Πριν από σχεδόν 5 δεκαετίες χρόνια ο λαός ξερίζωσε τον θρόνο. Ηταν 8 Δεκεμβρίου 1974 όταν με ένα βροντώδες «ΟΧΙ» 69,2% γκρέμισε τη δυναστεία η οποία ταλάνισε, καταπίεσε και διαίρεσε για πολλές πέτρινες δεκαετίες.
Η αποκλειθείσα «Μεταπολίτευση» δεν ήταν μια στιγμή· ήταν μια ολόκληρη διαδικασία που ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου και ανέπτυξε μια πρωτοφανή δυναμική. Που άλλαξε την Ελλάδα. Αποχουντοποίηση, δίκες δικτατόρων και βασανιστών, ελευθεροτυπία, κοινωνικά δικαιώματα και εργατικές κατακτήσεις. Αλλά και προφύλαξη του σκληρού πυρήνα του κράτους με το νομικό εφεύρημα του «στιγμιαίου» εγκλήματος της 7ετίας.
Στις αναμνήσεις αυτής της σπουδαίας εποχής το Documento αφιέρωσε ένα βιβλίο 100 σελίδων της σειράς HotDoc.History το οποίο επανακυκλοφορεί την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2022.
Η Μεταπολίτευση υπήρξε αναμφισβήτητα συμβιβασμός· ήταν όμως ανοιχτή σε μεταβολές ισορροπίας. Το δεύτερο εξάμηνο του 1974 έδωσε τη φυσιογνωμία της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. Οπως κι αν κρίνουμε εκ των υστέρων, ο λαός έζησε μια πρωτοφανή άνοιξη, έναν ανεπανάληπτο κοινωνικό οργασμό.
Βγαίνοντας από τη χούντα οι τρεις ανώτερες εισοδηματικές κατηγορίες –το 20% του πληθυσμού- διέθεταν το 50% του συνολικού εισοδήματος. Οι τρεις κατώτερες εισοδηματικές κατηγορίες -το 46%- διέθεταν μόνο το 16%. Ως αποτέλεσμα των αγώνων διεκδίκησαν τις απώλειες τόσων ετών και οι μισθοί αυξήθηκαν. Η απόλυτη φτώχεια μειώθηκε από 23,5% το 1974 και 8,8% το 1981.
Και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εφάρμοζε κεϊνσιανές πολιτικές! Κατηγορήθηκε από τη χουντική δεξιά και τον ΣΕΒ επί «σοσιαλμανία». Με τον Παναγιώτη Παπαληγούρα να απαντά αδειάζοντας «τους νοσταλγούς μιας απηρχαιωμένης και ασυδότου ελευθέρας οικονομίας». Το κράτος βρέθηκε να κατέχει 119 μεγάλες επιχειρήσεις. Πετρέλαια, Τσιμέντα, Λιπάσματα, ΕΑΒ, ΕΛΒΟ, Ολυμπιακή (από τον Ωνάση). Και Ναυπηγεία Ελευσίνας, Χίλτον, ΗΣΑΠ και 5 τράπεζες, όλα από τον πανίσχυρο Ομιλο Ανδρεάδη.
Είναι ένα τεύχος πρόκληση στη μνήμη, ειδικά σήμερα που ιδιωτικοποιούνται, από τους επιγόνους οι επιχειρήσεις που είχε κρατικοποιήσει ο «εθνάρχης» της δεξιάς παράταξης, τα «ψυχοπαίδια» του Παπαδόπουλου και του Παττακού κοσμούν τα υπουργικά έδρανα της (Νέας) Δημοκρατίας και με αφορμή την κηδεία του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ ο Μητσοτάκης υποκλίθηκε στην έκπτωτη βασιλεία!