«Έσπασε» το έργο για τις φυλακές σε 28 συμβάσεις για να αποφύγει τους ελέγχους και μοίρασε χρήμα σε εταιρείες που σχετίστηκαν με το αντικείμενο λίγο πριν ή μετά την ανάθεση.
Χορός διασπάθισης δημόσιου χρήματος έχει στηθεί τον τελευταίο χρόνο στη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής, σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται σε αναφορά την οποία μεσοβδόμαδα κατέθεσαν στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Τα στοιχεία που ερεύνησε το Documento είναι αποκαλυπτικά για το πώς στήθηκε η ρεμούλα σε βάρος του δημοσίου.
Η γενική γραμματέας Σοφία Νικολάου, τα έργα και τις ημέρες της οποίας έχουμε αναδείξει με εκτενή ρεπορτάζ, εμφανίζεται να έχει ζημιώσει το δημόσιο με ποσό που ξεπερνάει τα 2 εκατ. ευρώ. Εκμεταλλευόμενη την πανδημία και όπως προκύπτει από την αναφορά των Παύλου Πολάκη, Θεόφιλου Ξανθόπουλου και Χρήστου Σπίρτζη, από τις 30 Μαρτίου 2020 μέχρι τις 30 Μαρτίου 2021 η Σοφία Νικολάου υπέγραψε 28 συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών για τις φυλακές της χώρας σε τιμές που υπερέβαιναν κατά πολύ όχι μόνο τις τιμές με τις οποίες άλλοι δημόσιοι φορείς προμηθεύονταν κατά την ίδια χρονική περίοδο, αλλά ακόμη και τις εκάστοτε τιμές λιανικής πώλησης.
Η συνολική ζημία του δημοσίου εκτιμάται πως ανέρχεται σε 2,1 εκατ. ευρώ, ενώ προκειμένου τα έργα να δίνονται με απευθείας ανάθεση φαίνεται ότι η Σ. Νικολάου προχωρούσε σε κατάτμηση της εκάστοτε σύμβασης. Ως αποτέλεσμα, απέφευγε την τήρηση των διατάξεων του ευρωπαϊκού και εθνικού δικαίου οι οποίες εφαρμόζονται σε κάθε σύμβαση άνω των 139.000 ευρώ και προβλέπουν διαγωνιστικές διαδικασίες ακόμη και σε επείγουσες περιπτώσεις.
Από την έναρξη της πανδημίας η Σ. Νικολάου ως γενική γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής ανέθεσε το σύνολο των προμηθειών σε 14 εταιρείες. Όπως είχε αποκαλύψει το Documento, τουλάχιστον μία απ’ αυτές συστήθηκε μόλις την προηγούμενη μέρα υποβολής της προσφοράς της. Φαίνεται παράλληλα ότι πολλές από τις εταιρείες τροποποίησαν το καταστατικό τους λίγες ημέρες πριν από τις κατά περίπτωση αναθέσεις από τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής προκειμένου να περιλάβουν στους εταιρικούς σκοπούς τους το εκάστοτε υπό ανάθεση αντικείμενο.
Μάλιστα, τέσσερις εταιρείες δεν είχαν συναφή δραστηριότητα στον εν λόγω τομέα, καθώς ασχολούνταν κατά κύριο επάγγελμα με εντελώς άσχετα αντικείμενα, άλλη μία εταιρεία δεν είχε καμία απολύτως (προγενέστερη ή μεταγενέστερη) συμμετοχή σε οποιαδήποτε διαγωνιστική διαδικασία προμήθειας του δημοσίου με ομοιογενή αγαθά και τέλος τρεις εταιρείες εμφανίζονταν κατά το χρονικό διάστημα των επίμαχων αναθέσεων να προσφέρουν (είτε στις ιστοσελίδες τους είτε ως συμμετέχουσες σε άλλους δημόσιους διαγωνισμούς) τα ίδια είδη σε χαμηλότερες τιμές.
Οι φυλακές αγόραζαν φτηνότερα
Τα παραδείγματα είναι αποκαλυπτικά: από παλαιότερα ρεπορτάζ του Documento και από την έρευνα τριών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και του δικηγόρου Μανώλη Καπνισάκη, ο οποίος συνέταξε την αναφορά προς την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, προκύπτει ότι μόνο μία από τις ευεργετηθείσες από τη Σ.Νικολάου εταιρείες εισέπραξε πάνω από μισό εκατομμύριο ευρώ για την απολύμανση των 34 φυλακών της χώρας, του Ιδρύματος Αγωγής Αρρένων Βόλου και των 120 υπηρεσιακών τους οχημάτων, καθώς και για την απεντόμωση και μυοκτονία των ίδιων καταστημάτων κράτησης.
Σύμφωνα με την αναφορά, η εν λόγω εταιρεία ανέλαβε το έργο με τρεις διαδοχικές αποφάσεις της Σ. Νικολάου, οι οποίες είναι παράνομες αφού το ποσό της κάθε ανάθεσης ξεπερνούσε κατά πολύ το όριο των 139 χιλιάδων ευρώ. Εκτός των άλλων, η συγκεκριμένη εταιρεία δεν είχε καμία απολύτως σχέση με απολυμάνσεις, απεντομώσεις και μυοκτονίες ενώ η σχετική τροποποίηση του καταστατικού της, με την οποία προστέθηκε στους σκοπούς της η παροχή υπηρεσιών καθαρισμών και απολυμάνσεων, δημοσιεύτηκε στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο μία ημέρα μετά την ημερομηνία της πρώτης ανάθεσης.
Έχει ενδιαφέρον ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση δεν διέθετε καν την ειδική άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για υπηρεσίες απεντόμωσης και μυοκτονίας, ούτε όμως περιλαμβανόταν στο δημόσιο μητρώο των αδειοδοτημένων εταιρειών για πραγματοποίηση τέτοιων εργασιών, καίτοι τούτο είναι εκ του νόμου προαπαιτούμενο για την ανάληψη και εκτέλεση αυτών.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ωστόσο άλλο: προκύπτει ότι η ανάδοχος δεν εκτέλεσε η ίδια το έργο που ανέλαβε αλλά το ανέθεσε σε υπεργολάβους, πολλοί εκ των οποίων είχαν παράσχει και στο παρελθόν αντίστοιχες υπηρεσίες σε καταστήματα κράτησης με χρεώσεις πολύ χαμηλότερες. Στοιχεία που συμπεριλαμβάνονται στην αναφορά των τριών βουλευτών πιστοποιούν ότι για μία εφαρμογή απολύμανσης και μία εφαρμογή απεντόμωσης και μυοκτονίας για τις οποίες η γενική γραμματεία κατέβαλε 326.940 ευρώ, τα καταστήματα κράτησης κατέβαλαν αντίστοιχα, με αυτοτελείς συμβάσεις, το συνολικό ποσό των 38.859 ευρώ.
Η διαφορά ανέρχεται σε 288.081 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στη ζημία του δημοσίου. Εκτιμάται ωστόσο ότι η συνολική ζημία που έχει προκύψει για το δημόσιο μόνο από τις συμβάσεις με τη συγκεκριμένη εταιρεία υπερβαίνει τα 400.000 ευρώ. Τούτο διότι της ανατέθηκε και δεύτερο έργο απολύμανσης για το οποίο εισέπραξε σχεδόν 280.000 ευρώ, ενώ υπολογίζεται ότι αν αναλάμβαναν τα ίδια τα καταστήματα κράτησης τη συγκεκριμένη υπηρεσία το ποσό δεν θα ξεπερνούσε τα 20.000 ευρώ.
Εταιρεία ιδρύθηκε μόνο για να αναλάβει τη δουλειά
Στην αναφορά τεκμηριώνεται ο τρόπος που ζημιωνόταν το δημόσιο από κάθε ανάθεση στην οποία προχώρησε η Σ. Νικολάου. Είναι για παράδειγμα χαρακτηριστικό ότι εταιρεία η οποία εισέπραξε 213.400 ευρώ για την προμήθεια ειδών ατομικής υγιεινής και ειδών καθαρισμού και απολύμανσης για τις φυλακές, ιδρύθηκε, κατά την αναφορά, αποκλειστικά για να αναλάβει την εν λόγω προμήθεια.
Συστήθηκε συγκεκριμένα μόλις μία ημέρα πριν από την υποβολή της προσφοράς της προς τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής. Εκείνο που προκαλεί εντύπωση όμως είναι το γεγονός ότι η προσφορά της υποβλήθηκε προτού το δημόσιο δεσμεύσει το ποσό. Δηλαδή η συσταθείσα στις 29 Μαρτίου 2020 εταιρεία υπέβαλε στις 30 Μαρτίου 2020 προσφορά ύψους 213.400 ευρώ για προμήθεια υλικών καθαριότητας και ειδών ατομικής υγιεινής για τα καταστήματα κράτησης, χωρίς να υπάρχει καν σχετική απόφαση από την αρμόδια υπηρεσία περί της δήθεν ανάγκης προμήθειας αυτών.
Αξιοπερίεργο είναι και το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των φυλακών προέβη αυτοτελώς κατά την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο σε προμήθεια ανάλογων ειδών με εκείνα της επίμαχης ανάθεσης, συνήθως δε σε αρκετά χαμηλότερες τιμές σε σχέση με εκείνες που αναγράφονται στη σύμβαση. Εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στην αναφορά που παραδόθηκε στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου κάνουν λόγο για πιθανή ζημία του δημοσίου μόνο από τη συγκεκριμένη υπόθεση μεγαλύτερη των 129.000 ευρώ.
Μεταξύ άλλων η Σ. Νικολάου διέθεσε ως αρμόδια γενική γραμματέας και 366.000 ευρώ σε τρεις εταιρείες που προμήθευσαν τις φυλακές με χειρουργικές μάσκες μιας χρήσης. Και σε αυτήν την περίπτωση όμως οι δύο από τις τρεις εταιρείες υπέβαλαν την προσφορά τους πριν από τις σχετικές αποφάσεις της αρμόδιας γενικής γραμματείας για δέσμευση πίστωσης του εκάστοτε ποσού δαπάνης, ενώ οι τιμές στις οποίες συμφώνησε το δημόσιο ήταν εξόφθαλμα υψηλότερες σε σχέση με εκείνες που κατά την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο άλλοι δημόσιοι οργανισμοί προμηθεύτηκαν τις χειρουργικές μάσκες μίας χρήσης.
Οι τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ τεκμηριώνουν επιπλέον στην αναφορά τους ότι από αυτήν και μόνο την περίπτωση προκλήθηκε ζημία ύψους 236.400 ευρώ, δεδομένου ότι τα προϊόντα με τα οποία προμήθευσαν τα καταστήματα κράτησης οι συγκεκριμένες τρεις επιχειρήσεις πωλούνταν στην αγορά από άλλη εταιρεία, η οποία κατονομάζεται στην αναφορά προς τον Άρειο Πάγο, σε τιμές χαμηλότερες από 43 έως 53 λεπτά του ευρώ ανά τεμάχιο.
Χρυσάφι ακόμη και σε παντοπωλείο
Σε άλλη περίπτωση, την οποία είχε επίσης αποκαλύψει το Documento, η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής πλήρωσε πάνω από 290.000 ευρώ προκειμένου να προμηθευτούν οι φυλακές χειρουργικές μάσκες και αντισηπτικά.
Το ποσό αυτό εισέπραξε επιχείρηση στο Μαρούσι Αττικής, η οποία αφενός λειτουργεί ως παντοπωλείο, αφετέρου κατέθεσε την προσφορά της την ημέρα που η γενική γραμματεία ανακοίνωσε ότι δεσμεύει το συγκεκριμένο ποσό.
Από την έρευνα προέκυψε επίσης ότι το ίδιο χρονικό διάστημα κατά το οποίο το παντοπωλείο συμφωνούσε να πωλήσει στο κράτος χειρουργικές μάσκες αντί 13,90 ευρώ ανά κουτί των 100 τεμαχίων και αντισηπτικά αντί 3,89 ευρώ ανά συσκευασία του ενός λίτρου, άλλοι δημόσιοι φορείς προμηθεύτηκαν τα ίδια είδη σε τιμή που κυμαινόταν από 2,88 έως 5,54 ευρώ ανά κουτί 100 μασκών και από 1,889 ευρώ έως 3,30 ευρώ ανά λίτρο το αντισηπτικό χεριών. Με βάση αυτές τις τιμές προκύπτει ότι η ζημία που προκλήθηκε στην περιουσία του δημοσίου ανέρχεται σε 147.050 ευρώ.
Η Σ. Νικολάου εμφανίζεται υπόλογη για την απόφαση να πληρώσει ακόμη 276.710 ευρώ για γάντια latex και νιτριλίου μιας χρήσης. Τούτο διότι, όπως προκύπτει από την αναφορά, ενώ η ίδια ανέθεσε την προμήθεια των γαντιών latex προς 11,20 ευρώ ανά κουτί και των γαντιών νιτριλίου προς 17,50 ευρώ ανά κουτί αντίστοιχα, άλλοι φορείς του δημοσίου τα προμηθεύτηκαν σε τιμή που κυμαινόταν από 1,993 ευρώ έως 6,98 ευρώ τα γάντια latex και από 4 ευρώ έως 11,90 ευρώ τα γάντια νιτριλίου.
Ενδεικτικό της ρεμούλας είναι το γεγονός ότι η εταιρεία που ανέλαβε το έργο τιμολόγησε στη γγ Αντεγκληματικής Πολιτικής τα γάντια latex προς 11,20 ευρώ το πακέτο, ενώ την ίδια περίοδο πώλησε το ίδιο προϊόν στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης προς 7,50 ευρώ το πακέτο.
