Την πλευρά Μητσοτάκη, από την οικογενειοκρατία και τη διαφθορά, μέχρι το σκάνδαλο Siemens και τα Paradise Papers της Μαρέβας, αλλά και την εμπλοκή με τη λίστα Λαγκάρντ, μέσω του Σταύρου Παπασταύρου, επισημαίνει το Investigate Europe, αναλύοντας το «παρελθόν του Κυριάκου Μητσοτάκη που κάποιοι παραβλέπουν».
Στο άρθρο, που υπογράφει ο Νικόλας Λεοντόπουλος, με τίτλο «Το παρελθόν του “μελλοντικού πρωθυπουργού της Ελλάδας” που παραβλέπουν», γίνεται εκτενής αναφορά τόσο στα σκάνδαλα όπου έχει εμπλακεί το όνομα Μητσοτάκη, όσο και στην επιλεκτική αμνησία των διεθνών ΜΜΕ, τα οποία αποσιωπούν τις σκοτεινές πτυχές της ιστορίας του ίδιου και της οικογένειάς του.
Αναλυτικά το άρθρο:
«Ο σημερινός ηγέτης της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι ο εκλεκτός για να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της Ελλάδας. Τόσο τα γερμανικά όσο και τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης τον παρουσίασαν ως «αστέρι του λαού» που προσφέρει στην Ελλάδα « μια ακτίδα ελπίδας». Ορκισμένος μεταρρυθμιστής, χτυπά τον νεποτισμό και τη διαφθορά. Παρ’ όλα αυτά, αυτοί οι διεθνείς έπαινοι αγνοούν τα σκληρά γεγονότα, όπως την παρουσία της συζύγου του στα Paradise Papers ή την προσωπική του εμπλοκή στο μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς των τελευταίων τριάντα ετών στην Ελλάδα.
Αυτή είναι η εκτεταμένη εκδοχή μιας ιστορίας που πρωτοδημοσιεύθηκε από τους EUObesever, έναν από τους εταίρους του Investigate Europe.
Από τότε που ο Κυριάκος Μητσοτάκης, 49 ετών, εκλέχτηκε στο πηδάλιο της συντηρητικής Νέας Δημοκρατίας το 2016, επαινέθηκε συνεχώς από την συντριπτική πλειονότητα του διεθνούς Tύπου, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Γερμανία: Η Wall Street Journal είδε σε αυτόν «μια ακτίδα ελπίδας» για την Ελλάδα. Για την Die Welt πρόκειται για το «νέο αστέρι του λαού».
Στις δημοσκοπήσεις, το κεντροδεξιό κόμμα του προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ, του αριστερού κυβερνώντος κόμματος του οποίους ηγείται ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, με πέντε έως 12 μονάδες. Αυτό από μόνο του δεν αποτελεί έκπληξη: Ο Τσίπρας εξελέγη με εισιτήριο κατά της λιτότητας και παρά τα περιστασιακά δώρα, εφαρμόζει ένα πρόγραμμα ακραίας λιτότητας. Ο παλιός Τσίπρας έγινε πολύ δημοφιλής προκαλώντας τους διεθνείς πιστωτές, ο νέος Τσίπρας έχει γίνει ο αγαπημένος των δανειστών μόνον για να δει τη δημοτικότητά του να κάνει βουτιά.
Η Μαρέβα στον Παράδεισο
Στο μεταξύ, τα Paradise Papers, μια διεθνής έρευνα του International Consortium of Investigate Journalists(ICIJ) στον κόσμο των παράκτιων εταιρειών, έχει καταστρέψει σε όλο τον κόσμο τη φήμη των πολιτικών, των αθλητικών ειδώλων και των βασιλικών κύκλων.
Αλλά η Ελλάδα, πανταχού παρούσα στο χώρο των ειδήσεων όταν πρόκειται για διαφθορά, έχει περίεργα αποφύγει ακόμα και την παραμικρή αναφορά από τα μέσα ενημέρωσης. Ακριβώς έτσι. Επειδή στον τελευταίο γύρο διαρροών, υπήρχε ένα όνομα: Mareva Grabowski-Mitsotakis, τη σύζυγο του Μητσοτάκη.
Σύμφωνα με την έκθεση του Χάρη Καρανίκα και του Θανάση Τσαμπούκη που δημοσιεύθηκε στην καθημερινή εφημερίδα Έθνος (εταίρος του ICIJ στην Ελλάδα), η Γκραμπόφκσι-Μητσοτάκη είναι μία από τους 130 Έλληνες της οποίας το όνομα εμφανίζεται στα Paradise Papers.
H Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη κατείχε το 50% της Eternia Capital Management, μιας εταιρείας offshore με έδρα τα νησιά Κέιμαν, η οποία διαχειρίζετο ένα κεφάλαιο στις Παρθένες νήσους.
Με μια μακρά δήλωση, η Γκραμπόφκσι-Μητσοτάκη απέρριψε τους ισχυρισμούς για ύποπτες συναλλαγές, τονίζοντας ότι, σύμφωνα με την καθημερινή Καθημερινή, ότι «δεν είχε καμία σχέση με τη διοικητική πλευρά του κεφαλαίου και δεν γνώριζε την ειδική νομοθεσία που ισχύει στις Νήσους Κέιμαν», σημειώνοντας ότι μια νομική εταιρεία χειρίστηκε αυτά τα θέματα.
Η ύπαρξη της εταιρείας με έδρα τα Κέιμαν και οι ενδεχόμενοι δεσμοί της με την Γκραμπόφκσι είχαν αποκαλυφθεί αρκετούς μήνες πριν από τα Paradise Papers από τον δημοσιογράφο – ερευνητή Κώστα Βαξεβάνη, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν στοιχεία για την άμεση ιδιοκτησία της Γκραμπόφκσι. Η Γκραμπόφκσι τότε είχε απειλήσει με αγωγή για συκοφαντική δυσφήμιση.
Το κόμμα Νέα Δημοκρατία απέρριψε την ιστορία ως άσχετη. Υποστήριξε ότι ο Μητσοτάκης και η σύζυγός του είχαν χωρίσει (για να ξανασμίξουν τέσσερα χρόνια μετά), οπότε ο Μητσοτάκης δεν είχε καμία νομική υποχρέωση να δηλώσει τα οικονομικά της συζύγου του.
Η Γκραμπόφσκι έχει επίσης δική της επαγγελματική ζωή. Υπήρξε στέλεχος της Deutsche Bank και τώρα διευθύνει δική της επιχείρηση.
Ωστόσο, ένα σημαντικό ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Ποιο ήταν το κίνητρο για τη δημιουργία αυτής της διπλής υπεράκτιας δομής;
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη έχει παραβιάσει οποιοδήποτε νόμο ή ότι ο ίδιος ο Μητσοτάκης είχε εμπλακεί σε κάτι εξ αυτών.
Υπάρχει, ωστόσο, μια σύμπτωση που συνδέει τη δομή των offshores της Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη με το κόμμα του συζύγου της.
Ο Σταύρος Παπασταύρου, ο δικηγόρος της Γκραμπόφκσι-Μητσοτάκη, είναι πρώην ανώτατο στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας. Πίσω στο 2012, ενώ ασχολείτο με την Eternia για λογαριασμό της Γκραμπόφκσι-Μητσοτάκη, ο Παπασταύρου κατείχε μια κορυφαία θέση, πρώτα στο Κόμμα της Νέας Δημοκρατίας (όπου ήταν Διευθυντής Διεθνών Σχέσεων) και έπειτα στο εσωτερικό της κυβέρνησης ως κορυφαίος διαπραγματευτής της Ελλάδας για τα θέματα των φορολογικών παραδείσων. Στην πραγματικότητα, ήταν απεσταλμένος της Ελλάδας σε συνομιλίες με τις ελβετικές αρχές σχετικά με τους ελληνικούς τραπεζικούς λογαριασμούς.
Για την ανάμειξή του σε μια διαφορετική υπόθεση, την υπόθεση Swissleaks / HSBC (που στην Ελλάδα είναι γνωστή ως λίστα Λαγκάρντ), ο Παπασταύρου πλήρωσε πρόστιμο ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ για να διευθετήσει θέματα φοροδιαφυγής και κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος.
Κληρονόμος πολιτικής δυναστείας
Κανένα ΜΜΕ εκτός Ελλάδας δεν ασχολήθηκε με τη συγκεκριμένη υπόθεση των Paradise Papers. Η μόνη αναφορά στον αγγλόφωνο Τύπο προήλθε από την ελληνική «Καθημερινή», όπου και πάλι, όπως υποδηλώνει ο τίτλος του άρθρου (Η Μαρέβα Γκραμπόφσκι Μητσοτάκη απαντά στην εμπλοκή του ονόματός της στα Papers Paradise) επικεντρώθηκε στην απάντηση της Γκραμπόφσκι και όχι στην ίδια την είδηση.
Σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις στο EUObserver και το Politico, ο Μητοστάκης έδωσε τη συνηθισμένη του ομιλία, στηλιτεύοντας την πελατεία και τον νεποτισμό.
Περιέργως πώς, ενώ ο Μητσοτάκης κάνει εκστρατεία για ένα μικρότερο κράτος, αρκετά μέλη της οικογένειάς του αμείβονται από αυτό το «λιπαρό» ελληνικό κράτος.
Είναι, άλλωστε, κληρονόμος μιας από τις μεγαλύτερες πολιτικές δυναστείες της Ελλάδας, με πολιτικές ρίζες που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα.
Ο πατέρας του Κυριάκου, ο εκλιπών Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (πέθανε το 2017 στην ηλικία των 97 ετών), ήταν πρωθυπουργός τη δεκαετία του ’90. Το Ίδρυμα «Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης» με τρία μέλη της οικογένειάς του στο ΔΣ, έχει χρηματοδοτηθεί γενναιόδωρα από το κράτος σε εκατομμύρια.
Όταν το 2016 ο Κυριάκος Μητσοτάκης έβαλε υποψηφιότητα για αρχηγός της ΝΔ, παρά το γεγονός ότι ήταν outsider, κατόρθωσε να ξεπεράσει όλες τις προβλέψεις και να κερδίσει, προσπαθώντας να αποστασιοποιηθεί από την κληρονομιά της οικογένειας. («Κρίνετέ με για το βιογραφικό μου, όχι για το όνομά μου», είπε.)
Τρία μέλη από τον «πυρήνα» της οικογένειας Μητσοτάκη δραστηριοποιούνται στην κύρια πολιτική σκηνή. Εκτός από τον Κυριάκο, υπάρχει η αδελφή του, η Ντόρα Μπακογιάννη, 63 ετών, πρώην Υπουργός Εξωτερικών και νυν βουλευτής και ο Κώστας Μπακογιάννης, 39 ετών, γιος της Ντόρας και ανιψιός του Κυριάκου, που είναι περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος, με υψηλές πολιτικές φιλοδοξίες.
Προς τιμήν του, τον Δεκέμβριο ο Μητσοτάκης δεσμεύθηκε ότι δεν θα διορίσει κανέναν συγγενή στο υπουργικό του συμβούλιο σε περίπτωση που το κόμμα του έρθει στην εξουσία.
«Υπερασπιζόμενος την αξιοκρατία στη θεωρία, αλλά απεμπολώντας την στην πράξη»
Ο Μητσοτάκης επιμένει ότι «οι πρακτικές του παρελθόντος δεν μπορούν πλέον να γίνουν ανεκτές». Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργού διοικητικής μεταρρύθμισης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (2011-2015), οι μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησής του εγκρίθηκαν από πολλούς, ειδικά εκτός Ελλάδας, ως ένα βήμα προς την αξιοκρατία.
Ωστόσο, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι πολιτικές του κ. Μητσοτάκη δικαιώνουν την ίδια στάση των παλαιών πολιτικών να αγκιστρώνονται στην εξουσία.
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης, διορίστηκαν όλοι οι νέοι εκτελεστικοί διευθυντές με την υπογραφή ενός ατόμου: του υπουργού διοικητικής μεταρρύθμισης.
Σε μια δήλωση του 2014, οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης κατηγόρησαν τον υπουργό Μητσοτάκη για «υπεράσπιση της αξιοκρατίας στη θεωρία, αλλά για την κατάργησή του στην πράξη» και κατηγόρησαν τη μεταρρύθμισή του ως «προσπάθεια εδραίωσης της άμεσης εξάρτησης της διοικητικής ιεραρχίας από την πολιτική ηγεσία». Ο Μητσοτάκης φέρεται να προσέλαβε στο υπουργικό του γραφείο 25 συμβούλους.
Πριν από τα Paradise Papers, υπήρχε η Siemens
Δυστυχώς, αυτή η πελατειακή πρακτική συνεχίστηκε με τον ίδιο ρυθμό από τον ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα που διαδέχθηκε τη Νέα Δημοκρατία στην εξουσία. Ο Μητσοτάκης ορθώς υπογραμμίζει ότι η σημερινή κυβέρνηση κάνει τα στραβά μάτια στη διαφθορά και δείχνει έλλειψη σεβασμού στο κράτος δικαίου. Και όμως, με βάση το προσωπικό του ρεκόρ στην πολιτική, του Μητσοτάκη δεν του είναι άγνωστα αυτά τα δεινά. Επειδή πριν από τα Paradise Papers, υπήρχε η Siemens.
Σύμφωνα με αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν σε δικαστικές διαδικασίες στη Γερμανία, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα, η γερμανική πολυεθνική Siemens δωροδόκησε συστηματικά πολιτικούς στα δύο βασικά κόμματα της εποχής (ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία) με ποσά ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων, προκειμένου να εξασφαλίσει επικερδείς κρατικές συμβάσεις . Οι εισαγγελείς γνωρίζουν ποιος δωροδόκησε και με πόσα χρήματα, αλλά όχι ποιος ήταν ο αποδέκτης των χρημάτων.
Ο Μητσοτάκης συνδέθηκε με πολλούς τρόπους με το «σκάνδαλο Siemens», αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις που να τον συνδέουν με τις δωροδοκίες.
Το 2008 πιάστηκε να δέχεται δωρεάν τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό της Siemens αξίας 137.000 ευρώ. Ο Μητσοτάκης κατέβαλε το ποσό αυτό αργότερα, αφού μάρτυρες κατέθεσαν για τα δώρα στους εισαγγελείς. Παρόμοια “δώρα” δόθηκαν σε ολόκληρη την οικογένεια του Μητσοτάκη, συμπεριλαμβανομένης της συζύγου του, Μαρέβας, σύμφωνα με τα τιμολόγια που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της υπόθεσης της Siemens και με την κατάθεση ενός βασικού μάρτυρα.
Τα αποδεικτικά στοιχεία του δικαστηρίου δείχνουν ότι ο Μητσοτάκης διατήρησε μια περισσότερο από στενή σχέση με τον Μιχάλη Χριστοφόρακο, τον πρώην επικεφαλής της Siemens Ελλάδας, ο οποίος απέφυγε τη δίκη δωροδοκίας στην Ελλάδα καταφεύγοντας στη Γερμανία. (Τα γερμανικά δικαστήρια αρνήθηκαν να τον εκδώσουν καθώς έχει και γερμανικό διαβατήριο).
Ο Χριστοφοράκος ήρθε σε επαφή (είτε προσωπικά είτε τηλεφωνικά) με την οικογένεια Μητσοτάκη 356 φορές. Αυτό ξεπερνά κατά 60% τις παρόμοιες συνολικές επαφές που είχε με όλες τις πολιτικές φιγούρες.
Η επιλεκτική αμνησία των ΜΜΕ
Όσο για την ίδια την Μαρέβα Γκραμπόφσκι, η σύζυγος του Κυριάκου Μητσοτάκη, συμμετείχε σε συμφωνία για ακίνητα (2002), που, αν και όχι παράνομη, επιβεβαίωσε τους δεσμούς της οικογένειας με τον Χριστοφοράκο, με μια τριπλή σύμπτωση: Γκραμπόφσκι και Χριστοφοράκος αγόρασαν ακίνητα στο νησί της Τήνου με διαφορά λίγων εβδομάδων (τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου 2002), από τον ίδιο πωλητή, ενώ τα συμβόλαια χειρίστηκε το ίδιο συμβολαιογραφικό γραφείο της Αθήνας. Ορισμένα από τα οικόπεδα είναι γειτονικά.
Τα γεγονότα που συνδέουν τον Μητσοτάκη με το Siemens έχουν βγει στη δημοσιότητα για σχεδόν μια δεκαετία. Μετά την εκλογή του Μητσοτάκη στο τιμόνι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πολλά διεθνή ΜΜΕ έκαναν το προφίλ του ή του πήραν συνέντευξη. Στα τέσσερα προφίλ ή συνεντεύξεις που δημοσιεύθηκαν σε μερικά από τα μεγαλύτερα έντυπα της Γερμανίας (FAZ, SZ, taz, Die Welt …), δεν γίνεται καν αναφορά στις δοσοληψίες του με τη Siemens.
Εξάλλου, η επιλεκτική αμνησία είναι ένα ευρέως διαδεδομένο σύμπτωμα για τον Τύπο. Στα οκτώ χρόνια που ο Wolfgang Schäuble υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ποιο ευρωπαϊκό ΜΜΕ έχει αναφερθεί ποτέ, ακόμη και συνοπτικά, σε οποιαδήποτε από τις εκατοντάδες παρουσιάσεις του, στο ότι ο γερμανός πολιτικός παραδέχτηκε (μετά το ψέμα γι ‘αυτό) στη δεκαετία του ’90 ότι έλαβε μια τσάντα που περιείχε ένα σωρό μετρητών για το κυβερνών Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα CDU σε μια βαλίτσα από έναν διαβόητο έμπορο όπλων;»
