Πολλαπλά φάουλ στη σχέση της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας με πρώην υποψήφιο βουλευτή της Χρυσής Αυγής αφερέγγυο έναντι του δημοσίου
Προ ημερών έγιναν τα εγκαίνια της «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» με μια φιλόδοξη –και σίγουρα κοστοβόρα– τελετή (1.200.000 ευρώ στην εταιρεία παραγωγής View Master Events). Οι προβολείς έπεσαν πάνω στην ιστορική περιοχή που έχει και μακρά ιστορία στους εργατικούς αγώνες και φέτος βρέθηκε στην καρδιά του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Την τελετή έναρξης (Σάββατο 4 Φεβρουαρίου) επισκίασε, κυριολεκτικά στο παρά πέντε, η αρνητική δημοσιότητα. Οπως αποκαλύφθηκε, το προηγούμενο βράδυ (Παρασκευή), ο αφηγητής-δύτης της τελετής Κώστας Νιζάμης – πρόεδρος στην εταιρεία Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων ΕΠΕ– ήταν υποψήφιος βουλευτής της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή στη Β΄ Πειραιά στις εκλογές του 2019 ενώ αρθρογραφούσε συστηματικά στην εφημερίδα «Ελεύθερη Ωρα» με ρητορική μίσους, εκφράζοντας φιλοβασιλικές απόψεις για «μάγκα βασιλιά» και «εθνικιστική κυβέρνηση που έρχεται».
Το ίδιο βράδυ βγήκε εσπευσμένα από τους διοργανωτές η εξής ανακοίνωση: «H “2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης” ανακοινώνει την απομάκρυνση από την εκδήλωση της τελετής έναρξης ενός εξωτερικού συνεργάτη, ο οποίος έχει αναπτύξει στο παρελθόν πολιτική δραστηριότητα που δεν συνάδει με τις αρχές, τις αξίες και το δημοκρατικό ήθος του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και των πολιτών της Ελευσίνας».
Μπορεί να απομακρύνθηκε άρον άρον ο Κ. Νιζάμης, αλλά ακόμη δεν έχουμε ενημερωθεί ποιος τον πρότεινε κι αν γνώριζε το βεβαρυμένο πολιτικό παρελθόν του. Πάντως, ένα απλό Google search ή μια περιήγηση στο προφίλ του στα social media θα ήταν αρκετά. Τόσο επιπόλαια επιλέγουν συνεργάτες και μάλιστα τον κεντρικό αφηγητή της πολυδιαφημισμένης τελετής έναρξης σε έναν τόσο μεγάλο και σημαντικό θεσμό; Ακόμη περιμένουμε κάποιος να λογοδοτήσει και να αναλάβει την ευθύνη για αυτό το τεράστιο ατόπημα, που όχι μόνο υπονόμευσε το κύρος ενός θεσμού διεθνούς εμβέλειας, αλλά προσέβαλε τους ανθρώπους της Ελευσίνας, μια εργατική πόλη με αντιφασιστική ιστορία. Ενώ οι υπεύθυνοι της διοργάνωσης εφόσον αναζητούσαν δύτη για αφηγητή της τελετής –μέχρι για αστροναύτη του βυθού διαβάσαμε– θα μπορούσαν κάλλιστα να απευθυνθούν στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού.
Η ανέλκυση των ναυαγίων… ναυάγησε
Δεν είναι όμως το μόνο «φάλτσο» στην εμπλοκή της εταιρείας Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων –της οποίας πρόεδρος είναι ο Κώστας Νιζάμης– με την Ελευσίνα καθώς, όπως αποδεικνύεται από σειρά δημόσιων εγγράφων, έχει αφερέγγυα σχέση με το ελληνικό δημόσιο και τον Οργανισμό Λιμένος Ελευσίνας (ΟΛΕ). Υπέγραψε σύμβαση με τον ΟΛΕ για την ανέλκυση και απομάκρυνση τριών ναυαγίων (ντιζελοκίνητο φορτηγό «Αννα Μ», αμμοληπτικό φορτηγό «Ελέφαντας» και φορτηγό «Δρέπανο»), στη συνέχεια κηρύχθηκε έκπτωτος και του επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 28.000 ευρώ καθώς δεν ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του παρόλο που είχε εγκριθεί κατόπιν αιτήματος και μια σειρά παρατάσεων. Η Δημόσια Αρχή Λιμένων τού απαγόρευσε να συμμετάσχει σε διαγωνισμούς για τρεις μήνες. Στη συνέχεια, όπως διατείνεται ο ίδιος, αποκτά μια «ιδιαίτερη» σχέση με το «Αννα Μ», το οποίο διαφημίζει ότι θα μετατρέψει σε καταδυτικό πάρκο που θα σχετίζεται με την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα. Ας δούμε το χρονικό των γεγονότων:
Στις 26 Σεπτεμβρίου 2019 υπογράφηκε σύμβαση ανάθεσης για την ανέλκυση και απομάκρυνση τριών ναυαγίων από τον κόλπο της Ελευσίνας μεταξύ του Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας ΑΕ και της εταιρείας Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων, με διαχειριστή τον κ. Νιζάμη, κατόπιν ανοικτού διαγωνισμού. Στο δελτίο Τύπου μάλιστα διαβάζουμε: «Η διοίκηση του ΟΛΕ ΑΕ αντιμετωπίζει έμπρακτα το τεράστιο περιβαλλοντικό πρόβλημα δεκαετιών που δημιουργήθηκε από τα ναυάγια, επικίνδυνα και επιβλαβή πλοία τα οποία αποτελούν εικόνα ντροπής και μιζέριας για μια περιοχή με πλούσια ιστορία από αρχαιοτάτων χρόνων, καθώς και ανάδειξής της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021».
Στις 27 Απριλίου του 2021 απορρίπτεται αίτημα παράτασης καθώς ήδη είχαν εγκριθεί παρατάσεις, ενώ η εταιρεία Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων έχει υποβάλει και αίτημα για την αξιοποίηση του ναυαγίου «Αννα Μ» ως καταδυτικού κέντρου. Λίγες όμως ημέρες μετά, στις 31 Μαΐου του 2021, κηρύχθηκε έκπτωτη η εταιρεία. Αναρτήθηκε στη Διαύγεια απόσπασμα πρακτικού της 362ης συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου του ΟΛΕ ΑΕ με θέμα «Κήρυξη έκπτωτης της εταιρείας “Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων ΕΠΕ” για τα έργα εκποίησης, ανέλκυσης και απομάκρυνσης εκτός λιμένα των ναυαγίων: Δηζελοκίνητο φορτηγό “ΑΝΝΑ Μ”, φορτηγό αμμοληπτικό “ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ” και φορτηγό “ΔΡΕΠΑΝΟ”».
Εχει μάλιστα ενδιαφέρον ότι στη συνέχεια η εταιρεία Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων κατέθεσε προσφυγή/αγωγή εναντίον του ΟΛΕ. Στη Διαύγεια αναρτήθηκε (2 Ιανουαρίου 2023) έγκριση δαπάνης για παροχή υπηρεσιών νομικής εκπροσώπησης του ΟΛΕ €620,00 για τη συζήτηση της «προσφυγής/αγωγής με ΑΒΕΜ ΠΡ264/2-8-2021 της εταιρείας Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων κατά ΟΛΕ ΑΕ, με αντικείμενο την ακύρωση/ανάκληση των με αρ. 20//362/31-5-2021 και 2//363/296-2021 αποφάσεων ΔΣ/ ΟΛΕ ΑΕ για τα δύο ναυάγια». Τα ναυάγια είναι το «Αννα Μ» και το «Δρέπανο».
Ονειρο απατηλό για τον Κόκοτα η ναυτιλία
Η σχέση του Κώστα Νιζάμη με το «Αννα Μ» είναι αρκετά περίπλοκη. Να σημειώσουμε ότι μέχρι πριν από κάποια χρόνια ιδιοκτήτης του «Αννα Μ» ήταν ο γνωστός τραγουδιστής Σταμάτης Κόκοτας. Το βαπόρι αυτό ακολουθεί ένας μύθος: ότι το χάρισε ο Ωνάσης στον τραγουδιστή. Αυτό δεν ισχύει αφού ο Σταμάτης Κόκοτας απέκτησε το φορτηγό το 1977 ενώ ο Ελληνας κροίσος είχε πεθάνει το 1975. Ο Κόκοτας είχε μεγαλεπήβολα σχέδια για το καράβι-φορτηγό του, το οποίο είχε βαφτίσει «StaCoco» και είχε πάνω του σκαλισμένα μπουζούκια αλλά ήταν άτυχος. Υπέστη ρήγμα στο παρθενικό του ταξίδι και έπιασε φωτιά έξω από την Αίγινα στις 28 Ιουνίου 1977. Προσάραξε στον κόλπο της Ελευσίνας από το 1978, όπου και μισοβυθίστηκε. Σύμφωνα με καταγγελίες οικολογικών ομάδων μάλιστα (Ecoeleusis), τόσα χρόνια προκαλούσε σοβαρή μόλυνση στην Ελευσίνα, αφού είναι έμφορτο στεροποιημένου τσιμέντου.
Το «Αννα Μ» (StaCoco), που παρέμενε στον πίνακα ναυαγίων δικαιοδοσίας ΟΛΕ και ήταν ένα από τα τρία ναυάγια για τα οποία προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την ανέλκυσή τους, γνωρίζει νέα δημοσιότητα μετά τον θάνατο του τραγουδιστή την 1η Οκτωβρίου 2022, όταν ξεκινάνε δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία το καράβι θα γίνει καταδυτικό κέντρο. Σε συνέντευξή του ο Κώστας Νιζάμης λέει χαρακτηριστικά: «Λόγω των χρεών το πλοίο πήγε στον ΟΛΕ, από εκεί το πήρα εγώ και αυτήν τη στιγμή είμαι ιδιοκτήτης με την καλή έννοια γιατί δεν είμαι εφοπλιστής» και εξηγεί λεπτομερώς το όραμά του για τη μετατροπή σε καταδυτικό κέντρο που θα ξεκινήσει στο πλαίσιο της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, συγκεκριμένα θα είναι η τελευταία εκδήλωση της πολιτιστικής, όπου θα βουλιάξει η Περσεφόνη. Οπως το έχει περιγράψει με τα δικά του λόγια: «Αντικατοπτρίζοντας την αρχαία πεποίθηση για τα μυστήρια της ζωής, του θανάτου και της μετά θάνατον ζωής των Ελευσίνιων Μυστηρίων, το ιστορικό “Αννα Μ” μπορεί να αποτελέσει το άρμα του Πλούτωνα, το οποίο οι δύτες/μύστες θα έχουν τη δυνατότητα να επισκέπτονται ως τον απόλυτο καταδυτικό προορισμό και να αναζητούν την Περσεφόνη. Ταυτοχρόνως, δίνεται η τιμή στο “StaCoco”, έχοντας ολοκληρώσει θεαματικά τα πρώτα δύο στάδια της μύησης, να μεταβεί στο τρίτο στάδιο με την ελεγχόμενη διέλευσή του στον “Κάτω κόσμο” της θάλασσας». Αυτό διαβάζουμε σε δημοσιεύματα ότι αναφέρεται στην πρόταση του Ελληνικού Κέντρου Καταδύσεων προς την Περιφέρεια Αττικής.
Το παραπάνω αφήγημα έχει αγκαλιάσει ως ιδέα ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, καλλιτεχνικός διευθυντής της Ελευσίνας. Μάλιστα, συνέντευξή του με τον Κ. Νιζάμη θα περιλαμβάνεται σε ντοκιμαντέρ που θα κάνει πρεμιέρα στην Ελευσίνα και θα προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου. Σε ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ της εταιρείας Ανεμον Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία για την Παραγωγή και Συλλογή Πολυμεσικών Εργων και της εταιρείας Δημοτική Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνας με ημερομηνία 16-12-2022 και τίτλο «Για την υλοποίηση του κινηματογραφικού έργου ντοκιμαντέρ με τίτλο “Shipwrecked”» περιλαμβάνεται «ολόκληρο το raw ηχητικό/ recording (αποτέλεσμα καταγραφής με τη χρήση ειδικού boom μικροφώνου) της συνέντευξης του Νιζάμη με τον γενικό καλλιτεχνικό διευθυντή της εταιρείας».
Επίσης, σε συνέντευξη του Μιχαήλ Μαρμαρινού στο «Olafaq» διαβάζουμε: «Ηρθε μια μέρα και με βρήκε (σ.σ.: ο δύτης), αφού τον είχα δει σ’ ένα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ να λέει απίστευτα πράγματα. Υπήρχε νόμος, ας πούμε, που απαγόρευε να ανασύρεις τα ναυάγια απ’ τον βυθό, αφού εκεί ήταν ο τάφος τους. Ο νόμος καταστρατηγήθηκε όταν τα ναυάγια μπορούσαν να επιφέρουν μόλυνση στον βυθό. Ο τύπος αυτός μου είπε πως ανάσυρε ένα ναυάγιο που αν το έκοβε –ξέρετε, που διαλύουν τα παλιά πλοία για τα εξαρτήματα– δεν θα ησύχαζε ούτε στον τάφο του. Το θεωρούσε μνημείο ναυπηγικού κομψοτεχνήματος με την προοπτική να γινόταν καταδυτικό κέντρο. Το βρήκα υπέροχο να γινόταν όλο το σημείο ένας βιότοπος που θα διασωζόταν το ναυάγιο στην ουσία. Δέχτηκα να το κάνουμε και δεν είμαι σίγουρος αν θα το καταφέρουμε στο γεγονός της τελετής λήξης». Αναφέρεται άραγε ο κ. Μαρμαρινός στο ναυάγιο «Αννα Μ»; Κι αν ναι, γιατί εμπλέκεται η Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα με ένα πρότζεκτ, αυτό του καταδυτικού πάρκου, που κρύβει μια αρκετά περίπλοκη σχέση με τον ΟΛΕ;
Δεν είναι πάντως το μόνο ερώτημα που προκύπτει και χρήζει απάντησης. Πώς γίνεται ενώ η εταιρεία Ελληνικό Κέντρο Καταδύσεων κηρύσσεται έκπτωτη και μάλιστα έχει κινηθεί νομικά εναντίον της απόφασης του ΟΛΕ, να καταθέτει παράλληλα πρόταση για αξιοποίηση; Με τι δικαιοδοσία ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Καταδύσεων κ. Νιζάμης διαφημίζει το φιλόδοξο εγχείρημά του για κέντρο καταδύσεων ενώ βρίσκεται σε εκκρεμή δικαστική διαμάχη με τον ΟΛΕ, αφού προσέφυγε εναντίον της απόφασης που τον κήρυττε έκπτωτο; Μήπως τελικά, ειδικά για το ναυάγιο «Αννα Μ», υπάρχει κάποιου είδους συμφωνία που δεν την πιάνει το ραντάρ της διαφάνειας των δημόσιων συμβάσεων; Ο ΟΛΕ γιατί δεν απαντά στα δημοσιεύματα περί αξιοποίησης του ναυαγίου, το οποίο μάλιστα σε παλιότερα δελτία Τύπου συνέδεε με μόλυνση του βυθού κ.λπ.; Βάσει της κοινής λογικής δεν είναι παράδοξο ένας έκπτωτος από δημόσιο έργο να καταθέτει παράλληλα και πρόταση για την αξιοποίησή του; Και τελικά γιατί εμπλέκεται σε όλο αυτό η Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα;
Η όλη ιδέα πάντως ακούγεται ακριβώς όπως οι στίχοι που τραγουδούσε ο Σταμάτης Κόκοτας: «Σαν πλοίο που ναυάγησε/σαν νούφαρο που μάδησε/στης λίμνης μέσα το θολό νερό…».
