εργαστούν, ενώ ακόμη και όσοι βρουν δουλειά θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το επίδομα σε όλη τη διάρκεια του πειράματος.
Το πείραμα υπολογίζεται ότι θα κοστίσει περίπου 20 εκατ. ευρώ. Το βασικό εισόδημα έχει τη σύμφωνη γνώμη τόσο της Αριστεράς που κρίνει ότι θα καταπολεμηθεί η φτώχεια και η ανισότητα όσο και της Δεξιάς που πιστεύει ότι θα δημιουργηθεί ένα σύστημα πρόνοιας με λιγότερη γραφειοκρατία.
Η ιδέα ενός βασικού εισοδήματος που θα εγγυάται την διαβίωση ενός πολίτη άρχισε να διακινείται στους πολιτικούς κύκλους της Φινλανδίας στην δεκαετία του 1980. Ο στόχος του θα ήταν να καταπολεμηθούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την μείωση των θέσεων εργασίας στην βιομηχανία και το πλεονάζων δυναμικό να οδηγηθεί σε νέες μορφές προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, όπως ο εθελοντισμός.
Τι προσπαθούν να αποδείξουν οι Φινλανδοί
- Η
έκθεση που αναμένεται να δημοσιευθεί το 2019 θα αναδείξει τις επιπτώσεις
που είχε το πείραμα στην ανεργία της χώρας, η οποία κινείται πάνω από 8%. - Αν
βελτιώθηκε η ποιότητα ζωής των συμμετεχόντων, δηλαδή αν το βασικό εισόδημα
έχει θετικές επιπτώσεις στο άγχος και αν είχε κάποια επίδραση στη μείωση
της κατανάλωσης φαρμάκων και ιατρικών επισκέψεων. - Αν
οδηγεί σε λιγότερο χαμένο κρατικό χρήμα σε γραφειοκρατικές διαδικασίες. Το
σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της χώρας προσφέρει περισσότερα από 40
διαφορετικά επιδόματα προκειμένου να καλύψει όλες τις κατηγορίες πολιτών.
Αντίθετα το βασικό εισόδημα είναι ένα και μόνο επίδομα που καλύπτει όλους
τους ανέργους χωρίς κριτήρια σε μία ιδιαίτερα μεταβαλλόμενη αγορά με νέες
μορφές απασχόλησης. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να συμμετέχουν ακόμη και
όσοι εργάζονται περιστασιακά ή είναι αυτοαπασχολούμενοι αλλά δεν κερδίζουν
πολλά χρήματα.
