Οι μαρτυρίες των εγκλωβισμένων και απεγνωσμένων δανειοληπτών με ρήτρα ελβετικού φράγκου αποκαλύπτουν τις παραπλανητικές τακτικές και την αναλγησία τραπεζών και funds
Ενα επενδυτικό προϊόν, υπό τον μανδύα δανειακής σύμβασης, πλασαρισμένο αφειδώς από τις εμπορικές τράπεζες της χώρας, έχει φτάσει σχεδόν 20 χρόνια μετά να κρατάει εγκλωβισμένους περισσότερους από 200.000 συμπολίτες μας (αφορά 70.000 δανειολήπτες, τις οικογένειές τους και τους εγγυητές των δανείων). Τα απόνερα που έχει αφήσει πίσω της η ανατροπή της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου σε σχέση με το πάλαι ποτέ παντοδύναμο ευρώ έχει εκτροχιάσει τα οικονομικά πολλών νοικοκυριών, ενώ μέρος αυτών έχει φτάσει στο σημείο να χάσει ακόμη και το σπίτι που απέκτησε μετά τη διολίσθηση αυτή.
Ανθρωποι από όλο το εύρος της κοινωνίας, όταν ακόμη οι εμπορικές τράπεζες είχαν τις πόρτες ανοιχτές και διοχέτευαν ρευστό σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, άκριτα σχεδόν ή και μεθοδευμένα, έπεσαν θύματα –όπως λένε οι ίδιοι– και σύναψαν δανειακές συμβάσεις με ρήτρα ελβετικού φράγκου. Από το 2005 μέχρι και το 2008 άλλωστε ήταν η… χρυσή τριετία των δανειακών συμβάσεων αυτού του τύπου.
«Εξομοιώνονται με τοκογλύφους»
Ο Γ.Π. ήταν μέχρι πρότινος υπάλληλος της Τράπεζας Πειραιώς, αλλά αποχώρησε με πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου. Από τα χέρια του πέρασαν πολλά επιχειρηματικά δάνεια, καθώς ήταν στον τομέα δανειοδότησης επιχειρήσεων της τράπεζας. Το 2008, όπως πολλοί άλλοι, κίνησε διαδικασίες για να πάρει δάνειο όταν ακόμη η ισοτιμία ευρώ – ελβετικού φράγκου βρισκόταν σε επωφελή επίπεδα για όποιον σύναπτε τέτοιου τύπου δανειακή σύμβαση.
«Οντας μέσα σε δάνεια όχι για ιδιώτες, για επιχειρήσεις» αφηγείται σήμερα στο Documento «είχα δει τη διακύμανση που είχε κάνει το ελβετικό φράγκο δέκα χρόνια πίσω. Εγώ πήρα το δάνειό μου το 2008, στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας είχαν δανειστεί πολλές επιχειρήσεις σε ελβετικό φράγκο και σε γεν. Τότε το δέλεαρ ήταν το επιτόκιο, καθώς ήταν αρκετά συμφέρον. Το 2008, που πήρα εγώ το δάνειο, αυτό ήταν το κίνητρο, είχα χαμηλότερο επιτόκιο και μπαίνοντας μέσα στα συστήματα της τράπεζας είδα τη διακύμανση του ελβετικού φράγκου και υπήρχε σταθερότητα. Τότε το ευρώ ήταν ισχυρό νόμισμα, δεν έκανε κάποια ιδιαίτερη διακύμανση, οπότε είπα να πάρω το ρίσκο».
Ο ίδιος, βλέποντας εκ των υστέρων το «λάθος» του, αναφέρει: «Εκείνη την εποχή δεν μπορούσε κανείς να προφητεύσει αυτό που συνέβη. Δεν είμαι μόνο εγώ που πήρα δάνειο, πήραν και διευθυντές, δεν περίμενε κανείς να υπάρχει αυτή η εξέλιξη. Τώρα που το βλέπεις ύστερα από τόσο καιρό λες σιγά μην έκανα κάτι τέτοιο. Η ίδια εξέλιξη προσομοιάζεται με αυτό που συνέβη με το χρηματιστήριο το 1999».
Ο ίδιος είχε πάρει τότε ένα δάνειο ύψους 130.000 ευρώ και, όπως λέει, «τα 130.000 έγιναν 206.000 ελβετικά φράγκα και τώρα έπειτα από τόσα χρόνια, έχοντας κάνει και παγώματα δόσεων, πλήρωνα τόκους ή χαμηλές δόσεις, χρωστάω 157.000 ελβετικά φράγκα, τα οποία με την ισοτιμία που έχουμε τώρα, το 0,94, είναι γύρω στα 165.000 ευρώ».
Οπως εξηγεί, «ύστερα από 17 χρόνια χρωστάω 35.000 παραπάνω σε ευρώ. Το αρχικό πλάνο του δανείου ήταν 20 χρόνια και, λόγω του ότι ήρθαν μειώσεις στους μισθούς μας, πρακτικά η τράπεζα μου μείωσε και τη δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου που μου έδωσε κι έτσι με ανάγκασε να κάνω συνεχείς ρυθμίσεις για να μπορώ να αντεπεξέλθω. Από το 2008 μέχρι το 2025, έπειτα από 17 χρόνια, έχω φτάσει να χρωστάω παραπάνω από το κεφάλαιό μου, μακράν».
Επιπρόσθετα, κοιτώντας από απόσταση πλέον το θέμα και ως γνώστης του τραπεζικού γίγνεσθαι, αναφέρει: «Το θεμιτό κέρδος των τραπεζών είναι πάνω από τον πληθωρισμό, με το επιτόκιο εισπράττουν κάποιο κέρδος. Δηλαδή, όταν είναι μηδέν τα επιτόκια να έχουν 2-3%, να έχουν 5-7%, εδώ μιλάμε για μια διολίσθηση του 75-80%, αυτό πια δεν είναι τραπεζικό προϊόν, έτσι όπως έχει εξελιχθεί, είναι επενδυτικό προϊόν, αλλά εμείς σπίτια πήραμε, δεν πήραμε για να επενδύσουμε σε κάτι. Απλά ήταν χαμηλότερο το επιτόκιο και σου έδινε μια ανάσα, την ώρα που ήμουν πνιγμένος κι ήθελα να αντεπεξέλθω. Οι τράπεζες είναι κερδοσκοπικοί οργανισμοί, αλλά θα πρέπει να κινούνται σε ένα λογικό πλαίσιο, αλλιώς μετά εκ των πραγμάτων εξομοιώνονται με γίνονται τοκογλύφοι».
«Μην ανησυχείτε, η τράπεζα έχει πρόγραμμα»
Από την πλευρά του ο Μανώλης Σαραντάκης, δικηγόρος και μέλος της Πρωτοβουλίας Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου Συσπείρωση & Δράση, μιλώντας στο Documento για τη δική του προσωπική ιστορία, αναφέρεται στον εμπαιγμό από τη μεριά της Εθνικής Τράπεζας. Στην πρώτη επαφή που είχε με τον τραπεζοϋπάλληλο, με σκοπό να λάβει δάνειο με ρήτρα ελβετικού φράγκου, είχε αγωνία για την πορεία της ισοτιμίας. Ομως από την πλευρά της η Εθνική Τράπεζα τεχνηέντως τον καθησύχασε λέγοντας: «Μην ανησυχείτε, η τράπεζα έχει πρόγραμμα προστασίας με 0,20% επί του επιτοκίου. Δηλαδή με 1,40% αντί για 1,20% σάς δίνει προστασία ±0,10 μεταβολής της ισοτιμίας. Δηλαδή, αν η ανατίμηση διολισθήσει περισσότερο από 0,10, θα μείνει κλειδωμένο για δύο χρόνια και θα ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια μάλιστα». Φυσικά η ανανέωση δεν τηρήθηκε και μάλιστα δεν προβλεπόταν και στα έγγραφα τα οποία ο ίδιος υπέγραψε κατά τη σύναψη της δανειακής σύμβασης.
Το δάνειο που έλαβε ο Μ. Σαραντάκης ήταν στεγαστικό «ύψους 149.000 ελβετικών φράγκων, τουτέστιν 92.000 ευρώ. Πληρώνω από το 2007 επί 18 χρόνια ανελλιπώς και το κεφάλαιο έχει πάει 73.000 ευρώ. Δηλαδή έχει μειωθεί μόνο κατά 20.000 ευρώ. Αν το είχα πάρει σε ευρώ θα ήμουν κοντά στην εξόφληση».
«Η δόση που είχα κανονίσει ήταν 800 ευρώ για 15 χρόνια, την περίοδο της κρίσης όμως χρειάστηκε να αλλάξουν κάπως οι όροι. Τότε έκανα επιμήκυνση δέκα χρόνια επιπλέον και μου επέβαλαν ακόμα 1% επιτόκιο, από 1,8% πήγε 2,8% και η δόση έπεσε στα 600 ευρώ». Η ανατροπή της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ έφερε κατά τον ίδιο μια επιπρόσθετη οφειλή 60% και πλέον.
Πετούν στον δρόμο κατάκοιτους ηλικιωμένους
Ενδεικτικό παράδειγμα της ανηλεούς πραγματικότητας που έχει δημιουργηθεί γύρω από τις ζωές όσων κάποτε εμπιστεύτηκαν τις εμπορικές τράπεζες και σύναψαν δανειακές σχέσεις με ρήτρα ελβετικού φράγκου είναι η περίπτωση του Γιάννη Τσακαλίδη ή, πιο συγκεκριμένα, των γονιών του, που το 2007 πήραν χαμηλότοκο δάνειο 164.000 ευρώ. Το δάνειο που πήρε η μητέρα του ήταν επισκευαστικό και «έπεσε» στο σπίτι.
Σήμερα το δάνειο έχει πουληθεί από την τράπεζα σε fund, εκείνο με τη σειρά του πλειστηρίασε το σπίτι και όσο γράφονται αυτές οι γραμμές ο Γ. Τσαλικίδης παλεύει να μη γίνει έξωση των υπερήλικων και άρρωστων γονιών του από την εστία στην οποία ζουν από το 1981.
«Μετά την κρίση αυτό ξεκίνησε να γίνεται δυσβάσταχτο. Μέχρι το 2013 έχω κάνει αποπληρωμές γύρω στις 55.000 ευρώ και έκτοτε δεν μπορούσαμε να αποπληρώσουμε τίποτε πλέον. Τότε ακόμη υπήρχε η προστασία της πρώτης κατοικίας, τα παρατήσαμε κι εμείς γιατί δεν μπορούσαμε, ήταν δυσβάσταχτη η δόση πλέον και μόλις έληξε η προστασία άρχισαν να μας κυνηγάνε» λέει ο Γ. Τσακαλίδης.
«Τώρα έχουμε φτάσει σε σημείο εξώσεως» συνεχίζει «αλλά οι γονείς μου δεν υπάρχει περίπτωση να βγουν από το σπίτι, δεν γίνεται να βγουν στην κατάσταση που βρίσκονται. Ο πατέρας μου είναι πρακτικά τυφλός, έχει 96% αναπηρία και είναι 87 χρόνων, ημικατάκοιτος αυτήν τη στιγμή, μια σηκώνεται, μια δεν σηκώνεται, έχει πολλά προβλήματα υγείας».
Την υπόθεση του Γ. Τσακαλίδη είχαμε αποκαλύψει την προηγούμενη βδομάδα (22/01/2025) στο documentonews.gr και μάλιστα η δημοσιότητα που πήρε φαίνεται πως ήταν κι ένας μοχλός πίεσης για να αποτραπεί η προγραμματισμένη για τις 30 Ιανουαρίου έξωση των γονιών του από το σπίτι τους.
Οπως τονίζει ο γιος των δύο ταλαιπωρημένων ηλικιωμένων: «Αν δεν έπαιρνε δημοσιότητα το θέμα και δεν έμπαιναν μπροστά και οι άνθρωποι του κινήματος κατά των πλειστηριασμών, δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι εγώ. Θα ήμουν μόνος μου και θα είχαν πεταχτεί οι γονείς μου έξω από το σπίτι. Τώρα βλέπω τη μεγάλη εικόνα αυτού του προβλήματος και σκαλίζοντας ανακαλύπτω ότι δεν είμαι μόνος».
Διέρρηξαν το σπίτι της, άλλαξαν κλειδαριές, την έστειλαν στο αυτόφωρο
Αυτές τις μέρες έγινε ακόμη μία έξωση σε μια λαϊκή γειτονιά της Θεσσαλονίκης, όπως είναι η Κάτω Τούμπα, και μάλιστα σε μονογονεϊκή οικογένεια. Σύμφωνα με την Ελένη Πιεροπούλου, συντονίστρια του κινήματος κατά των πλειστηριασμών, «η μητέρα μιλούσε με τη δικαστική επιμελήτρια, η οποία της έδινε κάποιο χρόνο για να γίνει ομαλά η αποβολή-έξωση, τελικά όμως δεν της είπε πότε θα την κάνει. Εκείνη πήγε στη δουλειά της και η δικαστική επιμελήτρια με βοηθούς παραβίασαν την κλειδαριά, μπήκαν στο σπίτι, άλλαξαν κλειδαριά και έβαλαν κάμερες. Κατά την επιστροφή της η μητέρα έφερε κλειδαρά, μπήκε μέσα, την είδαν από τις κάμερες, κλήθηκε η αστυνομία, δηλώθηκε ως διάρρηξη και πήγε αυτόφωρο». Το σπίτι πλέον ανήκει σε θυγατρική εταιρεία του ίδιου του fund που το πλειστηρίασε, κάτι που νομικά ακροβατεί, σύμφωνα πάντα με την Ελ. Πιεροπούλου, καθώς «ο επισπεύδων δεν έχει δικαίωμα να έχει μπει στον πλειστηριασμό». Εν προκειμένω μπήκε και μάλιστα από την πίσω πόρτα. «Τα funds που έχουν πάρει τα δάνεια θέλουν τα χρήματά τους γρήγορα, μέσα σε πέντε έξι χρόνια, να ρευστοποιήσουν και να φύγουν. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Πολλοί δανειολήπτες, αν όχι όλοι, θα μπορούσαν να ρυθμίσουν τα δάνειά τους με μια μικρή προκαταβολή και με μια δόση λογική. Να γίνουν κουρέματα και το χρέος να μην είναι πλασματικό με τους τόκους. Εκεί θα μπορούσαν πολλοί δανειολήπτες και να πληρώνουν τα δάνειά τους και να είναι ενήμερα» συμπληρώνει η Ελ. Πιεροπούλου, αναφερόμενη στο εκτεταμένο «πλιάτσικο» που γίνεται στη λαϊκή κατοικία.
Διαβάστε επίσης
Ο καιρός το Σαββατοκύριακο: Κρύο και πολλά μποφόρ – Πού θα βρέξει (LIVE)
