Προβληματισμένοι και μοιρασμένοι είναι οι Καταλανοί ανάμεσα στις πολεμικές ιαχές της Μαδρίτης για το παράνομο δημοψήφισμα και την προπαγάνδα της τοπικής κυβέρνησης υπέρ της ανεξαρτησίας.
Οι κάτοικοι της Καταλονίας δεν είναι τόσο «ενωμένοι κι αποφασισμένοι» να πάρουν διαζύγιο από την Ισπανία, όσο θα ήθελαν οι οπαδοί της ανεξαρτησίας στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου – εάν γίνει, εάν είναι έγκυρο, εάν αναγνωριστεί το αποτέλεσμά του.
Στην τελευταία έρευνα της τοπικής κυβέρνησης, το 49,4% των Καταλανών ήταν εναντίον της ανεξαρτησίας, ενώ το 41,1% ήθελε να πει «αντίο» στην Μαδρίτη. Σε αυτή τη φάση η μοναδική άποψη που γίνεται αποδεκτή από όλους τους πολίτες είναι ότι το δημοψήφισμα θα πρέπει να διενεργηθεί προκειμένου να κλείσει δια παντός το θέμα και να μην δημιουργούνται συνέχεια εντάσεις και νέες προστριβές με την κεντρική κυβέρνηση.
Οι οπαδοί της ανεξαρτησίας είναι η πλειοψηφία στις μικρές πόλεις και τις αγροτικές περιοχές της Καταλονίας. Με τις δικές τους ψήφους εξελέγη η σημερινή τοπική κυβέρνηση, η οποία οργανώνει το δημοψήφισμα. Αντίθετα τα σχέδια απόσχισης δεν κερδίζουν έδαφος στα αστικά κέντρα και κυρίως τη Βαρκελώνη.
Το 2009 οι υπέρμαχοι της απόσχισης από την Ισπανία ήταν έφταναν μόλις στο 15% του πληθυσμού. Η ψαλίδα άρχισε να κλείνει υπέρ της ανεξαρτησίας μετά την οικονομική κρίση που έπληξε την Ισπανία. Πολλοί Καταλανοί συντάχθηκαν με όσους πολιτικούς κατηγορούσαν την κεντρική ισπανική κυβέρνηση ότι παίρνει τον πλούτο της Καταλονίας προκειμένου να μπαλώσει τις μαύρες τρύπες του κρατικού προϋπολογισμού.
Η ρητορική υπέρ της ανεξαρτησίας φούντωσε και οι τοπικές εκλογές του 2015 αναδείχθηκαν σε ένα άτυπο δημοψήφισμα. Οι πολίτες σε ποσοστό 47,8% έδωσαν την πλειοψηφία στα κόμματα ψήφιζαν την δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους. Το ερώτημα είναι αν όλοι αυτοί οι ψηφοφόροι ήταν πράγματι υπέρ της ανεξαρτησίας ή ήθελαν να στείλουν ένα μήνυμα και να πιέσουν την ισπανική κυβέρνηση να δώσει περισσότερες ελευθερίες στην τοπική κυβέρνηση.
Η Μαδρίτη είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει κατά μέτωπο όσους ονειρεύονται την απόσχιση από την Ισπανία. Πρόσφατα συνέλαβε τοπικούς αξιωματούχους, επέβαλε πρόστιμα και κατέσχεσε ψηφοδέλτια προκειμένου να εμποδίσει το δημοψήφισμα. Η κυβέρνηση του Ραχόι ρισκάρει με την στρατηγική της σύγκρουσης να ενισχύσει το μέτωπο των οπαδών της ανεξαρτησίας και να πυροδοτήσει δυναμικές κινητοποιήσεις εναντίον της. Από τις δημόσιες τοποθετήσεις των στελεχών της είναι προφανές ότι έχει αποφασίσει να δεχθεί τις συνέπειες του ρίσκου.