Η Λέρος και η Σίφνος βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ Ανδρος, Κέα, Ανάφη και Σύρος ταλανίζονται από τη λειψυδρία εν μέσω τουριστικής περιόδου και η κυβέρνηση μοιράζει μόνο υποσχέσεις
Εν έτει 2024 νησιά κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω έλλειψης νερού. Απίστευτο κι όμως ελληνικό. Η Σίφνος έως τις 22 Ιουλίου θα βρίσκεται σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας», ενώ στην ίδια συνθήκη θα βρίσκεται και η Λέρος για ένα μήνα. Η λειψυδρία χτύπησε και τα δύο νησιά. Ο δήμαρχος της Λέρου Τιμόθεος Κωττάκης κατήγγειλε την προηγούμενη δημοτική αρχή για σοβαρές παραλείψεις στη συντήρηση των μονάδων αφαλάτωσης.
Παρόμοια προβλήματα όμως αντιμετωπίζουν και άλλα νησιά του Αιγαίου, όπως η Ανάφη, η Ανδρος, η Τζια και η Σύρος. Αντίστοιχα και στο Ιόνιο, στο Μεγανήσι φέτος παρατηρούνται σημαντικές διακοπές υδροδότησης, όπως και στη Λευκάδα όπου η στάθμη κεντρικής γεώτρησης έχει πέσει σε τραγικά επίπεδα λόγω της ξηρασίας.
Η κλιματική κρίση είναι εδώ και η τοπική αυτοδιοίκηση παλεύει μόνη της για να εξασφαλιστεί η επάρκεια νερού τους θερινούς μήνες. Οι μονάδες αφαλάτωσης είναι η μόνη σίγουρη λύση για να υπάρξει επάρκεια, με τους δημάρχους να εκφράζουν έντονους προβληματισμούς εξαιτίας και της τουριστικής περιόδου. Η άφιξη των επισκεπτών στη χώρα μας εκτιμάται ότι θα αυξηθεί, ξεπερνώντας τα 32,7 εκατ. του 2023, ενώ η τουριστική σεζόν πλέον ανοίγει από τα μέσα Μαρτίου και ολοκληρώνεται στις αρχές Οκτωβρίου. Την ίδια στιγμή έχουν ξεκινήσει οι ανατιμήσεις έως και 20% σε νερά, αναψυκτικά και αλκοολούχα ποτά, αφού η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέσυρε το μέτρο της μόνιμης μείωσης της τιμής από την 1η Ιουλίου, όταν μάλιστα αναμένουμε ένα από τα θερμότερα καλοκαίρια.
Οι Κυκλάδες βιώνουν την κλιματική κρίση έντονα, ο υδροφόρος ορίζοντας φτωχαίνει ακόμη και σε νησιά που έχουν πηγές, ενώ διακοπές νερού εμφανίζονται όλο και συχνότερα. Παράλληλα, η ληστρική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη στο ρεύμα εκτοξεύει το κόστος της αφαλάτωσης, που αποτελεί τη μόνη σίγουρη λύση για τα νησιά των Κυκλάδων. Ο υπουργός Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης έχει τα νησιά στο «περίμενε» για τις αφαλατώσεις, την ώρα που οι εκτιμήσεις για τις βροχοπτώσεις, τον καύσωνα και τη λειψυδρία τρομάζουν.
Οι μειώσεις βροχοπτώσεων κρούουν τον κώδωνα
Από τις αρχές Ιούνιου το θερμόμετρο έχει ανεβεί στους 44°C σε διάφορες περιοχές της χώρας, ενώ οι φετινές βροχοπτώσεις ήταν περιορισμένες και μειωμένες σε σχέση με τη μέση τιμή από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο. Σύμφωνα με τον Νικόλαο
Καραταράκη, διευθυντή ΕΜΥ/Γ και υποδιοικητή ΕΜΥ, τα κλιματικά μοντέλα δίνουν προβλέψεις μείωσης των βροχοπτώσεων κατά περίπου 20-30% σε περιοχές της ανατολικής και νότιας Ελλάδας για τις επόμενες δεκαετίες. O μετεωρολόγος εξηγεί στο Documento ότι «οι Κυκλάδες και ιδιαίτερα τα νοτιοανατολικά τμήματά τους παρουσιάζουν από πλευράς κλίματος χαμηλό μέσο ύψος βροχοπτώσεων. Σε μελέτες για το φαινόμενο της ερημοποίησης και την Ελλάδα συμπεριλαμβάνονται τα νοτιοανατολικά τμήματα του Αιγαίου και σε συνδυασμό με την προοπτική μείωσης των βροχοπτώσεων στις επερχόμενες δεκαετίες στη νοτιοανατολική Μεσόγειο επιτείνεται το πρόβλημα της λειψυδρίας».
Στην ερώτηση πώς μπορούν να περιοριστούν οι επιπτώσεις από τη μείωση των βροχοπτώσεων ο Ν. Καραταράκης ήταν ξεκάθαρος ότι πρέπει να υπάρξει σχέδιο από την πολιτεία: «Τα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων της μείωσης των βροχοπτώσεων έχουν να κάνουν με την ορθολογικότερη διαχείριση των αναγκών σε νερό και τον περιορισμό της σπατάλης και της απώλειας ποσοτήτων. Την αξιοποίηση μέσω φραγμάτων των υδάτινων απορροών που δημιουργούνται από αξιόλογα επεισόδια βροχοπτώσεων, ιδιαίτερα τον χειμώνα. Προσαρμογή και ανάπτυξη σχεδίων της πολιτείας και της κοινωνίας για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής που ήδη επηρεάζει σημαντικά τους πάντες!».
Η μικρή Ανάφη των 291 μόνιμων κατοίκων αποτελεί παράδειγμα των επιπτώσεων της μείωσης των βροχοπτώσεων. Σύμφωνα με τον δήμαρχό της Ιάκωβο Ρούσσο: «Είναι θέμα χρόνου το πρόβλημα του νερού. Εχει να βρέξει καλά δυο τρία χρόνια. Δεν έχουμε μονάδα αφαλάτωσης, μόνο γεωτρήσεις, και προς το παρόν καλυπτόμαστε. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ο κόσμος στο νησί εικοσαπλασιάζεται. Μπορεί τα προηγούμενα χρόνια να μην αντιμετωπίσαμε θέμα, όμως πλέον δεν βρέχει πια. Για του χρόνου θα κάνουμε προσπάθειες για μονάδα αφαλάτωσης, αλλά είναι θέμα χρόνου να παρουσιαστεί πρόβλημα».
Φτωχότεροι οι υδροφόροι ορίζοντες σε Τζια – Ανδρο
Η Τζια με 2.394 μόνιμους κατοίκους και η Ανδρος με 8.883 μόνιμους κατοίκους ήταν δυο νησιά με πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα και πηγές. Δυστυχώς αυτό αποτελεί παρελθόν, όπως μας εξηγούν στο Documento οι δήμαρχοί τους. Η Τζια βιώνει εντονότερα τη λειψυδρία λόγω των επιφανειακών νερών που προέρχονται από το βρόχινο νερό που μαζεύεται στον σχιστόλιθο, βασικό πέτρωμα του νησιού. Οπως εξηγεί η Ελένη Βελισσαροπούλου, δήμαρχος Κέας, «η Τζια στο παρελθόν ονομαζόταν και Υδρούσσα από τις πολλές πηγές που υπήρχαν. Σήμερα αρκετές από αυτές τις πηγές δεν έχουν νερό εξαιτίας της μεγάλης έλλειψης βροχοπτώσεων. Το σοβαρότερο πρόβλημα αυτήν τη στιγμή το αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι του νησιού εφόσον δεν υπάρχει επάρκεια νερού για να καλυφθούν οι ανάγκες. Αυτό επηρεάζει βάναυσα την τοπική οικονομία, η οποία πρέπει να συνεχίζει να στηρίζεται και στον πρωτογενή τομέα. Είναι θέμα βιωσιμότητας της ομάδας των αγροτών. Για την υποβοήθηση του προβλήματος ο δήμος έχει ξεκινήσει εδώ και τουλάχιστον δύο μήνες να μεταφέρει νερό σε ομβροδεξαμενές».
Σουσουδής εξηγεί πως ο υδροφόρος ορίζοντας του νησιού έχει φτωχύνει επικίνδυνα. Στις αρχές Ιουνίου σημειώθηκαν διακοπές νερού για σχεδόν τέσσερις μέρες στο χωριό Αποίκια. Ο δήμαρχος τονίζει ότι «σε πάρα πολλά χωριά της Ανδρου τα δίκτυα αλλά και οι δεξαμενές είναι πεπαλαιωμένες. Παραλάβαμε τις περισσότερες με ρωγμές, ασυντήρητες και ακαθάριστες και προσπαθούμε να τις φτιάξουμε σε όλο το νησί. Αυτήν τη στιγμή έχουμε καλύψει το νησί σε επίπεδο επισκευών και καθαρισμών. Το περιστατικό στα Αποίκια μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή οπουδήποτε. Η αντλία με την οποία υδρευόταν η δεξαμενή στον οικισμό κάηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής 7 Ιουνίου. Αμεσα ειδοποιηθήκαμε το Σάββατο το πρωί και ξεκινήσαμε τις επισκευές. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι η αντλία βρισκόταν στα 140 μέτρα και είχε κατέβει με παλαιότερη τεχνική. Χρειάζεται προσοχή για να ανέβει με ειδικό γερανό. Αν δεν γίνει με προσοχή, η αντλία μπορεί να πέσει μέσα και να αχρηστευτεί μια ολόκληρη γεώτρηση. Για να γίνει όλη αυτή η διαδικασία χρειάζονται κάποια εξαρτήματα τα οποία ο δήμος δεν τα έχει. Τα ζητήσαμε από τον εργολάβο της γεώτρησης και μαζί με τον αντιδήμαρχο ύδρευσης και τους εργάτες βγάλαμε την αντλία σε δυόμισι ώρες. Τοποθετήσαμε μια άλλη μεγαλύτερη ισχύος και λύσαμε το πρόβλημα».
Απαιτείται η προσοχή όλων κι όχι σπατάλη νερού τη φετινή τουριστική περίοδο, επισημαίνει η Ελ. Βελισσαροπούλου: «Κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου πολλαπλασιάζονται οι ανάγκες μας για νερό. Θεωρούμε, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε, ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε πρόβλημα, όμως πρέπει να προσέχουμε για να έχουμε. Εχουμε απαγορεύσει την πλήρωση με νερό στις πισίνες και κάνουμε έκκληση στους πολίτες και τους επισκέπτες του νησιού να είναι προσεκτικοί και φειδωλοί στη χρήση νερού. Χρειαζόμαστε τη συμβολή του κράτους για τη χρηματοδότηση δύο μονάδων αφαλάτωσης για το νησί. Εχοντας ολοκληρώσει τις μελέτες που απαιτούνται έχουμε αιτηθεί χρηματοδότηση και δυστυχώς δεν έχουμε καμία απάντηση. Είναι επιβεβλημένο να υπάρχει στο νησί σύστημα αφαλάτωσης. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι η πιο εύκολη λύση λόγω ενεργειακού κόστους, όμως είναι η μόνη λύση για να είμαστε βέβαιοι για την επάρκεια νερού».
Στροφή στην αφαλάτωση επιθυμεί να κάνει και η Ανδρος. «Εχει ελαττωθεί ο υδροφόρος ορίζοντας» λέει ο δήμαρχος, αναφέροντας συγκεκριμένο παράδειγμα. «Στο Μπατσί, ενώ πέρυσι τον χειμώνα το νερό έφτανε στα 40-50 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, τώρα είναι στα 120 μέτρα. Εχει κατέβει στα 7080 μέτρα ο υδροφόρος ορίζοντας. Είναι τεράστιο πρόβλημα και κάνουμε συνεχώς εκκλήσεις για να μη γίνεται άσκοπη σπατάλη νερού σε πισίνες. Η περίοδος που πρέπει να προσέχουμε είναι από τα μέσα Μαΐου έως τις αρχές Οκτωβρίου. Ο πληθυσμός υπερτριπλασιάζεται το καλοκαίρι και ενδεχομένως να έχουμε πρόβλημα. Ισως χρειαστεί να κόβουμε το νερό κάποιες ώρες για να μπορούν να γεμίσουν οι δεξαμενές. Εχουμε καταθέσει αίτημα χρηματοδότησης στο ΥΠΕΣ για να ξεκινήσουμε τη δημιουργία τριών μονάδων αφαλάτωσης. Δεν χρειάστηκε ποτέ να έχουμε, τώρα όμως πλέον είναι παραπάνω από αναγκαίες».
Χρέη εκατομμυρίων με κυβερνητική ευθύνη έχει η ΔΕΥΑ Σύρου
Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, η Ερμούπολη των 20.791 μόνιμων κατοίκων, βιώνει έντονα τη ληστρική πολιτική της κυβέρνησης στο ρεύμα, η οποία χρεοκόπησε τη Δημοτική Επιχείρηση Υδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ). Εμφανίστηκε λειψυδρία και οι αφαλατώσεις καλύπτουν τις ανάγκες. Το ερώτημα είναι για πόσο ακόμη, ενόσω η ζήτηση και το κόστος παραγωγής έχουν εκτοξευτεί στα ύψη. Ο Αλέξης Αθανασίου, δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, επισημαίνει στο Documento:
«Εδώ και τρία τέσσερα χρόνια εμφανίζεται έντονα το πρόβλημα της λειψυδρίας. Δεν βρέχει πλέον. Ως πρωτεύουσα και το νησί με τον μεγαλύτερο πληθυσμό χρησιμοποιούμε αποκλειστικά αφαλατώσεις. Αυτό σημαίνει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι, αγρότες και επαγγελματίες που μπορεί να είχαν πηγάδια ή γεωτρήσεις, καταφεύγουν στην αφαλάτωση, πράγμα που σημαίνει πως η κατανάλωση νερού τα τελευταία χρόνια αυξάνεται».
Είχε €1 εκατ. στα ταμεία της
Η ΔΕΥΑ Σύρου ήταν μια υγιής, πλεονασματική (με 1 εκατ. ευρώ στα ταμεία της), ανταποδοτική και κοινωφελής επιχείρηση ειδικού σκοπού. Οπως εξηγεί ο δήμαρχος: «Από τον Σεπτέμβριο του 2021, μετά την ενεργειακή κρίση έως και σήμερα, που έχει κάπως σταθεροποιηθεί η κατάσταση –δεν ξέρουμε τι θα γίνει τους επόμενους μήνες– το χρέος μας προς τη ΔΕΗ εκτινάχθηκε περίπου στα 5 εκατ. ευρώ. Δημιουργείται ένα δυσβάσταχτο κόστος, το οποίο σε καμία των περιπτώσεων δεν πρέπει να μετακυληθεί στους πολίτες, γιατί τότε θα μιλάμε για δυσθεώρητες τιμές ανά κυβικό νερού! Αναμένουμε μέσω της Ενωσης των ΔΕΥΑ και της ΚΕΔΕ να γίνει πράξη η δέσμευση του υπουργείου για λύση του προβλήματός μας μέσω χρηματοδότησης των δήμων. Επίσης απαιτούμε άδεια από τον ΔΕΔΔΗΕ για να κάνουμε νέες συνδέσεις. Νέες συνδέσεις σημαίνει αντλιοστάσια, υδραγωγεία κ.λπ., τα οποία μένουν χωρίς ρεύμα διότι είμαστε οφειλέτες, όμως εδώ μιλάμε για έναν κοινωφελή σκοπό (ύδρευση και αποχέτευση), όχι για πολυτέλεια. Οταν δεν μπορούμε να ενεργοποιήσουμε αντλιοστάσια κ.λπ. καταλαβαίνετε ότι μένουν έργα υποδομών πίσω». Παρά τη μέγγενη των χρεών της ΔΕΥΑ Σύρου, ο Θ. Σκυλακάκης δεν βιάζεται αφού «θα» φέρει μια ρύθμιση για το ζήτημα.
«Από την αρχή του έτους σε επίσκεψή μας στον κ. Σκυλακάκη μας έχει πει πως εντός του καλοκαιριού θα έρθει νομοθετική ρύθμιση για τα χρέη των ΔΕΥΑ που αφορούν το ρεύμα από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης και μετά. Είμαστε σε στασιμότητα περιμένοντας το νομοσχέδιο» λέει ο Αλ. Αθανασίου.
«Προ των πυλών η βλάβη»
Ως προς την επάρκεια του νερού ο δήμαρχος Σύρου σημειώνει: «Αν είναι ελεγχόμενες οι διαρροές και οι 20 μηχανές αφαλάτωσης δουλεύουν καλά… Με “αν” σας μιλάω, υπάρχει επάρκεια νερού, ακόμη και το καλοκαίρι που ο πληθυσμός στο νησί διπλασιάζεται. Επειδή πάντα η βλάβη είναι προ των πυλών δεν μπορούμε να πούμε πως η επάρκεια νερού είναι πλήρης. Δεν έχουμε και πηγές. Δεν μπορούμε να ρίξουμε νερό στο δίκτυο από γεώτρηση. Εχουν στερέψει τα πάντα. Είμαστε καθαρά βιομηχανικοί και σε μια απλή πτώση του ρεύματος για να ξαναπάρουν μπρος οι αφαλατώσεις θέλουμε ένα 24ωρο».
«Ο κ. Σκυλακάκης μας έχει πει πως εντός του καλοκαιριού θα έρθει νομοθετική ρύθμιση για τα χρέη που αφορούν το ρεύμα από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης και μετά. Είμαστε σε στασιμότητα περιμένοντας το νομοσχέδιο» Αλέξης Αθανασίου Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης
Διαβάστε περισσότερα: Αυτοί είναι οι 22 που εμπλέκονται στη σπείρα εκβιαστών του δήμου Αθηναίων – Τουλάχιστον τρεις υπάλληλοι της Μενδώνη ανάμεσά τους (Έγγραφα)
Θα υπάρξουν διαγραφές στον ΣΥΡΙΖΑ; Τι ισχύει με την προειδοποίηση Κασσελάκη
Καιρός: Έρχεται καύσωνας διαρκείας – Πού και για πόσο το θερμόμετρο θα δείχνει 40αρια (LIVE)
Τραγωδία στην Κάρπαθο: Νεκρή αθλήτρια που έπεσε από σκάφος σε ιστιοπλοϊκό αγώνα
Διακοπές στην Αλβανία: Ανεβαίνουν οι κρατήσεις από Έλληνες – Πόσο κοστίζει ένα τριήμερο