Τα capital controls ισχύουν απ’ ό,τι φαίνεται μόνο για όσους αφελείς και πιθανόν πένητες προσέρχονται στα ταμεία των τραπεζών.
ρεπορτάζ: Κώστας Βαξεβάνης
Βαγγέλης Τριάντης
Οι έχοντες και κατέχοντες βγάζουν χρήματα στο εξωτερικό παρά τις προβλέψεις του νόμου, χρησιμοποιώντας τις σκιώδεις λειτουργίες του τραπεζικού συστήματος, το οποίο βαφτίζει το κρέας ψάρι, ή μάλλον τις εκροές στο εξωτερικό ασφαλιστικά προϊόντα. Ολα αυτά φυσικά (όπως συνέβη και με το σύνολο των τραπεζικών σκανδάλων) υπό την επιτήρηση της Τράπεζας της Ελλάδος και του διοικητή της Γιάννη Στουρνάρα. Το τραγικότερο όλων είναι πως αυτές ακριβώς οι εκροές χρήματος που δημιουργούνται με τη δική τους επίβλεψη χρησιμοποιούνται ως στατιστικές φόβου και ανασφάλειας, με γενικό και συνεχές συμπέρασμα πως «τα πράγματα είναι επικίνδυνα». Πάνω από οικονομικό παιχνίδι αυτών που κατέχουν τους όρους του, είναι παιχνίδι δημιουργίας πολιτικών συσχετισμών και κλίματος.
“Βγάλαμε” έξω 150.000 ευρώ
Από τον Δεκέμβριο είχαν φτάσει στα γραφεία του Documento πληροφορίες πως σε κατάστημα συστημικής τράπεζας στα βόρεια προάστια, όπου φιλοξενείται το private banking, δημιουργούνται ουρές επωνύμων οι οποίοι ενδιαφέρονται για δύο πράγματα. Πρώτον, για το κλείσιμο λογαριασμών τους στην Ελβετία και άνοιγμα σε άλλη χώρα μετά τις διακρατικές συμφωνίες συνεργασίας που επιτρέπουν το άνοιγμα λογαριασμών και, δεύτερον, για να μεταφέρουν χρήματα στο εξωτερικό. Ο δεύτερος λόγος συνωστισμού μας φάνηκε ακραίος, αφού είναι σε εφαρμογή τα capital controls, που σαφώς απαγορεύουν τη ροή χρήματος στο εξωτερικό. Απ’ ό,τι όμως αποδείχτηκε δύο μήνες μετά, η πληροφορία ήταν ακριβής. Οπως μας πληροφόρησε υπάλληλος τράπεζας ο οποίος έχει αναλάβει τις διαδικασίες μεταφοράς χρήματος στο εξωτερικό: «Τα εμπόδια των capital controls έχουν παρακαμφθεί εδώ και μήνες από ελληνικές τράπεζες, οι οποίες συνεργάζονται με τους λεγόμενους “ξένους θεματοφύλακες”. Μια ασφαλιστική εταιρεία συνήθως η οποία έχει τραπεζικές δραστηριότητες τις οποίες ονομάζει ασφαλιστικά προϊόντα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για επίφαση. Δεν έχουν τέτοια πραγματική χρήση, αν και μπορεί να συνδέονται με ασφαλιστικά προγράμματα, όπως για παράδειγμα κάποιο συνταξιοδοτικό. Αυτά τα συνταξιοδοτικά προγράμματα έχουν μορφή αμοιβαίου κεφαλαίου, το οποίο είναι ξένο και σε πιθανή πώληση από ξένο θεματοφύλακα. Δηλαδή κάποιος εμφανίζεται να αγοράζει ασφαλιστικό προϊόν, φαίνεται πως η αγορά είναι στην Ελλάδα, αλλά η τράπεζα το προωθεί στην ξένη τράπεζα. Σχηματικά, υπάρχει ένας κουβάς που πέφτουν αυτά τα προϊόντα και δεν εμφανίζονται πρόσωπα που κάνουν κινήσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, φεύγουν τα κεφάλαια έξω. Στη συνέχεια αυτό το προϊόν μπορεί να σπάσει, να ρευστοποιηθεί με κόστος μια προμήθεια, ή να παραμείνει για κάποιο διάστημα ως αμοιβαίο ομόλογο. Η Τράπεζα της Ελλάδος βλέπει κάθε βδομάδα αυτές τις ροές, αλλά δεν φαίνεται να ενοχλείται».
Είναι άγνωστο τι ποσά έχουν μετακινηθεί στο εξωτερικό με αυτό τον τρόπο, αφού είναι προφανές ότι πρόκειται για κεφάλαια και όχι επενδυτικά προϊόντα. Είναι επίσης άγνωστο γιατί ενώ τα κεφάλαια αυτά είναι υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος, δεν αποτελούν κομμάτι των στατιστικών που ανακοινώνει η ΤτΕ. Εν τω μεταξύ, ουδέποτε συνεκτιμήθηκε ως στοιχείο επικινδυνότητας για την ελληνική οικονομία και κινείται διαρκώς στην «γκρίζα ζώνη».
Οσα υποστήριξε ο συνομιλητής μας, τα οποία προφανώς αποτελούσαν σπάσιμο των capital controls, μπορούσαν να επιβεβαιωθούν μόνο από τις τράπεζες και την ΤτΕ, οι οποίες δεν θα το έκαναν σε καμιά περίπτωση. Ο συνομιλητής μας ωστόσο μας πρότεινε κάτι πιο απλό: να πάρουμε τηλέφωνο σε δύο υποκαταστήματα δύο διαφορετικών τραπεζών που πουλούσαν τέτοια προϊόντα σε συνεργασία με ξένο θεματοφύλακα (ξένη ασφαλιστική) και να ζητήσουμε να αγοράσουμε τέτοιο προϊόν.
Ο δημοσιογράφος του Documento Βαγγέλης Τριάντης κάλεσε τα δύο υποκαταστήματα και αφού εμφανίστηκε αρκετά φοβισμένος με τη διαδικασία της αξιολόγησης, ζήτησε μια λύση για τα χρήματά του. Επρόκειτο για ποσό 150.000 ευρώ (το οποίο δυστυχώς δεν είχαμε), το οποίο αρχικά θέλησε να «επενδύσει» με ασφάλεια. Στη συνέχεια της συζήτησης έγινε πιο σαφής, λέγοντας πως θέλει να βγάλει χρήματα στο εξωτερικό. Παραθέτουμε τις τρεις συνολικά συζητήσεις με τα δύο υποκαταστήματα τραπεζών. Τα στοιχεία φυσικά είναι στη διάθεση του εισαγγελέα.
Τράπεζα Α/Συνομιλία 1
«Για το ποσό που μου λέτε μπορείτε να κάνετε καλύτερα κάποια διασπορά»
Δημοσιογράφος: Είμαι επιχειρηματίας. Πριν από έναν περίπου χρόνο ο πατέρας μου μου μεταβίβασε μια επιχείρηση στον χώρο της εστίασης. Μαζί με την επιχείρηση μου μεταβίβασε και κάποια χρήματα. Ηταν οι οικονομίες μιας ζωής και υποτίθεται ότι θα πήγαιναν για κάποια ανακαίνιση επειδή το μαγαζί πάει καλά. Εγώ όμως έκρινα ότι δεν χρειάζεται ανακαίνιση.
Τράπεζα: Το μαγαζί πού είναι;
Δημοσιογράφος: Στο κέντρο της Αθήνας. Αυτά τα χρήματα τα έχω στην άκρη, δεν μου χρειάζονται. Φοβάμαι επειδή η αξιολόγηση δεν κλείνει και οι φίλοι μου που είναι στο εξωτερικό μου λένε διάφορα, δεν ακούνε και τα καλύτερα. Θέλω αυτά τα χρήματα να τα ασφαλίσω, δηλαδή ό,τι κι αν γίνει στην Ελλάδα τους επόμενους μήνες, τα επόμενα χρόνια να μη χαθούν. Ψάχνοντας λιγάκι είδα μια παρουσίαση ασφαλιστικών επενδυτικών προγραμμάτων που έχουν να κάνουν με τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια του εξωτερικού, διάρκειας από 10 έως 30 χρόνια. Μου κίνησε το ενδιαφέρον και είπα να μιλήσουμε.
Τράπεζα: Μπορούμε να βρεθούμε κάποια στιγμή, γιατί από το τηλέφωνο είναι λίγο δύσκολο να σας το αναλύσω.
Δημοσιογράφος: Εννοείται, αλλά προτού έρθω, επειδή δεν θα κοιτάξω μόνο τη δική σας τράπεζα, θέλω να έχω μια εικόνα, να κάνω μια έρευνα αγοράς.
Τράπεζα: Δεν είναι μόνο τα τραπεζοασφαλιστικά, υπάρχουν ένα σωρό προϊόντα.
Δημοσιογράφος: Το ποσό που έχω είναι γύρω στις 150.000 ευρώ, για την ακρίβεια είναι 146.777 ευρώ.
Τράπεζα: Προσωπική μου γνώμη είναι ότι δεν θα κάναμε μια τοποθέτηση μόνο σε ένα προϊόν, καλό είναι να κάνουμε μια διασπορά. Εγώ θα σας αναλύσω τι έχουμε, είτε κάποιο τραπεζοασφαλιστικό.
Δημοσιογράφος: Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε δηλαδή;
Τράπεζα: Μπορεί να είναι αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού. Υπάρχουν αμοιβαία κεφάλαια που έχουν να κάνουν με ασφαλιστικό κομμάτι που έχει διάρκεια από 15 χρόνια και άνω και υπάρχουν και αμοιβαία κεφάλαια που μπορείτε να τα ρευστοποιήσετε όποτε θέλετε.
Δημοσιογράφος: Σε αυτά που μπορώ να ρευστοποιήσω όποτε θέλω υπάρχει κάποιο πέναλτι;
Τράπεζα: Εξαρτάται. Υπάρχουν αμοιβαία κεφάλαια αυτή την περίοδο που μέχρι τα τέλη Μαρτίου δεν έχουν κανένα πέναλτι. Υπάρχουν όμως και άλλα που έχουν, εννοείται.
Δημοσιογράφος: Και για πόσο καιρό είναι αυτά περίπου;
Τράπεζα: Δεν είναι πέναλτι, στην ουσία είναι προμήθεια αγοράς. Το πέναλτι έχει να κάνει με τα τραπεζοασφαλιστικά που μου λέτε. Ανάλογα με το διάστημα που θα τα κρατήσετε σαν ρευστοποίηση.
Δημοσιογράφος: Αυτά για πόσο χρόνο μπορώ να τα κάνω;
Τράπεζα: Στα αμοιβαία κεφάλαια όποτε θέλετε μπαίνετε, όποτε θέλετε βγαίνετε. Δεν είναι τραπεζοασφαλιστικό που σας ορίζει κάποιο διάστημα.
Δημοσιογράφος: Αν τα κάνω για μια πενταετία, για παράδειγμα, τοποθετούνται σε αμοιβαία κεφάλαια του εξωτερικού. Ο,τι κι αν συμβεί στην ελληνική οικονομία δεν έχω θέμα να τα χάσω;
Τράπεζα: Ναι, σε ό,τι έχει να κάνει με την ελληνική οικονομία, ναι. Εχει να κάνει με το ρίσκο μόνο με τα αμοιβαία κεφάλαια που είναι τοποθετημένα.
Δημοσιογράφος: Το αρχικό κεφάλαιο θα το έχω;
Τράπεζα: Στα αμοιβαία κεφάλαια δεν υπάρχει τίποτα εγγυημένο. Στα τραπεζοασφαλιστικά που μου λέτε υπάρχουν κάποια προγράμματα που δίνουν εγγύηση κεφαλαίου. Είναι αρκετά τα προγράμματα και για το ποσό που μου λέτε μπορείτε να κάνετε κάποια διασπορά. Κάποιο κομμάτι να πάει σε τραπεζοασφαλιστικό, κάποιο άλλο σε κάτι άλλο, υπάρχουν προγράμματα, φορολόγηση δεν έχουνε.
Δημοσιογράφος: Η απόδοση πόσο μπορεί να φτάσει;
Τράπεζα: Εξαρτάται το προϊόν. Είναι μετρητά φαντάζομαι, έτσι;
Δημοσιογράφος: Ναι, είναι μετρητά.
Τράπεζα: Δεν θέλετε τίποτα σε τοποθέτηση στην Ελλάδα; Το λέω αυτό διότι από 25 Ιουλίου και μετά ό,τι καινούργια χρήματα μπαίνουν στις τράπεζες είναι άμεσα διαθέσιμα.
Δημοσιογράφος: Ξέρετε τι φοβάμαι; Φοβάμαι μήπως γίνει κάποιο Grexit και τα χρήματα τα χάσω, γι’ αυτό με ενδιαφέρει να γίνει κάποια τοποθέτηση. Αν δεν υπήρχαν capital controls θα μπορούσα να τα μεταφέρω στο εξωτερικό νομίζω. Από τη στιγμή που υπάρχουν τα capital controls είναι δύσκολο. Εγώ θεωρώ ότι με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά τα ασφαλίζω κάπου και έχω το κεφάλι μου ήσυχο.
Τράπεζα: Αφενός για να κάνουμε κάποιο επενδυτικό προϊόν αν δεν έχετε ήδη κάποιο όριο επενδυτικό, να είχατε στείλει κάποιο έμβασμα, δεν μπορούμε. Αυτό σημαίνει ότι αναγκαστικά θα πρέπει να πάμε σε κάποιο τραπεζοασφαλιστικό… Για να κάνω κάποιο αμοιβαίο κεφάλαιο εξωτερικού θα πρέπει ο πελάτης να έχει όριο εξωτερικού. Οπότε εάν εσείς δεν είχατε στο παρελθόν, δεν μπορώ να σας στείλω λόγω capital, οπότε αναγκαστικά μιλάμε για κάτι τραπεζοασφαλιστικό.
Δημοσιογράφος: Ουσιαστικά δηλαδή θα αγοράσω…
Τράπεζα: Γίνεται μια ενεργή διαχείριση χαρτοφυλακίου ουσιαστικά και σας επενδύουμε σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού.
Δημοσιογράφος: Θα μπορούσα να κάνω μια τοποθέτηση σε αμοιβαία κεφάλαια για τρία ή πέντε χρόνια;
Τράπεζα: Ουσιαστικά στα αμοιβαία κεφάλαια βλέπουμε πώς πηγαίνει η απόδοσή τους. Και από εκεί και πέρα, ανάλογα με τις ανάγκες σας, ρευστοποιούμε ή όχι. Αυτά είναι μακροπρόθεσμα, καταλαβαίνετε. Το μίνιμουμ είναι 15 έτη. Το εάν εσείς θα το σταματήσετε πολύ πιο νωρίς έχει να κάνει με τις ανάγκες σας και από τα πέντε έτη και μετά να πάρετε το 100% της απόδοσης.
Δημοσιογράφος: Πριν από τα πέντε έτη πόσο μπορεί να χάσω; Το 10% ας πούμε;
Τράπεζα: Εξαρτάται πώς πάνε τα αμοιβαία αυτή την περίοδο. Πάνε καλά; Υπάρχει προϊόν που σας δίνει και εγγύηση. Από τα πέντε έτη και μετά μπορείτε να πάρετε το 100% της απόδοσης.
Δημοσιογράφος: Αρα το καλύτερο από όλα είναι να κάνω κάτι που θα έχει τοποθέτηση πέντε ετών και πάνω, σωστά;
Τράπεζα: Οταν μιλάμε για τέτοια προγράμματα δεν μιλάμε για κάτι λιγότερο, γιατί το θέμα είναι να έχει και κάποια απόδοση.
Δημοσιογράφος: Το μόνο που φοβάμαι είναι μήπως χρειαστεί να τα πάρω.
Τράπεζα: Σας είπα εξαρχής ότι καλό είναι να κάνουμε μια διασπορά και να μην τα βάλετε όλα σε ένα προϊόν.
Δημοσιογράφος: Για παράδειγμα τρία των 50.000 ευρώ;
Τράπεζα: Οχι αποκλειστικά στα τραπεζοασφαλιστικά. Θα μπορούσατε να κάνετε μια κατάθεση που σας δίνει πολύ καλά επιτόκια…
Δημοσιογράφος: Οχι όχι, δεν θέλω να έχει σχέση με Ελλάδα…
Τράπεζα: Ωραία, καλό είναι να τα πούμε από κοντά και να σας τα δώσω γραπτώς να δείτε κάποια σενάρια.
Συνομιλία 2, με την πρώτη τράπεζα
Ύστερα από ώρα, ο δημοσιογράφος καλεί και πάλι και επιβεβαιώνει με άγχος πως θέλει να βγάλει τα χρήματα έξω.
Δημοσιογράφος: Κυρία …, ο … που μιλήσαμε πριν είμαι. Μίλησα με τον λογιστή μου και τον πατέρα μου και λέμε να κλείσουμε ένα ραντεβού για Τρίτη – Τετάρτη. Να σας ρωτήσω εκτός από μια μακροπρόθεσμη τοποθέτηση, που έχει ενδιαφέρον, για κάποιο ποσό της τάξεως των 250.000 – 300.000 ευρώ σε κάποιο αμοιβαίο κεφάλαιο για χρονικό διάστημα δύο έως έξι μηνών;
Τράπεζα: Το αμοιβαίο κεφάλαιο εξαρτάται από εσάς και τις ανάγκες σας. Για εκτός Ελλάδος, έτσι;
Δημοσιογράφος: Ναι, θέλω να φύγουν από εδώ, να μην έχω το άγχος και την έγνοια.
Τράπεζα: Μπορούμε να δούμε αμοιβαία κεφάλαια που έχουν ορίζοντα βραχυπρόθεσμο, απλώς από εκεί και πέρα σε πέντε – έξι μήνες δεν θα προλάβουμε να δούμε την απόδοσή τους και πώς πηγαίνει.
Δημοσιογράφος: Θα χάσω δηλαδή στους έξι μήνες;
Τράπεζα: Στο διάστημα αυτό μπορεί να έχουμε χασούρα. Το οποίο όμως αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορώ να σας το πω με εγγύηση.
Τράπεζα Β/Συνομιλία 3
«Δεν ήταν τυχαίο ότι με τα capital controls απαγορεύτηκαν τα αμοιβαία και τα τραπεζοασφαλιστικά»
Ο υπάλληλος εμφανίζεται πιο προσεκτικός από τον συνάδελφό του στην άλλη τράπεζα, αλλά είναι και αυτός επιβεβαιωτικός και πρόθυμος να συζητήσουμε τη διαδικασία μεταφοράς μεγάλου ποσού στο εξωτερικό.
Δημοσιογράφος: Εχω κάποιο ποσό στην άκρη. Θέλω να τα μεταφέρω με κάποιον τρόπο στο εξωτερικό. Μου μετέφεραν ότι υπάρχουν κάποια τραπεζοασφαλιστικά, δεν ξέρω.
Τράπεζα: Τα λεφτά είναι σε τράπεζα τώρα ή εκτός;
Δημοσιογράφος: Είναι εκτός.
Τράπεζα: Αυτό που σας έχουν πει πιθανότατα να μη σας το έχουν πει σωστά. Αυτό το τραπεζοασφαλιστικό που είπατε… γενικώς τα τραπεζοασφαλιστικά δεν είναι στο εξωτερικό. Για να το πω απλά, να στείλετε χρήματα στο εξωτερικό είναι αδύνατο. Εχω ακούσει πολλά, γι’ αυτό το λέω. Δεύτερον, να στείλω χρήματα στο εξωτερικό είναι ένας τρόπος να αποφύγω πιθανό κούρεμα κ.λπ. Υπάρχει και ένας δεύτερος τρόπος, ο οποίος λέγεται τραπεζοασφαλιστικά. Ομως να ξεκαθαρίσουμε –διότι ο κόσμος το ’χει μπερδέψει λίγο– τα τραπεζοασφαλιστικά δεν είναι στο εξωτερικό. Τα αμοιβαία κεφάλαια είναι στο εξωτερικό και όχι όλων των τραπεζών. Στο άλλο κομμάτι των τραπεζοασφαλιστικών όντως υπάρχει προϊστορία, ότι στην Κύπρο για παράδειγμα δεν κουρεύτηκαν.
Δημοσιογράφος: Εγώ μπορώ να κάνω κάτι σε τραπεζοασφαλιστικό;
Τράπεζα: Ακριβώς, πάλι όμως η δική μου προσωπική άποψη δεν είναι να κάνω κάτι απλώς από φόβο μη γίνει κάτι. Να το κάνω εις γνώση μου, με τα συν και τα πλην που έχουν όλα τα προϊόντα, γιατί δεν υπάρχει μαγικό προϊόν, βεβαίως να το κάνω. Και έχει αποδειχτεί ότι ένα τραπεζοασφαλιστικό προϊόν από πλευράς απόδοσης είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να κάνει κάποιος αυτήν τη στιγμή.
Δημοσιογράφος: Υπάρχει δηλαδή η δυνατότητα να κάνω κάτι σε κάποιο προϊόν τραπεζοχρηματοοικονομικό, απ’ ό,τι κατάλαβα.
Τράπεζα: Ακριβώς αυτό. Τι είχε γίνει. Οταν έγιναν τα capital controls, την επόμενη μέρα απαγορεύτηκαν δύο πράγματα, δεν είναι τυχαίο. Τα αμοιβαία κεφάλαια και η συμμετοχή σε τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα παντός είδους. Τι έγινε μετά; Τα αμοιβαία μείνανε και για τα τραπεζοασφαλιστικά έγινε αίτηση στο ΣτΕ με το σκεπτικό ότι δεν μπορεί να απαγορεύσεις σε κάποιον να κάνει μια τραπεζοασφάλεια, η οποία έχει μέσα ασφάλεια ζωής αλλά έχει και επένδυση, και να επιτρέπεις να κάνει ασφάλεια ζωής σε μια ασφαλιστική εταιρεία. Δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός. Το ΣτΕ το έκανε δεκτό ύστερα από μερικούς μήνες και μετά ξαφνικά επιτράπηκαν ξανά, ύστερα από ένα εξάμηνο. Τώρα μπορεί κάποιος ελεύθερα να κάνει τραπεζοασφαλιστικό.
Δημοσιογράφος: Με το εξωτερικό, έτσι;
Τράπεζα: Οχι, δεν έχει να κάνει, απλά είναι τραπεζοασφάλεια, δεν τίθεται στον νόμο περί καταθέσεων, δεν κουρεύεται. Εχει και θετικά και αρνητικά. Θέλει να πάρει μια καλή απόδοση. Υπάρχουν τραπεζοασφαλιστικά που μέχρι και πριν από δυο – τρεις μήνες έδιναν αποδόσεις.
Δημοσιογράφος: Αν κάνω εγώ κάτι σαν αυτό, τα χρήματά μου όταν τα αναζητήσω κάποια στιγμή πού θα είναι;
Τράπεζα: Θα βρίσκονται στην ασφαλιστική. Δεν θα είναι καν χρήματα, θα είναι επενδυμένο κεφάλαιο σε ασφαλιστική, δεν θα υπάρχει καμία απόδοση. Αυτά θα επιστραφούν πίσω έπειτα από μια δεκαετία ή δυο – τρία ή πέντε χρόνια, εξαρτάται πότε θέλει ο καθένας.
Δημοσιογράφος: Κάτι πιο άμεσο, να μπορεί να γίνει σε έξι μήνες ας πούμε;
Τράπεζα: Ούτε καν το συζητώ. Μακριά, διότι θα χάσουμε από το κεφάλαιό μας.
Δημοσιογράφος: Χάνουμε πολύ δηλαδή;
Τράπεζα: Ξεκινάει από -12%. Δεν το κάνεις, δεν έχει νόημα.
Δημοσιογράφος: Εγώ να σας πω πώς το σκέφτομαι. Επειδή τα χρήματα είναι πάρα πολλά, από το να γίνει κάποιο ατύχημα και να εξαφανιστούν τα μισά, ας χάσω και το 10%.
Τράπεζα: Κατάλαβα. Γι’ αυτό και λέω να κάτσουμε να δούμε αναλυτικά, να ξέρει ο πελάτης καλά τι είναι αυτό που κάνει και ποια είναι τα υπέρ και τα κατά, να το ζυγίσουμε μαζί, και ο ίδιος να το συζητήσει και με τον διευθυντή. Και εφόσον συμφέρει, να κάνουμε μια διασπορά.
Δημοσιογράφος: Οταν λέτε διασπορά τι εννοείτε;
Τράπεζα: Διασπορά κινδύνου. Να βάλουμε κάποιο ποσό που θα είναι ανοιχτό αν το χρειάζεστε και το μεγαλύτερο ποσό να το βάλουμε σε τέτοια τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα και όχι μία συμμετοχή. Να βάλουμε κομμάτια κομμάτια, ώστε αν χρειαστεί να σπάσουμε κάποιο κομμάτι κάποια στιγμή με ποινή, να μην αναγκαστούμε να σπάσουμε όλο το κομμάτι. Υπάρχουν λύσεις, αλλά πρέπει να κάτσουμε να το συζητήσουμε και να το προτείνουμε… Ο νόμος περί καταθέσεων λέει ότι σε περίπτωση bail in υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία πλέον για τις καταθέσεις. Ποιες είναι οι καταθέσεις; Οι προθεσμίες και οι καταθέσεις οι ανοικτές. Επίτηδες δεν αναφέρει ούτε τα τραπεζοασφαλιστικά ούτε τα αμοιβαία κεφάλαια, επειδή δεν είναι καταθέσεις.
Δημοσιογράφος: Πάντως, απ’ ό,τι κατάλαβα εγώ από τα λεγόμενά σας, υπάρχει πιθανότητα να γλιτώσω τον κίνδυνο.
Τράπεζα: Υπάρχει, ναι, αλλά θέλει κουβέντα και μελέτη.
Δημοσιογράφος: Αλλο να γίνει ένα κούρεμα καταθέσεων και να χάσω τα μισά και τελείως διαφορετικό να χάσω ένα 10%.
Τράπεζα: Ακριβώς. Αν το κάνουμε σωστά, πιστεύω ότι θα είναι πάρα πολύ μικρός ο κίνδυνος, ακόμη και αν χρειαστεί να πάρουμε ένα κομμάτι πριν από την τριετία – τετραετία.
Δημοσιογράφος: Εγώ μπορεί να χρειαστώ π.χ. να πάρω ένα κομμάτι τη διετία – τριετία.
Τράπεζα: Μπράβο, μπράβο, αυτά θέλω να συζητήσουμε και όλα αυτά είναι εξατομικευμένα, γιατί ό άλλος π.χ. σου λέει έχω 200.000 ευρώ, δεν θα τα χρειαστώ με τίποτα. Αλλιώς αντιμετωπίζεις αυτόν και αλλιώς αυτόν που σου λέει ότι τα 200 ή τα 300 χιλιάρικα είναι η ολική περιουσία μου. Εκεί κάνουμε διαφορετική προσέγγιση.
Οι 4 τρόποι παράκαμψης των capital controls
Του Χρήστου Ιωάννου
Τρόποι για την παράκαμψη των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων υπάρχουν, αλλά δεν είναι για μαζική χρήση και έχουν ιδιαιτερότητες.
01 Πρωταγωνιστές στην παράκαμψη είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες. Αυτό γίνεται μέσω διάθεσης ειδικών συνταξιοδοτικών-επενδυτικών προγραμμάτων του εξωτερικού στο ελληνικό κοινό. Οι διαχειρίστριες εταιρείες αυτών των προγραμμάτων έχουν έδρα στο εξωτερικό και πουλάνε τα προϊόντα αυτά μέσω ελληνικών εταιρειών (συνδεδεμένων με την έννοια της μετοχικής σχέσης ή όχι, δηλαδή μέσω εμπορικών συμφωνιών). Σύμφωνα με πληροφορίες, το περασμένο καλοκαίρι μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία καλούσε πελάτες της να διακόψουν ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής με bonus 10% λόγω αλλαγής της νομοθεσίας, που απαιτούσε οι ασφαλιστικές εταιρείες να διατηρούν αυξημένα ίδια κεφάλαια σε σχέση με τα συμβόλαια ζωής. Εναλλακτικά, η εταιρεία πρότεινε τη μεταφορά του ποσού σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού και ανέφερε στους πελάτες της ότι το συγκεκριμένο προϊόν καλύπτει τον συναλλαγματικό κίνδυνο σε περίπτωση που η Ελλάδα αλλάξει νόμισμα.
02 Έμμεσος τρόπος παράκαμψης των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων είναι η μεταφορά προσωπικού ελληνικών εταιρειών σε θυγατρικές τους ή συνδεδεμένες εταιρείες στο εξωτερικό. Αυτό γίνεται και για φορολογικούς λόγους. Συνήθως το κάνουν εταιρείες που εδρεύουν στη Μάλτα και έχουν δραστηριότητες στην Ελλάδα. Με αυτό τον τρόπο τα χρήματα είναι διαθέσιμα στο εξωτερικό και μπορούν να επανεισαχθούν στην Ελλάδα. Επίσης, οι εργαζόμενοι στις εταιρείες αυτές αποφεύγουν τις υπερβολικές απαιτήσεις των φορολογικών και ασφαλιστικών αρχών.
03 Υπάρχει και ο παραδοσιακός τρόπος παράκαμψης των capital controls. Δίνεις μετρητά στην Ελλάδα σε κάποιους που διατηρούν κεφάλαια στο εξωτερικό και αυτοί αναλαμβάνουν να μεταφέρουν τα χρήματα σε τραπεζικό λογαριασμό του εξωτερικού. Αυτό δεν το κάνουν δωρεάν, αλλά χρεώνουν υψηλή προμήθεια που κυμαίνεται μεταξύ 3 και 5%.
04 Η εισαγωγή μετοχών εταιρειών που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών σε ξένο χρηματιστήριο. Με αυτό τον τρόπο το περιουσιακό στοιχείο που βρίσκεται στην Ελλάδα μεταφέρεται στο εξωτερικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μετοχή της Τράπεζας Κύπρου. Συστάθηκε μια νέα εταιρεία στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ιρλανδία και οι μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου αντάλλαξαν τις μετοχές τους με μετοχές ή παραστατικούς τίτλους της εταιρείας από την Ιρλανδία. Η εταιρεία αυτή εισήχθη στο χρηματιστήριο του Λονδίνου LSE και βγήκε από το Χρηματιστήριο Αθηνών. Αν κάποιος πουλήσει τις μετοχές και διαθέτει λογαριασμό σε ξένη επενδυτική τράπεζα, θα πιστωθεί ο λογαριασμός του εξωτερικού. Προϋπόθεση για τη μεταφορά των μετοχών είναι η αλλαγή του θεματοφύλακα, δηλαδή της επενδυτικής τράπεζας που «φυλάει» τις άυλες μετοχές.
