Στη λογική των χρηματιστηριακών παιγνίων εισάγει τον Έλληνα εργαζόμενο το καινούργιο σύστημα, αποδομώντας τον κοινωνικό του χαρακτήρα.
Η ρήση «λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα» ταιριάζει γάντι στην κυβερνητική παρουσίαση του νέου συστήματος επικουρικής ασφάλισης. Εμπνευσμένο από το σύστημα Πινοσέτ αλλά και το σουηδικό σύστημα –ο εμπνευστής του οποίου, όπως έχει αποκαλύψει το Dοcumento έχει ζητήσει συγγνώμη για τη ζημιά που έχει προκαλέσει στους ασφαλισμένους–, το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης έρχεται να αποδομήσει τη λέξη κοινωνικό και να εισαγάγει τον Έλληνα εργαζόμενο στη λογική των χρηματιστηριακών παιγνίων.
Μετά το νέο νόμισμα που ονομάζεται «ρεπό» και το οποίο εφευρέθηκε από τον ανεπάγγελτο «Σούπερμαν» Κωστή Χατζηδάκη για να δικαιολογήσει την εγκατάλειψη του οκτάωρου και την αποκαθήλωση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, το τρίδυμο Μητσοτάκη – Χατζηδάκη – Τσακλόγλου ετοιμάζεται να «σκοτώσει» την επικουρική σύνταξη. Βέβαια, όταν ο νεοεισερχόμενος απασχολούμενος στην ελληνική αγορά εργασίας καταλάβει πόσο έπαιξαν με τα δικά του χρήματα αυτοί οι τρεις άνθρωποι θα έχουν περάσει πολλές πολλές δεκαετίες…
Θα αισχροκερδούν με τα λεφτά των μισθωτών
Αυτοί που θα κερδίζουν –καλύτερα, θα αισχροκερδούν– όχι με τα δικά τους κεφάλαια αλλά με τα χρήματα του κόσμου της μισθωτής εργασίας, με ένα ποσό της τάξης των 60 δισ. ευρώ, θα είναι όσοι εμπλέκονται σε χρηματιστηριακά παιχνίδια και θα μπορούν να απομυζούν (προς όφελός τους) κεφάλαια από το νέο ταμείο για να τα «παίζουν» σε διεθνή χρηματιστηριακά παίγνια.
Όλα αυτά λαμβάνουν το περιτύλιγμα της διάσωσης του συστήματος επικουρικής ασφάλισης λόγω του δημογραφικού προβλήματος. Είναι όμως η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη που τώρα παίζει το έργο του προβλήματος για το οποίο λίαν προσφάτως (τον Φεβρουάριο του 2020) έλεγε ακριβώς τα αντίθετα (και τα παρουσίαζε σε αναλογιστικές μελέτες), όταν κατέθετε και ψήφιζε τον νόμο Βρούτση.
Τότε για τον Κυριάκο Μητσοτάκη το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (συμπεριλαμβάνει και τις επικουρικές συντάξεις) ήταν απολύτως διασφαλισμένο μέχρι το 2070. Τώρα, και για να περάσει το δωράκι των 60 δισ. ευρώ σε συγκεκριμένες εταιρείες, το σύστημα καταρρέει, όπως ανέφεραν ο ανεπάγγελτος «Σούπερμαν» Κ. Χατζηδάκης αλλά και ο καθηγητής Οικονομικών (σαν τους συνταγματολόγους τύπου Βενιζέλου, Λοβέρδου που εισηγούνται αντισυνταγματικές διατάξεις νόμων) Παναγιώτης Τσακλόγλου.
Δεν έχει στεγνώσει ακόμη το… μαύρο μελάνι των αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις που έφεραν το δεκάωρο με ατομική σύμβαση και επανέφεραν τον κόσμο της εργασίας στο σκοτάδι του 19ου αιώνα και η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιλέγει να σκοτεινιάσει και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Οι υπουργοί Κ. Χατζηδάκης και Π. Τσακλόγλου έφεραν (μετά την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο) και το έτερο νομοσχέδιο που φέρνει τους ασφαλισμένους στη σκοτεινή εποχή των θαλασσοδανείων (ήταν η μαύρη εποχή που τα χρήματα από την κοινωνική ασφάλιση κατευθύνθηκαν ως δανεικά και αγύριστα από την τότε ΕΡΕ στις τσέπες «ημετέρων» μεγάλων επιχειρηματικών τζακιών).
Τον μουντζούρη, βέβαια, πολλά χρόνια μετά κλήθηκε να τον πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος με τον περιβόητο «κοινωνικό ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό» του Κωνσταντίνου Καραμανλή ο οποίος κρατικοποίησε πολλές προβληματικές επιχειρήσεις που είχαν δανειστεί (δανεικά κι αγύριστα) από τον κουμπαρά του ασφαλιστικού συστήματος και έπρεπε να «σωθούν» από τους κακούς επιχειρηματίες που είχαν μετατρέψει τα δανεικά προς ανάπτυξη σε καταθέσεις στην Ελβετία.
«Δεν θα πληρώνουμε εμείς για εσάς»
Μάλιστα, για να γίνουν ακόμη πιο «σκοτεινοί» οι υπουργοί Χατζηδάκης και Τσακλόγλου επιχειρούν να εγείρουν τον κοινωνικό αυτοματισμό, επιλέγοντας να εισαγάγουν το επιχείρημα «δεν θα πληρώνουμε εμείς για εσάς».
Σύμφωνα λοιπόν με το κυβερνητικό αφήγημα, για να μη βρεθούν οι νέοι εργαζόμενοι να εισπράττουν χαμηλές επικουρικές συντάξεις, το σύστημα επικουρικής ασφάλισης μετατρέπεται από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό. Βασικό χαρακτηριστικό του νέου συστήματος είναι ότι δημιουργούνται ατομικοί λογαριασμοί (κουμπαράδες) από τους οποίους θα καταβληθούν οι μελλοντικές συντάξεις των νέων εργαζομένων.
Αντί δηλαδή οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται δημιουργώντας ένα αποθεματικό από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις. Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του συσωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.
Πίσω από τη λέξη «αποδόσεις» κρύβεται βέβαια ο δράκος. Αυτό που δεν αναφέρει το καταστροφικό τρίδυμο Μητσοτάκη – Χατζηδάκη – Τσακλόγλου είναι ότι η σύνταξη που θα λάβει στο μέλλον ο εργαζόμενος εξαρτάται από τα «χρηματιστηριακά παίγνια» αυτών που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι θα διαχειρίζονται (και θα καρπώνονται) τον μόχθο των ασφαλισμένων.
Ποιοι εντάσσονται υποχρεωτικά
Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από την 1η Ιανουαρίου 2022 και είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης. Πρόκειται για τους μισθωτούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, τους δικηγόρους και τους μηχανικούς.
Προαιρετικά, αν δηλαδή το επιθυμούν, μπορούν να ενταχθούν σε αυτό ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών οι οποίοι είτε δεν έχουν υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση (π.χ. ένας λογιστής) είτε είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υφιστάμενο σύστημα. Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα.
Η διαχείριση των ατομικών λογαριασμών θα γίνεται μέσω ενός νέου δημόσιου φορέα (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης – ΤΕΚΑ) που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες. Ο νόμος θα προβλέπει έναν μαθηματικό τύπο που θα υπολογίζει το ύψος της σύνταξης με βάση διάφορους παράγοντες, με κυρίαρχο τις ασφαλιστικές εισφορές που θα έχουν συσσωρευτεί στον ατομικό κουμπαρά του κάθε ασφαλισμένου αλλά και την απόδοση που θα έχει εξασφαλίσει.
Η νέα επικουρική σύνταξη (σύμφωνα πάντα με την παρουσίαση) θα τελεί υπό την εγγύηση του δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης, που σημαίνει ότι κανείς δεν θα πάρει επικουρική σύνταξη χαμηλότερη από αυτήν που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε.
Εδώ υφίσταται βέβαια και το μεγάλο πρόβλημα. Οι Μητσοτάκης – Χατζηδάκης – Τσακλόγλου εγγυώνται στον εργαζόμενο ότι έπειτα από 30 ή 40 χρόνια εργασίας θα λάβει μόνο τις εισφορές που κατέβαλε (ούτε τον τόκο που δίνουν οι τράπεζες) και τίποτε παραπάνω!
Το δημογραφικό και η μέριμνα μέχρι το 2050
Σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα και προβάλλοντας τις εκτιμήσεις της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, σήμερα 1,2 εκατ. δικαιούχοι επικουρικής σύνταξης μοιράζονται τις εισφορές 3,3 εκατ. ασφαλισμένων. Το 2050 1,9 εκατ. συνταξιούχοι θα μοιράζονται τις εισφορές 3,2 εκατ. ασφαλισμένων. Ως αποτέλεσμα, προβλέπεται ότι η μέση επικουρική σύνταξη θα μειωθεί από το 16% του μέσου μισθού που είναι σήμερα σε λιγότερο από 10% το 2050.
Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμμέσως πλην σαφώς και προφανώς κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια θεωρεί ότι δεν θα ληφθεί καμία μέριμνα στον τομέα του δημογραφικού προβλήματος από τις κυβερνήσεις μέχρι το 2050. Πέραν τούτου δεν λαμβάνει υπόψη τις μετακινήσεις αλλοδαπών εργαζομένων που ήδη εργάζονται στην ελληνική αγορά εργασίας.
Ουδέν αναφέρουν τα κυβερνητικά στελέχη του Κυρ. Μητσοτάκη για το γεγονός ότι η μνημονιακή εποχή επέφερε συρρίκνωση των θέσεων εργασίας και το πρόβλημα του ασφαλιστικού κατέστη κυρίαρχο πρόβλημα συρρίκνωσης της οικονομίας, αφού αν υπήρχαν θέσεις εργασίας τότε ακόμη κι αν δεν υπήρχε ελληνικός πληθυσμός να τις καλύψει (ας μην ξεχνάμε το brain drain), θα καλύπτονταν από αλλοδαπούς εργαζόμενους (οι οποίοι ασφαλίζονται με τον ίδιο τρόπο).
«Πουλάνε» ότι δήθεν θα αυξηθούν οι επικουρικές συντάξεις
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ), η μέση επικουρική σύνταξη ανέρχεται στα 170 ευρώ μηνιαίως (με 32 ασφαλισμένα έτη). Αντίστοιχα η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζομένου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ. Όταν η μέση αμοιβή στην Ελλάδα ανέρχεται στα 977 ευρώ, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η μείωση της επικουρικής σύνταξης είναι δεδομένη. Βέβαια, εδώ υπάρχει ένα «εκτός εάν».
Εάν λοιπόν ο διαχειριστής του ατομικού κουμπαρά κάνει τέτοιες επενδύσεις που σε σαράντα χρόνια έχουν αυξήσει το ποσό, τότε ενδέχεται να πάρει κάποιος ίδια σύνταξη με τη σημερινή. Με βάση τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Αρχής Εποπτείας Συντάξεων (EIOPA), οι τιμές των αποδόσεων επενδύσεων που προτείνονται είναι 0,5% στο απαισιόδοξο σενάριο, 1% στο βέλτιστο σενάριο και 2% στο αισιόδοξο σενάριο. Η κυβέρνηση για να περάσει την άποψή της κάνει λόγο για αποδόσεις της τάξης του 3% που δεν υφίστανται στα σενάρια της ευρωπαϊκής αρχής.
Για να καταλάβουμε πόσο ψεύδεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ειδικά ο καθηγητής Οικονομικών Π. Τσακλόγλου αρκεί να αναφέρουμε ότι για 1% μέση ετήσια απόδοση επενδύσεων η μηνιαία σύνταξη με το κεφαλαιοποιητικό επικουρικό σύστημα στις νέες γενιές θα είναι με μέσο μισθό 857 ευρώ και 30 έτη ασφάλισης 95 ευρώ, με 35 έτη 113,6 ευρώ και με 40 έτη ασφάλισης 133 ευρώ.
Ωστόσο οι Τσακλόγλου – Χατζηδάκης φτιάχνουν ένα περιτύλιγμα κενό περιεχομένου, ότι δήθεν με τις υπεραποδόσεις που υπόσχονται με το νέο σύστημα η επικουρική σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 326 ευρώ με βάση την επαγγελματική διαχείριση των κεφαλαίων του ΕΦΚΑ και στα 479 ευρώ με βάση τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ που έχουν τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα με τις υψηλότερες αποδόσεις!
Τα ΨΕΜΑΤΑ Τσακλόγλου και οι ΑΛΗΘΕΙΕΣ
Σύμφωνα με την παρουσίαση των Χατζηδάκη – Τσακλόγλου, τα βασικά πλεονεκτήματα της παρέμβασης-εκτρώματος στην επικούρηση είναι τα ακόλουθα:
• «Οδηγεί σε υψηλότερες επικουρικές συντάξεις για τους νέους ασφαλισμένους, όπως δείχνει η ευρωπαϊκή εμπειρία την οποία ακολουθούμε, με πλήρη διασφάλιση των υφιστάμενων συντάξεων». Το ΑΛΗΘΕΣ έρχεται από τη γραφίδα του εμπνευστή του σουηδικού μοντέλου Καρλ Γκούσταφ Σέρμαν, ο οποίος στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2004 με τίτλο «Το AP Fund φρενάρει και τη σύνταξή σας» έγραψε: «…Η προσήλωσή μας αποκλειστικά στη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας του συστήματος στέρησε την επικουρική ασφάλιση από την αλληλεγγύη, η οποία αποτελεί τη βασική αρχή της κοινωνικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα τη μείωση του βιοτικού επιπέδου των συνταξιούχων».
• «Εισάγει τη λογική του “ατομικού κουμπαρά”, δίνοντας στον νέο ασφαλισμένο περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερο έλεγχο στο τελικό ύψος της σύνταξής του». Το ΑΛΗΘΕΣ είναι ότι οι επιλογές βρίσκονται στα χέρια των διαχειριστών χρηματιστηριακών παιγνίων και όχι στα χέρια των ασφαλισμένων.
• «Βοηθά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νέων προς το ασφαλιστικό σύστημα συνδέοντάς τους με τη σύνταξή τους και απαντώντας στην ανησυχία που εκφράζουν πολλοί νέοι ότι “δεν θα πάρω ποτέ σύνταξη”». Το ΑΛΗΘΕΣ είναι ότι εισάγει τον κοινωνικό αυτοματισμό της μιας τάξης (παλαιοί ασφαλισμένοι) εναντίον της άλλης (νέοι ασφαλισμένοι).
• «Δημιουργεί καινούργια κουλτούρα αποταμίευσης με σημαντικά οφέλη για την εθνική οικονομία. Γιατί μέσα από το νέο σύστημα θα δημιουργηθεί και ένας εθνικός “κουμπαράς”, οι πόροι του οποίου θα επενδυθούν στην εθνική οικονομία. Οι επενδύσεις σημαίνουν ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας, αυξημένα έσοδα για το κράτος». Το ΑΛΗΘΕΣ είναι ότι θα υπάρξει νέα γενιά θαλασσοδανείων συνολικού ύψους 50-60 δισ. μέχρι το 2050.
• «Ενισχύει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος αποσυνδέοντας την επικουρική ασφάλιση από τις δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις»… Το ΑΛΗΘΕΣ είναι ότι το πρόβλημα του δημογραφικού δεν λύνεται με υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του συνταξιούχου, όπως έγραψε και ο εμπνευστής του σουηδικού μοντέλου Καρλ Γκούσταφ Σέρμαν.