Σε κλίμα ενθουσιασμού ανακοινώθηκε το επετειακό πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Ανάμεσα στα highlights συναντάμε τις παγκόσμιες πρεμιέρες της «Αντιγόνης» του Ούλριχ Ράσε στην Επίδαυρο και του «Όρκου της Ευρώπης» με την Ζιλιέτ Μπινός. Το θρυλικό Théâtre du Soleil με την Αριάν Μνουσκί έρχεται στην Πειραιώς 260 αλλά και η συναυλία του Θεόδωρου Κουρεντζή στην Επίδαυρο.

1955 – 2025

Ήταν 24 Αυγούστου 1955 όταν οι μελωδίες από την εναρκτήρια άρια «Ombra mai fu» σε ενορχήστρωση Μπερναρντίνο Μολινάρι -μια από τις πιο γνωστές μελωδίες του Χαίντελ που συχνά αποκαλείται «Το Largo του Handel» – ακούστηκαν στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Ο διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Θεόδωρος Βαβαγιάννης έδωσε το σύνθημα με την μπαγκέτα του και έκτοτε το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου έγινε συνώνυμο του πολιτισμού προσελκύοντας κάθε καλοκαίρι χιλιάδες θεατές από όλο τον κόσμο.

Εβδομήντα χρόνια μετά, και με τον πολιτισμό να δοκιμάζει νέες προκλήσεις αλλά και να δοκιμάζεται από τακτικές εσωστρέφειας και λογοκρισίας, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου παραδίδει ίσως το πιο ολοκληρωμένο, εμπνευσμένο και γιατί όχι πολιτικό πρόγραμμά του.

Με τη φράση «εάν η τέχνη βρίσκεται σε κίνδυνο» η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, άνοιξε την ομιλία της στην παρουσίαση του προγράμματος για τα εβδομήντα χρόνια του Φεστιβάλ. Με σαφείς υπαινιγμούς στο πρόσφατο περιστατικό που συνέβη στην Εθνική Πινακοθήκη και στην επίθεση που δέχτηκαν έργα που συμμετέχουν στην έκθεση η «Σαγήνη του Αλλόκοτου» η σκηνοθέτρια επισήμανε την ανάγκη να διαφυλαχθούν κατακτήσεις όπως η ελευθερία της έκφρασης. Συγκεκριμένα ανέφερε στην ομιλία της: «Το Φεστιβάλ πρέπει να αγκαλιάσει ακόμα πιο ευρεία γκάμα καλλιτεχνικών φωνών, να γίνει σημείο συνάντησης διαφορετικών τεχνών και να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής. Τι σηματοδοτεί μια επέτειος σε μια εποχή όπου η Τέχνη κινδυνεύει; Σε μια εποχή όπου προαιώνιες κατακτήσεις για την ελευθερία της έκφρασης τίθενται υπό αμφισβήτηση και ο φανατισμός της ρητορικής του μίσους κερδίζει έδαφος;».

Συνεχίζοντας τον λόγο της η Καλλιτεχνική Διευθύντρια αναφέρθηκε στις παραγωγές επιλογές του φετινού προγράμματος που επιλέχθησαν με σκοπό να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα πως δεν πρέπει να αφήσουμε την τέχνη να κινδυνεύσει: «Έχουμε την ευθύνη να παρουσιάζουμε έργα που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε σε αφιλόξενες εποχές, που σκιαγραφούν τις προκλήσεις του μέλλοντος και μας προετοιμάζουν για όσα θα έρθουν και γιατί όχι έργα που μας συγχύζουν και μας αποπροσανατολίζουν. Έργα που τολμούν να ενοχλήσουν, έργα παρηγορητικά, έργα που αφυπνίζουν».

Ένας ιδανικός τόπος

Είναι η πρώτη φορά που το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου δίνει τόσο μεγάλο βήμα σε φωνές της νεότερης γενιάς συμβαδίζοντας ταυτόχρονα με μεγάλες μορφές της σύγχρονης Τέχνης. Αδιαπραγμάτευτος σκοπός του Φεστιβάλ παραμένει η ανάδειξη του διεθνούς χαρακτήρα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και η επικοινωνία με το παγκόσμιο καλλιτεχνικό στερέωμα. Αυτός ο διάλογος εκφράζεται και μέσα από την προβολή σημαντικών Ελλήνων και Ελληνίδων δημιουργών που διαπρέπουν στο Θέατρο, τη Μουσική και τον Χορό αφήνοντας το στίγμα τους στις διεθνείς σκηνές. Εκεί θα συναντήσουμε τον αρχιμουσικό Θεόδωρο Κουρεντζή να αναμετριέται στην ορχήστρα της Επιδαύρου με το έργο του Μάλερ, σε μια σπάνια παρουσίαση μουσικού έργου στο Αρχαίο Θέατρο. Στο ίδιο πρόγραμμα θα παρακολουθήσουμε τον Κωνσταντίνο Καρύδη να καθοδηγεί την Chamber Orchestra of Europe στο Ηρώδειο.

Κύκλος Contemporary Ancients

Μια από τις πιο αναγνωρισμένες πρωτοβουλίες του Φεστιβάλ είναι Κύκλος Contemporary Ancients. Με άξονα την ανάθεση συγγραφής και σκηνοθεσίας αλλά και την έκδοση θεατρικών έργων που αντλούν την έμπνευσή τους από το Αρχαίο Δράμα, ο Κύκλος έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια νέα Θεατρική Σειρά. Έτσι, στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Ουαζντί Μουαουάντ θα παρουσιάσει τον «Όρκο της Ευρώπης» με τη Ζιλιέτ Μπινός στην πρώτη της κατάβαση στο αργολικό θέατρο. Ταυτόχρονα, ο θεσμός συνεχίζει την πρόσκληση σημαντικών διεθνών σκηνοθετών να εργαστούν με ελληνικό θίασο. Μετά τον Φρανκ Κάστορφ (2023) και τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν (2024), η συνεργασία αυτή συνεχίζεται με τον Ούλριχ Ράσε, από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του, που εντυπωσίασε το κοινό της Επιδαύρου με τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου (2022) και φέτος καταπιάνεται με την Αντιγόνη του Σοφοκλή, στα θυρανοίξια των Επιδαυρίων.

Πρωτοεμφανιζόμενοι (Θέατρο – Χορός)

Πρωτοεμφανιζόμενοι στο Φεστιβάλ νέοι Έλληνες δημιουργοί αλλά και ιδιοσυγκρασιακοί καλλιτέχνες από τις διεθνείς σκηνές θα παρουσιάσουν πρωτότυπα έργα Θεάτρου και Χορού στην Πειραιώς 260. Από τη Νοεμή Βασιλειάδου και τη Δαφίν Αντωνιάδου ως τον Κωνσταντίνο Παπανικολάου, τη Σοφία Αντωνίου, τον Αλέξανδρο Σταυρόπουλο και την Έμιλυ Λουίζου, η νεότητα πρωταγωνιστεί και συνομιλεί με την παγκόσμια πρωτοπορία: Kαρολίνα Μπιάνκι, Ίντιο Σισάβα, Φέι Ντρίσκολ και Μιτ Βάρλοπ είναι μερικοί μόνο από τους αναγνωρισμένους στο εξωτερικό καλλιτέχνες που μας συστήνουν τις διαφορετικές σκηνικές τους γλώσσες αυτό το καλοκαίρι.

Subset Festival

Το Subset Festival επιστρέφει στο Φεστιβάλ πιο διεθνές από ποτέ. Ryoji Ikeda, Mouse on Mars ft. Dodo NKishi, Christina Vantzou και πολλοί ακόμα καλλιτέχνες και σολίστ, σύνολα και σχήματα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εργαστήρια, αναθέσεις νέων έργων, ηχητικές εγκαταστάσεις και δυναμικά vibes βάζουν τη νέα μουσική στον χάρτη του Aθηναϊκού κέντρου.

Σημαντικές συνέργειες

Εθνικό Θέατρο, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Εθνική Λυρική Σκηνή, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, συμπράττουν θεμελιώνοντας γέφυρες συνεργασίας εκφράζοντας την ανησυχία τους για την κλιματική κρίση.

Φέτος, εγκαινιάζεται ο Κύκλος Βιβλίο όπου με έμπνευση από τη λογοτεχνία και τις παραδόσεις σκηνοθέτες δραματοποιούν τον λόγο. Στο πρόγραμμα «Η σκηνή των βιβλίων» θα δούμε δύο ενότητες όπου θα περιλαμβάνουν 8 παραστάσεις, 6 ελληνικές και 2 ξένες, βασισμένες σε σύγχρονα λογοτεχνικά αριστουργήματα, από διάσημους συγγραφείς αλλά και λιγότερο γνωστές φωνές της λογοτεχνίας. Ανάμεσά τους τρία Νομπέλ. Η Ανί Ερνό, η Χαν Γκανγκ και ο Ζοζέ Σαραμάγκου θέτουν θεμελιώδη ερωτήματα για την ανθρώπινη κατάσταση.

Ο Κύκλος Ρίζες σηματοδοτεί την επιστροφή στις ρίζες του θεατρικού λόγου και της ελληνικής παράδοσης με πέντε θεατρικά έργα – από τον Κατσούρμπο του Χορτάτση έως μια μετα-αποκαλυπτική εκδοχή του Καραγκιόζη, και από τα κωμικά «νούτικα» μιας άλλης εποχής ως τις αρχετυπικές γυναικείες μορφές της υπαίθρου.

Τρομερές Γυναίκες

Σε εξέχουσα θέση βρίσκεται και η Γυναίκα στο φετινό Φεστιβάλ όπως η Αριάν Μνουσκίν, που ανοίγει το πρόγραμμα στην Αθήνα. Η Καρολίνα Μπιάνκι, η Ελίνε Άρμπο, η Ντάρια Ντεφλοριάν, η Φέι Ντρίσκολ, η Μιτ Βάρλοπ αλλά και η Κατερίνα Γιαννοπούλου, η Σοφία Καραγιάννη, η Έλενα Μαυρίδου, η Ιώ Βουλγαράκη και πολλές ακόμα επικεφαλής καλλιτέχνιδες του φετινού προγράμματος ενώνουν τις φωνές τους για τη γυναικεία καλλιτεχνική ενδυνάμωση.

Χορηγία Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Τέσσερα ξεχωριστά καλλιτεχνικά γεγονότα θα στηρίξει το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Πρόκειται για τις θεατρικές παραστάσεις σε σκηνοθεσία των Ούλριχ Ράσε, Γιάννη Χουβαρδά και Ουαζντί Μουαουάντ και τη συναυλία του Θεόδωρου Κουρεντζή με την Utopia, όπου θα παρουσιαστούν στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.

Grape

Τα τρία του χρόνια κλείνει η πλατφόρμα προβολής και εξαγωγής της ελληνικής παραστατικής δημιουργίας παγκοσμίως ή αλλιώς Grape όπου υποδέχεται 90 προσκεκλημένους, από 30 και χώρες. Σημαντικός σταθμός το European Festivals Association, ένα συνέδριο γύρω από τις δυνατότητες πολιτιστικών ανταλλαγών, συνεργασιών και εκπαιδευτικών δράσεων.

Κύκλος Κλασική Μουσική

Στο φετινό επετειακό πρόγραμμα δεν θα μπορούσαν να λείπουν το Αρχαίο Δράμα και η λόγια, κλασική μουσική. Μεγάλες ορχήστρες αλλά και διακεκριμένοι σολίστ, όπως η Γιούτζα Ουάνγκ, ο Ντανιίλ Τρίφονοφ, ο Ιμάνιουελ Αξ, θα εμφανιστούν φέτος ενώ καλεσμένοι θα είναι και οι σολίστ Χίλαρι Χαν με τη Φιλαρμονική του Μονάχου υπό τον Αντρές Ορόσκο-Εστράδα.