Η εγκληματική οργάνωση έδωσε το στίγμα της στα ελληνικά ποδοσφαιρικά γήπεδα πολλά χρόνια προτού γιγαντωθεί στην πολιτική σκηνή
Το έδαφος ήταν ανέκαθεν εύφορο, αλλά χρειάστηκε μια στιγμή εθνικής ανάτασης για να ανοίξουν οι πύλες των ποδοσφαιρικών γηπέδων και να εισχωρήσει στις κερκίδες ο ρατσιστικός βόθρος της Χρυσής Αυγής. Οι εθνικιστές, που αναζητούσαν πειθήνιο όχλο για να σκορπίσουν το δηλητήριό τους κρυμμένοι στην ανωνυμία, είδαν τα φώτα του Εuro 2004 και μπήκαν. «Είναι βαριά» βροντοφώναξαν «η π**τσα του τσολιά». Και ακόμη βαρύτερο το τσεκούρι που δοκίμαζαν όσοι ατυχείς έπεφταν σε κακό συναπάντημα.
Τα πρώτα εκφυλιστικά συμπτώματα παρατηρήθηκαν στους δρόμους πέριξ της Ομόνοιας τις νύχτες της Πορτογαλίας. Οσο οι φιλήσυχοι πολίτες αποθέωναν τον Χαριστέα και τον Ζαγοράκη στο στεγνό σιντριβάνι, οι μελανοχίτωνες ξεχύνονταν στα στενά και ξυλοφόρτωναν όποιον είχε μελαψό δέρμα. Κάποιοι Αφρικανοί που έκαναν το λάθος να πανηγυρίσουν μαζί με Ελληνες προπηλακίστηκαν άγρια με καδρόνια.
Κύριος στόχος, όμως, ήταν οι Αλβανοί,
ο εύκολος στόχος της εποχής. Μαγαζιά με αλβανικές επιγραφές έγιναν λαμπόγυαλο και η νύχτα δονήθηκε από ένα σύνθημα που έγραψε ιστορία: «Δεν θα γίνεις Ελληνας ποτέ, Αλβανέ, Αλβανέ-ε-ε»! Εμελλε να το ακούσει από το δικό του κοινό σε ελληνικό γήπεδο ακόμη και ένας ποδοσφαιριστής της εθνικής μας ομάδας: ο Σωτήρης Νίνης.
Νύχτα τρόμου
Η άτιμη κληρωτίδα που έφερε αντιμέτωπες Ελλάδα και Αλβανία στα προκριματικά του επόμενου Μουντιάλ λειτούργησε ως θρυαλλίδα. Η πρωταθλήτρια Ευρώπης επέστρεψε από τα Τίρανα ταπεινωμένη (21), χιλιάδες Αλβανοί μετανάστες ξεχύθηκαν στους δρόμους ελληνικών πόλεων για να πανηγυρίσουν και ο ξενοφοβικός οχετός πέρασε στο προσκήνιο.
Η νύχτα της 4ης Σεπτεμβρίου 2004 αμαυρώθηκε από σοβαρά επεισόδια σε ολόκληρη τη χώρα και ένας 20άχρονος Αλβανός μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από Ελληνα «με ψυχολογικά προβλήματα» στη Ζάκυνθο. Πέντε άλλοι νοσηλεύτηκαν με τραύματα από μαχαίρι, επτά αυτοκίνητα πυρπολήθηκαν στον σταθμό Πελοποννήσου, ενώ η επέμβαση υποψιασμένων αστυνομικών δυνάμεων απέτρεψε το μακελειό στην Ομόνοια. Στη Θεσσαλονίκη μαζεύτηκαν εκατοντάδες ξυρισμένα κεφάλια κάτω από τον Λευκό Πύργο και απαιτούσαν: «Εξω οι ξένοι απ’ την Ελλάδα».
Η Αλβανία κέρδισε καθαρά το ματς και οι Ελληνες ακροδεξιοί απέκτησαν το άλλοθι που χρειάζονταν
για να στήσουν στασίδι στους αγώνες της εθνικής μας ομάδας.
Στην πολιτική σκηνή της χώρας η Χρυσή Αυγή δεν ήταν τότε παρά ένα περιθωριακό νεοναζιστικό ανέκδοτο. Στις ευρωεκλογές του 2004 το γκρουπούσκουλο του Μιχαλολιάκου κατέβηκε με το όνομα Πατριωτική Συμμαχία (ημέρα ίδρυσης η 21η Απριλίου 2004) και έλαβε μόλις το 0,75% των ψήφων. Στις ελεύθερες ώρες τους οι φασίστες δέρνονταν μεταξύ τους.
Εμελλε να περάσει άλλη μια πενταετία προτού το καρκίνωμα πάρει διαστάσεις και εμφανιστεί αυτόνομο στις εθνικές εκλογές. Ακόμη και τότε (2009) μάζεψε με το ζόρι 19.264 «κουκιά» και φυσικά έμεινε εκτός Βουλής. Τρία χρόνια αργότερα εκτοξεύτηκε στο 7% με την ευλογία του… πάνσοφου ελληνικού λαού που πίστεψε ότι οι κακοποιοί μπορούσαν να τον απαλλάξουν από τα μνημόνια και την ύφεση.
Οι «γαλαζοστρατίτες»
Στα ποδοσφαιρικά γήπεδα η διείσδυση είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Ο σύνδεσμος Γαλάζια Στρατιά, που μάλιστα συστεγαζόταν με την τοπική οργάνωση Παγκρατίου της ΧΑ, ξεδίπλωσε τις σημαίες του στο ανατολικό πέταλο του γηπέδου Καραϊσκάκη όταν αυτό έγινε μόνιμη έδρα της εθνικής ομάδας και βάλθηκε να ξερνάει ρατσιστικά εμέσματα προς κάθε κατεύθυνση.
Από τον Νοέμβριο του 2001 κιόλας οι «γαλαζοστρατίτες» οργάνωσαν συγκέντρωση έξω από τα γραφεία της ΕΠΟ και έκαψαν σημαίες με ημισέληνο σε ένδειξη διαμαρτυ
ρίας για την πιθανή συνδιοργάνωση του Εuro 2008 με την Τουρκία. «Υπεράνω όλων η Ελλάς» ήταν το σύνθημά τους.
Η Γαλάζια Στρατιά υπήρξε το γηπεδικό παρακλάδι της Χρυσής Αυγής, με τον Ηλία Παναγιώταρο στο πηδάλιό της. Παλιός συνδεσμίτης του Παναθηναϊκού με το παρατσούκλι «Rabbit» (λαγός), o Παναγιώταρος ομολογούσε εξαρχής –στην εφημερίδα «Εspresso»– τις στενές σχέσεις με τη Χρυσή Αυγή.
Στο 5ο φεστιβάλ της αυτοαποκαλούμενης Εθνικής Νεολαίας το 2004 η Στρατιά είχε το δικό της βήμα και δεν έχασε ευκαιρία να προβάλει εικόνες με τα ανθρωποκυνηγητά του ελληνοαλβανικού πογκρόμ. «Ανοίξαμε γραφεία σε πολλές πόλεις και θα συνεχίσουμε πιο δυναμικά» υποσχόταν μέσα από τη φυλλάδα της Χρυσής Αυγής. Την εκδήλωση χαιρέτισε ο υπουργός της χούντας Σπύρος Ζουρνατζής,ο οποίος αποθεώθηκε από το εθνικόφρον κοινό.
Η Γαλάζια Στρατιά λειτουργούσε παράνομα, αφού ουδέποτε αναγνωρίστηκε ως σύνδεσμος φιλάθλων από τη ΓΓΑ. Της έπεφτε κάπως δύσπεπτο να παραδώσει ονομαστικές καταστάσεις μελών και να πιστοποιήσει το ποινικό τους μητρώο, όπως απαιτούσε η νομοθεσία.
Εθνικιστικό παραλήρημα
Ο αγώνας Ελλάδα – Καζακστάν στις 17 Νοεμβρίου 2004 (3-1), δυόμισι μήνες μετά το στραπάτσο των Τιράνων, βρήκε τους Παναγιώταρους ακοίμητους στις επάλξεις, έτοιμους για νέα ανδραγαθήματα. Η σιγή για την επέτειο του Πολυτεχνείου διακόπηκε από συνθήματα για την ελληνικότητα της Μακεδονίας, ενώ σε άλλη γωνιά του γηπέδου έστησαν παρόμοιο εθνικιστικό χάπενινγκ οπαδοί του Ολυμπιακού με κόκκινα μπλουζάκια, με αποτέλεσμα να προκληθεί επεισόδιο.
«Την επόμενη φορά θα ανεβάσουμε πανό του Τσε Γκεβάρα για να γίνουμε αρεστοί» σάρκασαν οι οργανωμένοι του ακροδεξιού γαλάζιου πετάλου, με ανακοίνωση που ξεχείλιζε απογοήτευση.
«Κύριε Κόκκαλη, διώξτε τους αλήτες» πρόσταζε η «Καθημερινή» της επόμενης ημέρας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της εποχής, η οικογένεια Κόκκαλη ήταν αντίθετη με την εμφάνιση ακροδεξιών φαινομένων στις εξέδρες του Καραϊσκάκη και τα καταπολεμούσε ενεργά. Οταν άφησε τις σουίτες στον Βαγγέλη Μαρινάκη ο άνεμος στον Πειραιά άλλαξε.
Η αυστηρή επιτήρηση της UEFA μετρίασε τη δράση των χρυσαυγιτών στους αγώνες της εθνικής ποδοσφαίρου, αφού άλλωστε ο ηγέτης τους μετακόμισε πρώτα στη Βουλή και μετά στην Περιφέρεια Αττικής, καθ’ οδόν προς τη φυλακή. Ωστόσο η παρουσία ομάδων από «αλλόδοξα» κράτη (όπως η Τουρκία) ερέθισε το ακροδεξιό αισθητήριο των σταγονιδίων, συχνά σε συνδυασμό με την παρουσία ξένων φιλάθλων του ιδίου φυράματος.
Κροάτες επισκέπτες ξυλοκοπήθηκαν με ζήλο στην εξέδρα του γηπέδου Καραϊσκάκη τον Οκτώβριο του 2011 από κουκουλοφόρους, όχι μόνο Ελληνες αλλά και Σέρβους… μετακλητούς. Πέντε χρόνια αργότερα, σε αγώνα Ελλάδα – Βοσνία κρεμάστηκε στα κάγκελα πανό με το εμφυλιοπολεμικό σύνθημα «Nož, žica, Srebrenica» (μαχαίρι, σύρμα, Σρεμπρένιτσα) δίπλα σε ελληνικές σημαίες.
Η συμμετοχή σεσημασμένων Ελλήνων χρυσαυγιτών στη γενοκτονική σφαγή 8.000 άμαχων Βοσνίων από σερβικά χέρια το 1995 στη Σρεμπρένιτσα είναι κοινό μυστικό στους εθνικιστικούς κύκλους.
«Νo politica»
Οταν το μπλε αφήνει τη θέση του στα κοκκινοπράσινα και μαυροκίτρινα λάβαρα ο Ολυμπιακός του ψευδεπίγραφου «no politica» θεωρείται φιλόξενο καταφύγιο των χρυσαυγιτών από τις γειτονιές του Λαγού μέσω συνδεσμιτών. Μάλιστα δικηγόρος κατηγορούμενων οπαδών του Ολυμπιακού για τη δολοφονία του Μιχάλη Φιλόπουλου υπήρξε ο Παναγιώτης Μιχαλόλιας, αδερφός του «φίρερ» Μιχαλολιάκου και συνήγορος όχι μόνο χρυσαυγιτών στην πολύκροτη δίκη της εγκληματικής οργάνωσης αλλά και πολλών προέδρων της ΠΑΕ, από Μαρινάκη και Κόκκαλη μέχρι… Κοσκωτά.
Το Καραϊσκάκη ήταν και παραμένει το μοναδικό γήπεδο απ’ όπου δεν ακούστηκε η παραμικρή φωνή συμπαράστασης στον –οπαδό του Ολυμπιακού και τακτικό θαμώνα των αγώνων του– Παύλο Φύσσα.
Η επίθεση στον Μπαρτζώκα
Πιστεύεται μάλιστα ότι τα αίτια της επίθεσης στον προπονητή της ομάδας μπάσκετ Γιώργο Μπαρτζώκα το 2014 στο πάρκινγκ του ΣΕΦ δεν ήταν μόνο αθλητικά αλλά και πολιτικά. Ο πατέρας του Μπαρτζώκα, Ανδρέας, ήταν επιφανής αγωνιστής της Αριστεράς και η οικογένειά του κυνηγήθηκε ανηλεώς επί επταετίας.
Στην ίδια γκρίζα πινακοθήκη θα πρέπει να ενταχθεί και η επίθεση «κόκκινων» χουλιγκάνων με λοστούς ενάντια στην εφηβική ομάδα της Μπάγερν, η οποία επαίρεται για την πάγια αντιναζιστική δράση και φυσιογνωμία της.
Οι οπαδοί του Ολυμπιακού είναι αδελφοποιημένοι με τους εξτρεμιστές του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου, ενώ οι αντίστοιχοι του ΠΑΟΚ (που συντηρούν ισχυρό ακροδεξιό πυρήνα στην Τούμπα) με εκείνους της Παρτίζαν. Τα επεισόδια που συχνά ξεσπούν σε δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης με τη συμμετοχή Ανατολικοευρωπαίων «ultras» και δίχως ορατή αφορμή σπανίως έχουν αμιγώς αθλητικά κίνητρα.
Ωστόσο η πρώτη σπορά έγινε στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, από όπου άλλωστε ξεπήδησε ο Παναγιώταρος. Στα αρχικά της ΝΟΠΟ, που λυμαινόταν τα γήπεδα από το 1977 κιόλας, το πρώτο γράμμα σημαίνει «ναζιστική». Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης διέλυσε τον σύνδεσμο των νεοφασιστών μόλις τους είδε να καίνε, να δέρνουν και να απαιτούν… επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας σε ντέρμπι με τον ΠΑΟΚ.
Παρόμοιο μαγαζάκι ξεφύτρωσε και στη Νέα Φιλαδέλφεια με την ονομασία ΤΟΦΑ (Τρομοκρατική Οργάνωση Φιλάθλων ΑΕΚ) και αργότερα Getto, αλλά αυτό απομονώθηκε από τη λοιπή εξέδρα και ξεθώριασε.
Ο Κατίδης
Η ΑΕΚ και οι άλλες προσφυγικές ομάδες –ιδίως της Αθήνας– διατηρούν αξιοσημείωτα δημοκρατικά αντανακλαστικά, πράγμα που αποδείχτηκε στην περίπτωση του ποδοσφαιριστή Γιώργου Κατίδη, ο οποίος εξοστρακίστηκε κλοτσηδόν όταν χαιρέτησε ναζιστικά μέσα στο γήπεδο φορώντας τα κίτρινα. Ο Κατίδης εμφανίστηκε μετανιωμένος, επικαλέστηκε αφέλεια και τουλάχιστον διάγει έντιμο ύστερο βίο.
Η Χρυσή Αυγή ήρθε, είδε, έδειρε και απέρχεται χωρίς ευτυχώς να μπάσει στη Βουλή κάποιον αθλητή με σβάστικα στο μπράτσο. Η αναρρίχηση της ακροδεξιάς στη γαλάζια πολυκατοικία επιχειρήθηκε όχι τόσο με μπαλαδόρους όσο με τον Τάκη Μπαλτάκο, συνομιλητή του Κασιδιάρη, επί σειρά ετών παράγοντα του Παναθηναϊκού και γενικό γραμματέα της κυβέρνησης Σαμαρά. Αυτόν μπορεί να τον ξαναβρούμε μπροστά μας.
Η περίπτωση του Στηβ Γιατζόγλου, που χαριεντίζεται με Μιχαλολιάκους και Κασιδιάρηδες μολονότι παιδί μεταναστών ο ίδιος, θα μείνει θλιβερό απομεινάρι του ακροδεξιού φλερτ με την αθλητική κοινωνία…
Στο μπάσκετ, πάντως, οι νοσταλγοί του φασισμού δεν κατόρθωσαν να εισχωρήσουν. Η κατακραυγή που ξέσπασε όταν οι φιρερίσκοι τόλμησαν να πιάσουν στο στόμα τους τον Αντετοκούνμπο και τον Σχορτσανίτη τους έτρεψε σε αναδίπλωση…