Ο βραβευμένος βετεράνος του σινεμά Ροβήρος Μανθούλης αυτές τις δύσκολες ώρες που η ασχήμια του θανάτου απλώνεται σε όλο τον πλανήτη μάς στέλνει από το Παρίσι ένα δώρο: μία ισχυρή ένεση αισιοδοξίας παρουσιάζοντάς μας την ομορφιά του κόσμου σε μία ταινία τεσσάρων ωρών.
«Οι Μεταμορφώσεις της Αφροδίτης» είναι ένα έργο πολύχρονης έρευνας του σημαντικού Έλληνα σκηνοθέτη, ο οποίος στα 91 του χρόνια σήμερα εξακολουθεί να είναι ενεργός και παραγωγικός αλλά και αισιόδοξους παρά τους δύσκολους καιρούς. Τώρα ετοιμάζει τον τρίτο και τελευταίο τόμο του σπουδαίο έργου του –ο πρώτος τόμος του οποίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη– και προσφέρει δωρεάν στο διαδίκτυο τα δύο dvd που θα συνοδεύουν τον υπό έκδοση δεύτερο τόμο της μεγάλης αυτής έρευνας του για τις μεταμορφώσεις της Αφροδίτης, ή αλλιώς για τη μυθοποίηση της Γυναίκας όπως την οραματίστηκαν οι διαδοχικές κοινωνίες και οι καλλιτέχνες από την αρχαιότητα έως σήμερα.
«…Να έχετε τουλάχιστον κάτι σαν βιβλίο στις μέρες που περνούμε. Με αγάπη, Ροβήρος», όπως σημειώνει ο δημιουργός του στο «περιτύλιγμα» του δώρου.
Η ταινία είναι μία μαγευτική περιπλάνηση σε ένα φανταστικό μουσείο που συγκεντρώνει τον πλούτο των εικαστικών τεχνών με συνοδό τη φωνή του Ροβήρου Μανθούλη και για τη δημιουργία της συνεργάστηκαν με τον σκηνοθέτη ο Σταύρος Ψυλλάκης (καλλιτεχνική επιμέλεια), η Μαρία Νταουντάκη (μοντάζ) και ο Σπύρος Κόκκας (τεχνική επιμέλεια – τίτλοι).
«Οι Μεταμορφώσεις της Αφροδίτης» τόμος ΙΙ – Πρώτο μέρος (διάρκεια 2.07.07)
Το ενδιαφέρον του Ροβήρου Μανθούλη για τις μεταμορφώσεις της Αφροδίτης μέσα από τις εικαστικές τέχνες ανά τους αιώνες «ξεκινάει αναμφίβολα από το πάθος για την εικόνα», όπως λέει ο ίδιος. «Η εικόνα είναι κάτι σαν υπαρκτό όνειρο, η εικόνα απαιτεί ψυχραιμία, ίσως η ματιά δεν είναι ίδια σε όλους».
Εδώ και τριάντα χρόνια άρχισε να συντάσσεται αυτό το πόνημα που σκοπός του είναι, σύμφωνα με τον ίδιο το δημιουργό του, «να πλησιάσει μια παιδαγωγική πρόταση που μας λείπει· την ανάγνωση της ιστορίας του ανθρώπου μέσα από την τέχνη. Να αναρωτιέται πότε, πώς και γιατί έγινε αυτός ο πίνακας και ποιανού καλλιτέχνη χέρια θα πρέπει να φιλήσει. Να παίρνει στην αγκαλιά του αυτό το άγαλμα, να του μιλάει και να μαθαίνει τι σκέφτονταν οι φίλοι του τον 4ο αιώνα π.Χ. για τον έρωτα, για το θάνατο, για τους απογόνους του.
‘’Αν έρχεστε κάθε μέρα στην έκθεση να μείνετε δέκα λεπτά μπροστά σε αυτόν τον πίνακα στο τέλος θα γίνετε φίλοι’’, άκουσα τον Γιάννη Τσαρούχη να λέει τον Γενάρη του 1949 σε έναν επισκέπτη μιας έκθεσης στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Ο φιλότεχνος είχε χάσει τη ψυχραιμία του μπροστά σε μια Αφροδίτη του Πικάσο..».
«Οι μεταμορφώσεις της Αφροδίτης» τόμος ΙΙ – Δεύτερο μέρος (διάρκεια 1.55.47)
Όταν οι άνθρωποι άρχισαν να ντύνονται άφησαν τουλάχιστον τους θεούς τους γυμνούς. Οπότε το να κυκλοφορείς δημόσια γυμνός αποτελούσε προσβολή στα θεία. Τα σώματα είναι ιερά και μόνο Ιερείς ζωγράφοι και Ιερείς γλύπτες μπορούν να τα ξεσκεπάζουν. Τα Θεία αυτά Εικαστικά θα τα βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας διασχίζοντας την ιστορία του ανθρώπου. Την ιστορία ιδιαίτερα των Ευρωπαϊκών λαών και τις μεταμορφώσεις -μορφολογικές, πολιτικές, φιλοσοφικές, θρησκευτικές- που υπέστησαν οι κοινωνίες τους και τα εικαστικά τους ηφαίστεια. Θα ταξιδέψουμε πάνω στο άρμα που οδηγεί μια αρχαία θεά, η πιο δημοφιλής, πανταχού παρούσα κάτω από τις δικές της διαδοχικές μεταμορφώσεις. Κάθε σελίδα της Ευρωπαϊκής Ιστορίας αντιστοιχεί και σε μια εικαστική της περίοδο.
Αυτό το πόνημα -μια 20ετής έρευνα- επισημαίνοντας τη θέση, τον ρόλο και την αξία 5.000 περίπου έργων φιλοδοξεί να αναγνώσει παράλληλα το ηθικό, και πολιτικό περιεχόμενο που σχεδιάζεται, χρωματίζεται ή σφυρηλατείται από τις κοινότητες των δημιουργών και των καταναλωτών εικόνων. Η προσέγγισή μου είναι να παρακολουθήσω τη μυθοποίηση της Γυναίκας σαν μορφή, αλλά και σαν αισθητικό, ψυχολογικό και μεταφυσικό «ερωτικό περιβάλλον» που οραματίζονται οι διαδοχικές κοινωνίες και οι καλλιτέχνες τους από την αρχαιότητα μέχρι την επιδρομή της μοντέρνας τέχνης.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του Ροβήρου Μανθούλη «Οι Μεταμορφώσεις της Αφροδίτης» που κυκλοφόρησε το 2015).
Κοιτάχτηκαν
και τα χείλη δάκρυσαν.
Φιλήθηκαν
κι αναστέναξαν
τα άνω άκρα.
Ορκίστηκαν
και τα μέλη πόνεσαν.
Αλγεσίδωρος ο έρως
παραλήρησε στην πόλη
και σύρθηκε στους κόλπους της.
Πλέκοντας μύθους.
Απόσπασμα από την ποιητική συλλογή του Ροβήρου Μανθούλη «37 Ποιήματα», μία σταχυολόγηση ποιημάτων του από το 1948 έως το 2009 που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.
