«Γιατί μόνον εμείς θεωρούμε αυτόν που δεν μετέχει καθόλου στα πολιτικά πράγματα, όχι φιλειρηνικό, αλλά άχρηστο. Κι εμείς οι ίδιοι ή διατυπώνουμε κρίση και παίρνουμε αποφάσεις πάνω σε προτάσεις άλλων ή σκεφτόμαστε σωστά και υποβάλλουμε προτάσεις στην κρίση άλλων πάνω στα δημόσια πράγματα, επειδή δεν θεωρούμε τα λόγια βλαβερά για τα έργα, αλλά πιο πολύ θεωρούμε βλαβερό να μη διαφωτιστούμε με το λόγο, πριν επιχειρήσουμε αυτά που πρέπει να γίνουν…» (Θουκυδίδου, Περικλέους Επιτάφιος)
Συμμετοχή. Πρωτοβουλία. Άμεση δημοκρατία. Λέξεις που μας ξενίζουν, όχι τόσο από το νόημά τους, όσο από την εφαρμογή τους. Λέξεις στις οποίες η σύγχρονη αντιπροσωπευτική μας δημοκρατία, δεν μας έχει συνηθίσει. Διότι η άσκηση εξουσίας δι αντιπροσώπων, έχει αλλοιώσει την πραγματική δημοκρατία. Διότι το δημοκρατικό μας πολίτευμα, ίσως όχι μόνον στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, έχει συρρικνωθεί στο εκλογικό δικαίωμα που ασκούμε κάθε τέσσερα χρόνια- δικαίωμα άλλωστε που ισχύει σε όλο τον κόσμο, ακόμη και σε απολυταρχικά καθεστώτα όπου ο ηγεμών κυβερνάει για πάρα πολλά χρόνια με απόλυτες εξουσίες, εκλεγμένος πάντοτε από τον λαό.
Το πολίτευμα της άμεσης δημοκρατίας έσβησε μετά την αθηναϊκή δημοκρατία, μετά τον πελοποννησιακό πόλεμο που γκρέμισε τον κόσμο της κλασσικής αρχαιότητας.
Και σήμερα, μεσούσης της παρακμής του αντιπροσωπευτικού πολιτεύματος ( το οποίο από κανένα δυτικό κράτος δεν ονομάζεται «democracy», αλλά «republic») ακούμε αυτές τις παράξενες λέξεις. Συμμετοχή, πρωτοβουλία, άμεση δημοκρατία.
Εύκολες είναι οι λέξεις, αλλά όταν πρόκειται για εφαρμογή στην πράξη, γίνονται εξαιρετικά δύσκολες. Ιδιαίτερα για τη χώρα μας και το λαό μας, που δυστυχώς έχει ξεχάσει ότι η πραγματική δημοκρατία απαιτεί συμμετοχή στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων, όχι μόνον με την κατάθεση της ψήφου κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά με τον έλεγχο των πράξεων των κυβερνώντων σε καθημερινή βάση και με την συμμετοχή του στη λήψη των αποφάσεων. Που δυστυχώς, επαναπαυμένος στην διαμεσολαβητική σχέση του με το κράτος και την κυβέρνηση, έχει διαπαιδαγωγηθεί σε μια παθητική στάση, που του αφαιρεί κάθε είδους πρωτοβουλία, κοινωνική, ατομική, ομαδική.
Η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία, λειτουργούσε με δημοψηφίσματα. Σήμερα ο θεσμός αυτός υπάρχει μόνον στην Ελβετία (καθιερωμένος από τον Καποδίστρια) και στις Ηνωμένες Πολιτείες (states) των ΗΠΑ. Έρχεται λοιπόν τώρα ο «ουρανοκατέβατος» Στέφανος Κασσελάκης, το «αμερικανάκι», και φέρνει στο προσκήνιο αυτές τις έννοιες, προσπαθώντας να τις εφαρμόσει στο νέο κόμμα που ιδρύεται, το Κίνημα Δημοκρατίας.
Είναι αναμφισβήτητα ένα τολμηρό πείραμα. Κανείς δεν γνωρίζει ακόμη αν θα πετύχει και τι επιπτώσεις θα φέρει στην πολιτική ζωή του τόπου.
Όμως, «ο τολμών νικά» όπως λέει ο σοφός λαός, ή «θαρσείν χρη», όπως έλεγαν οι αρχαίοι. Πάντως αν πετύχει, μπορεί να αλλάξει πολλά. Μπορεί να δημιουργήσει μεγάλες ανατροπές και ανακατατάξεις, να ταρακουνήσει την καθεστηκυία τάξη του παλαιοκομματικού συστήματος που δημιούργησε μια κοινωνία αδιάφορη για τα κοινά, έναν λαό κουρασμένο κι απογοητευμένο από ένα διεφθαρμένο κράτος που ουδόλως ενδιαφέρεται να υπηρετήσει τον πολίτη, αλλά λειτουργεί μόνον για να αναπαράγει οφέλη για τον εαυτό του και για να διατηρήσει όσο περισσότερο μπορεί την εξουσία του.
Δεν θα αναφερθώ καθόλου στα όσα ντροπιαστικά έγιναν με το κόμμα του μπουζουξίδικου, τον ΣΥΡΙΖΑ, που υπερέβη σε αντιδημοκρατικές πρακτικές ακόμα και την ΝΔ για να μην πούμε τίποτε άλλο… Δεν θα αναφερθώ, επίσης, στο έγκλημα των Τεμπών και στο έγκλημα της συγκάλυψης του εγκλήματος, που αποκάλυψε το κράτος της διαφθοράς σε όλο του το μεγαλείο. Διότι ήδη έχουν γραφτεί πολλά και έγιναν και θα γίνουν άλλα τόσα, καθώς ο λαϊκός ξεσηκωμός φέρνει μοιραίες ανατροπές και ρωγμές σε αυτό το σύστημα, τα θεμέλια του οποίου αρχίζουν να τρίζουν.
Θα αναφερθώ σε αυτό το πρωτόγνωρο πείραμα του νεότευκτου Κινήματος Δημοκρατίας. Θα αναφερθώ σε αυτό βιωματικά, γιατί το έζησα και το ζω από τα μέσα.
Για πρώτη φορά από τότε που ασχολήθηκα με τα πολιτικά μέσα σε οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ, νιώθω αυτή την ανάταση, αυτό τον ενθουσιασμό, της συμμετοχής στις αποφάσεις. Της δράσης και της πρωτοβουλίας των πολιτών, μακριά από εκείνη την ξύλινη γλώσσα και τις ανεδαφικές και στείρες αντιπαραθέσεις.
Αυτή η εμπειρία που βιώνω τώρα, μου θύμισε τις συγκλονιστικές μέρες του Πολυτεχνείου, όπου όλοι εμείς οι συμμετέχοντες σε εκείνο το Κίνημα, δημιουργήσαμε ένα αυτοδιαχειριζόμενο σύστημα μέσα στον χώρο του Πολυτεχνείου που έγινε για τρείς μέρες το σπίτι και το κράτος μας της ελευθερίας, δημιουργήσαμε μια νέα πολιτική κουλτούρα που μπορεί να ξαναζωντανέψει..
Και τώρα, συμμετέχουμε πάλι σε κάτι καινούργιο που πάει να γεννηθεί.
Έχουμε και λέμε:
-Δημοψήφισμα για το όνομα του νέου κόμματος. Καταθέτουμε όλοι οι συμμετέχοντες τις προτάσεις μας ψηφιακά και βγαίνει το όνομα, Κίνημα Δημοκρατίας, που ο Στέφανος Κασσελάκης ομολογεί πως δεν ήταν η δική του επιλογή αλλά η επιλογή της πλειοψηφίας.
-Δημοψήφισμα για το σύμβολο. Όσοι συμμετέχοντες γνωρίζουν από ψηφιακό σχεδιασμό καταθέτουν τα δικά τους σύμβολα κι εμείς καλούμαστε να διαλέξουμε τρία από τα επιλεγμένα. Ψηφίζεται το πλειοψηφούν σύμβολο (το οποίο επέλεξα κι εγώ και πολλοί άλλοι από τους συμμετέχοντες).
-Συγκρότηση των ομάδων πρωτοβουλίας, σε κάθε δήμο, κοινότητα και περιφέρεια σε όλη την Ελλάδα.
-Οργάνωση δράσεων ακτιβισμού κάθε ομάδας πρωτοβουλίας όπως η επίσκεψη στο Γηροκομείο τις μέρες των γιορτών Χριστουγέννων και συζήτηση με τους κατοίκους του. Επίσκεψη στο χώρο του περιοδικού «Σχεδία» και συζήτηση για τα προβλήματα των αστέγων, συνέχιση αυτής της δράσης με τις «αόρατες διαδρομές» που θα μας οδηγήσουν στην καρδιά του προβλήματος. Ανοιχτή συγκέντρωση-συζήτηση για την οικονομία και την ακρίβεια με μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Οργάνωση συζητήσεων από τα ψηφιακά μέσα, όπως το Χ.
-Διαδικτυακές συζητήσεις σε τομείς ενδιαφερόντων, όπως της υγείας, της παιδείας, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, της ευζωίας των ζώων, του πολιτισμού και άλλων, με συμμετοχή ανθρώπων που ενδιαφέρονται για τον κάθε τομέα ή που ασχολούνται με αυτόν από όλη την Ελλάδα (για παράδειγμα, στον τομέα πολιτισμού όπου πήρα μέρος συμμετείχαν πάνω από 100 άτομα από όλη την επικράτεια, μια συζήτηση με εξαιρετικό ενδιαφέρον).
-Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές οι πρωτοβουλίες συνεχίζονται, ενώ έχει ανέβει στο διαδίκτυο το καταστατικό του Κινήματος για διαβούλευση, πριν από την τελική ψηφοφορία. Οι συμμετέχοντες εκφράζουν τις απόψεις και τις προτάσεις τους σε κάθε άρθρο και κεφάλαιο ξεχωριστά.
Όλα αυτά, χωρίς καθοδήγηση από επιτροπές και γραμματείες.
Είπαμε. Δεν ξέρουμε αν θα πετύχει το πείραμα. Όμως θωρώ ότι η συμμετοχή μας σε αυτό, είναι ένα μεγάλο σχολείο πολιτικής δράσης, μιας νέας αντίληψης για την άσκηση πολιτικής όπου όλοι συμμετέχουν στη διαμόρφωση θέσεων, προγραμμάτων, πρωτοβουλιών, θεσμών, και αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων που έχουν διογκωθεί στις μέρες μας.
Έτσι, νιώθουμε ότι πράγματι, μπορεί ο λαός μας να γίνει κυρίαρχος παίρνοντας τις τύχες του στα χέρια του, μέσα σε μια πραγματική, άμεση δημοκρατία. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία και μια μεγάλη ελπίδα για το μέλλον του τόπου μας.
*Η Αλκμήνη Ψιλοπούλου είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας
