Αργά το απόγευμα της Τρίτης μια ομάδα δημοσιογράφων, πολιτικών και ακτιβιστών συγκεντρώθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες γύρω από μια αφίσα αφιερωμένη στους whistleblowers.
Τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή, που τα τελευταία χρόνια έχουν ρίξει άπλετο φως σε μια σειρά από παγκόσμια σκάνδαλα πολυεθνικών εταιρειών και εθνικών κυβερνήσεων, και που είναι αναγκασμένοι να ζουν στη σκιά της πραγματικής ζωής, σε πολλές περιπτώσεις κοινωνικά απαξιωμένοι, ή ακόμη και σε συνθήκες εγκλεισμού, όπως οι πασίγνωστες περιπτώσεις του Julian Assange και του Edward Snowden.
Ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες
Αφορμή για αυτή τη συνάντηση ήταν το ελβετικό ντοκιμαντέρ για την ελληνική πλευρά του σκανδάλου Novartis, το οποίο αποσιωπήθηκε από την πλειοψηφία των εγχώριων ΜΜΕ, καθώς και η πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου να προβάλλει το ντοκιμαντέρ μέσα στο ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο, σε μια προσπάθεια, από τη μια διεθνοποιηθεί περισσότερο το σκάνδαλο, και από την άλλη να υποστηριχθούν συνολικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Παρόντες στην εκδήλωση η δημοσιογράφος Maria Roselli που δημιούργησε το ντοκιμαντέρ, αλλά και η Stephanie Gibaud, η μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος που αποκάλυψε στη Γαλλία το σκάνδαλο της UBS, όπως και ο γερμανός ευρωβουλευτής Daniel Freund, που μαζί με τον Στέλιο Κούλογλου έχουν δημιουργήσει μια επιτροπή με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Γνωρίζαμε ήδη ότι το ντοκιμαντέρ «La Strategia» της Maria Roselli που προβλήθηκε στην ελβετική δημόσια τηλεόραση ήταν αποκαλυπτικό, τόσο για την ουσία της υπόθεσης, όσο και για τη μέθοδο που ακολούθησαν οι μάρτυρες της Novartis κατά την κατάθεσή τους στο FBI. Όμως η προβολή του μέσα στο ευρωκοινοβούλιο είχε από μόνη της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, καθώς μέσα από την εκδήλωση και το λεγόμενο Novartis_Gate αναδείχτηκε βαθύτερα το θέμα της ανάγκης να υπάρχει πραγματική προστασία γύρω από όσους, με προσωπικό κίνδυνο, αναλαμβάνουν την ευθύνη να καταθέσουν τόσο σημαντικά στοιχεία.
Ροσέλι: Μίλησα και με τη σύζυγο Στουρνάρα για τη Novartis
Παρούσα στην εκδήλωση ήταν, όπως αναφέραμε και η Maria Roselli, η δημοσιογράφος της ελβετικής δημόσιας τηλεόρασης που δημιούργησε το ντοκιμαντέρ και η οποία «έβγαλε» την είδηση ότι για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ συναντήθηκε και με τη σύζυγο του Γιάννη Στουρνάρα, Λίνα Νικολοπούλου, η οποία της παραχώρησε μάλιστα συνέντευξη.
Ωστόσο, το υλικό της συγκεκριμένης συνέντευξης δεν συμπεριλήφθηκε στο τελικό ντοκιμαντέρ.
Απαντώντας σε ερώτημα του Documento, τόνισε ότι η εκτίμησή της είναι πως το FBI δε θα μπορούσε ποτέ να φτάσει στα στοιχεία που έχει τώρα στη διάθεσή του, εάν δεν υπήρχαν οι τρεις μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος που τελικά κατέθεσαν. Η κ. Roselli εξήγησε, όπως είχε πει και σε συνέντευξή της στο Documento, ότι η ενασχόλησή της με την ελληνική πτυχή του σκανδάλου Novartis προήλθε από την ανάγκη της να κάνει τη δουλειά της, όταν διαπίστωσε το βάθος των στοιχείων που είχαν στη διάθεσή τους οι προστατευόμενοι μάρτυρες.
Μάλιστα αποκάλυψε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες της, μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα, οι τρεις μάρτυρες έχουν δεχτεί σοβαρές απειλές, με αποτέλεσμα να μην είναι σίγουρη αν μπορούν να παραμείνουν στη χώρα για πολύ καιρό ακόμη.
Gibaud: Ο μάρτυρας χάνει όλα όσα κάνουν τη ζωή άξια να τη ζεις
Εξαιρετική συμβολή στην εκδήλωση είχε η Stephanie Gibaud, η υπάλληλος της τράπεζας UBS που αποκάλυψε στις γαλλικές αρχές τις πρακτικές φοροδιαφυγής της τράπεζας. Ευχαρίστησε μάλιστα τον Στέλιο Κούλογλου για την πρόσκληση στις Βρυξέλλες, στηλιτεύοντας το γεγονός ότι δεν έχει λάβει αντίστοιχη αναγνώριση από τους Γάλλους ευρωβουλευτές.
Σε μια εξαιρετικά θερμή ομιλία, στην οποία η προσωπική της εμπειρία ως μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος είχε πρωτεύοντα ρόλο, η Gibaud εξήγησε όλες τις συνέπειες που μπορεί να έχει στη ζωή ενός ανθρώπου η απόφαση να «σφυρίξει» στις αρμόδιες αρχές τις παράνομες πρακτικές που χρησιμοποιούνται από εταιρείες όπως η Novartis.
«Είναι απίστευτο το τι ζουν οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Ο μάρτυρας χάνει όλα όσα κάνουν τη ζωή άξια να τη ζεις», είπε στην ομιλία της η Gibaud, εξηγώντας ότι πήρε την απόφαση να καταθέσει όσα γνώριζε, όντας μια γυναίκα που μεγάλωνε μόνη της το παιδί της. Για να γίνει κατανοητή η πίεση που ένιωθε, μοιράστηκε με το ακροατήριο το γεγονός ότι λίγο μετά την αποκάλυψη των Panama Papers, στα οποία εμπλεκόταν και η δική της υπόθεση, άγνωστοι κατάφεραν να δηλητηριάσουν το σκυλί της στο σπίτι της στο Παρίσι, όπου ζούσε τότε.
Με αυτόν τον τρόπο, έκανε σαφή την άποψή της ότι οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος θα έπρεπε να ανταμοίβονται για τη γενναιότητά τους, καθώς όπως λέει, εάν δεν υπήρχαν αυτοί, τότε οι αρχές θα έμεναν στο σκοτάδι, καθώς δεν θα είχαν ποτέ πρόσβαση στις εσωτερικές πρακτικές των εταιριών, όπως η UBS και η Novartis. Ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν αναφέρεται αποκλειστικά σε οικονομική ανταμοιβή, αλλά στο δικαίωμα των μαρτύρων να ζουν μια κανονική ζωή.
Η Gibaud έκανε πολλές αναφορές και στον Julian Assange των Wikileaks, κάνοντάς τον, θα λέγαμε, να φαίνεται σαν ηγετική μορφή στους κόλπους των ανθρώπων που πήραν την απόφαση να γίνουν μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. «Πρέπει να αντισταθούμε για το δικαίωμά μας να μιλάμε ελεύθερα», τόνισε, αναφερόμενη στη δίκη του Assange που έχει ήδη ξεκινήσει.
«Θέλω να κάνω ξεκάθαρο κάτι με όλα αυτά που λέω: Ότι η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα», κατέληξε η Gibaud απευθυνόμενη στη Maria Roselli, τον Στέλιο Κούλογλου, αλλά και στο σύνολο των δημοσιογράφων που βρίσκονταν στην αίθουσα.
Freund: Περίπου 200 ευρωβουλευτές στο πλευρό μας εναντίον της διαφθοράς
Από την πλευρά του ο γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Daniel Freund, παρουσίασε τις κινήσεις που γίνονται από την παρούσα ευρωβουλή για την πάταξη της διαφθοράς, μέσα από την διακομματική ομάδα που έχει δημιουργηθεί στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Όπως είπε, περίπου 200 ευρωβουλευτές από όλους τους πολιτικούς χώρους και σχεδόν από κάθε χώρα, έχουν γίνει μέλη σε αυτή την ομάδα.
Τόνισε ότι το ευρωκοινοβούλιο οφείλει να λάβει μέτρα ώστε να χαράξει τον δρόμο στην προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος. Υποστήριξε πάντως, ότι ήδη έχουν γίνει βήματα, καθώς πλέον έχουν τεθεί περιορισμοί σε ζητήματα όπως η φορολογική έκπτωση πολυεθνικών, οι οποίοι ήταν αδιανόητοι πριν από μία δεκαπενταετία.
«Όταν αυτοί οι άνθρωποι μιλάνε, είναι δουλειά των πολιτικών να τους προστατέψουν», κατέληξε ο Daniel Freund.
Η επιτυχημένη εκδήλωση ολοκληρώθηκε το βράδυ της Τρίτης, όμως το «ραντεβού» στο Ευρωκοινοβούλιο ανανεώθηκε για σήμερα Τετάρτη, καθώς οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου και Κώστας Αρβανίτης, διοργανώνουν εκδήλωση με θέμα τις εξορύξεις χρυσού σε Χαλκιδική και Θράκη, με τη συμμετοχή τοπικών παραγόντων, κατοίκων της περιοχής, δημοσιογράφων, ενώ στην εκδήλωση θα λάβουν μέρος και πρόσωπα από τα αντίστοιχα αντιεξορυκτικά κινήματα σε Τουρκία και Βουλγαρία.
