Ο Αμερικανός Τζον Γκούντιναφ, ο Βρετανός Στάνλεϊ Γουίτιγχαμ και ο Ιάπωνας Ακίρα Γιοσίνο τιμώνται σήμερα με το βραβείο Νόμπελ Χημείας 2019 για την εφεύρεση των μπαταριών λιθίου – ιόντων, που είναι παρούσες σε πλήθος συσκευών που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας.
Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αναφέρει σε δήλωσή της για το βραβείο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 906.000 δολαρίων: “Αυτή η ελαφριά, επαναφορτιζόμενη και ισχυρή μπαταρία χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή παντού, από τα κινητά τηλέφωνα μέχρι τους φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα ηλεκτροκίνητα οχήματα. Επίσης, μπορεί να αποθηκεύσει σημαντικές ποσότητες ηλιακής και αιολικής ενέργειας ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μια κοινωνία χωρίς ορυκτά καύσιμα”.
Ως επακόλουθο της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του 1970, ο Στάνλεϊ Γουίτιγχαμ ξεκίνησε να διερευνά μη – ορυκτές πηγές ενέργειας. Τότε δημιούργησε την πρώτη μπαταρία λιθίου – ιόντων, στην ουσία ανακάλυψε μια πρωτοποριακή κάθοδο (αρνητικό ηλεκτρόδιο) σε μια μπαταρία λιθίου – ιόντων από δισουλφίδιο του τιτανίου Στη συνέχεια ο Γκούντιναφ διπλασίασε την ισχύ της, ενώ ο Γιοσίνο ελαχιστοποίησε το καθαρό λίθιο εντός της μπαταρίας καθιστώντας τη χρήση της πολύ πιο ασφαλή.
Ο Τζόν Γκούντιναφ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν, που πρόκειται να κλείσει 97 χρόνια ζωής, είναι ο πιο ηλικιωμένος που βραβεύεται με Νόμπελ στην ιστορία του θεσμού. Ο ίδιος θεωρεί ότι η χρήση αυτής της μπαταρίας θα μπορέσει να γίνει ακόμα πιο ευρεία, εάν η ενέργεια της αρχίσει να παράγεται από οξείδιο μετάλλου αντί για δισουλφίδιο. Το 1980 έδειξε ότι ο συνδυασμός οξειδίου κοβαλτίου και ιόντων λιθίου μπορεί να παράγει ηλεκτρική τάση έως και 4 βόλτ. Ο Ακίρα Γιοσίνο, 71 ετών, δημιούργησε την πρώτη μπαταρία λιθίου-ιόντων που βγήκε στην αγορά το 1985.
Πάνω από τρεις δεκαετίες αργότερα, η ζήτηση για μπαταρίες λιθίου – ιόντων αυξάνεται κατακόρυφα, ιδιαίτερα λόγω της δημιουργίας και της χρήσης ηλεκτροκίνητων οχημάτων στο πλαίσιο των δράσεων κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
“Πιστεύω ότι η αλλαγή του κλίματος είναι μια πολύ σοβαρή πρόκληση για την ανθρωπότητα και οι μπαταρίες λιθίου – ιόντων μπορούν να αποθηκεύουν ηλεκτρισμό”, δήλωσε ο Ακίρα Γιοσίνο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο “Meijo” στην Ναγκόγια της Ιαπωνίας.
Ο Γιοσίνο, μιλώντας στην Ιαπωνική τηλεόραση, δηλώνει ότι χαίρεται που κέρδισε το βραβείο στο συγκεκριμένο πλαίσιο, βοηθώντας το περιβάλλον, και πως ελπίζει να εμπνεύσει και άλλους νέους ερευνητές.
Ο Γκρέγκορι Όφερ, ειδικός στον τομέα της μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου “Imperial College” , δήλωσε ότι το έργο των επιστημόνων είναι μία από τις βασικές τεχνολογίες – κλειδιά του 21ου αιώνα.
“Έχουν ήδη αποτελέσει μέρος της επανάστασης των κινητών τηλεφώνων και είναι πλέον απαραίτητες για να μας βοηθήσουν να λύσουμε το πρόβλημα της αλλαγής του κλίματος με την ηλεκτροδότηση των μεταφορών και την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές” , ανέφερε σε ένα ηλεκτρονικό του μήνυμα.
Ο Πίτερ Σομφάι, καθηγητής οργανικής χημείας και μέλος της Επιτροπής Απονομής του Νομπελ Χημείας, δήλωσε ότι ήταν ξεκάθαρο ο λόγος για τον οποίο τιμήθηκαν με το Νόμπελ οι τρεις αυτοί ερευνητές.
“Αυτή είναι μια τεχνολογία που χρησιμοποιούμε καθημερινά, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κινητό τηλέφωνο, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, έτσι … είναι αρκετά σαφές το γιατί είναι μια σημαντική ανακάλυψη”, είπε στο Reuters.
Στην αρχή, μόνο το 6% της παγκόσμιας παραγωγής λιθίου προοριζόταν για μπαταρίες, ποσοστό που σήμερα φθάνει το το 35%. Εκτός από τις μπαταρίες, χρησιμοποιείται στην κατασκευή γυαλιού, κεραμικών, αλουμινίου, φαρμάκων.
“Η καθημερινή μας ζωή εξαρτάται από τις μπαταρίες λιθίου – ιόντων, είτε πρόκειται για φορητούς υπολογιστές είτε για υβριδικά ή ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όλα αυτά τα ηλεκτρονικά αντικείμενα βασίζονται στην τεχνολογία των μπαταριών λιθίου – ιόντων”, εξήγησε στην AFP ο Ζαν – Μαρί Ταρασκόν, χημικός στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS) και καθηγητής στο Collège de France.
Η ζήτηση και η παγκόσμια παραγωγή αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια: + 74% το 2017, στη συνέχεια + 23% το 2018, φθάνοντας τους 85.000 τόνους λιθίου, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Γεωλογικής Επισκόπησης των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS).
Το 2018, η Αυστραλία αναδείχθηκε ο μεγαλύτερος παραγωγός λιθίου στον κόσμο (51.000 τόνοι), ακολουθούμενη από τη Χιλή (16.000), την Κίνα (8.000) και την Αργεντινή (6.200).
Η Ιατρική άνοιξε τη διαδικασία ανακοίνωσης των Νόμπελ 2019 τη Δευτέρα με την βράβευση των Αμερικανων Γουίλιαμ Κέιλιν και Γκρεγκ Σεμέντσα και του Βρετανού Πίτερ Ράτκλιφ οι οποίοι ανακάλυψαν πώς τα κύτταρα προσαρμόζονται σε κυμαινόμενα επίπεδα οξυγόνου μέσα στο σώμα
Το Νόμπελ Φυσικής ανακοινώθηκε την Τρίτη με τον Βρετανό Τζέιμς Πίμπλς και τους Ελβετούς Μισέλ Μαγιόρ και Ντιντιέ Κελόζ να κερδίζουν χάρη στις ανακαλύψεις για την εξέλιξη του σύμπαντος και παράλληλα χάρη στην ανακάλυψη ύπαρξης εξωπλανητών που κινούνται σε τροχιά γύρω από μακρινούς αστέρες με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του ηλίου.
Θα ακολουθήσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας την Πέμπτη που θα αναγγείλει δύο νικητές, έναν για το 2018, και έναν για το 2019, μετά το σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης που ξέσπασε πέρσι στην Σουηδική Ακαδημία και ανέστειλε τη διαδικασία.
Το όνομα του νικητή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης θα ανακοινωθεί την Παρασκευή στο Όσλο πριν από το Νόμπελ Οικονομίας, που θα σημάνει και την λήξη της ανακοίνωσης των νικητών των βραβείων Νόμπελ για φέτος.
The 2019 #NobelPrize in Chemistry has been awarded to John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham and Akira Yoshino “for the development of lithium-ion batteries.” pic.twitter.com/LUKTeFhUbg
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 9, 2019
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
