Μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός ότι όταν επιβλήθηκε το ελαστικό οκτάωρο, το καλοκαίρι του 2021, άρχισαν να πολλαπλασιάζονται οι κενές θέσεις εργασίας; Αυτό το γεγονός πάντως προκύπτει από τις τριμηνιαίες εκθέσεις της ΕΛΣΤΑΤ: Το τρίμηνο Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2021, όταν και τέθηκε σε ισχύ ο σχετικός νόμος, οι κενές θέσεις είχαν μετρηθεί σε 15.125 και το πρώτο τρίμηνο του 2023 έφτασαν τις 30.497! Αν λοιπόν για κάτι βαρύνεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι το τραπέζι του Προκρούστη που έστησε για να πετσοκόψει τα εργασιακά δικαιώματα και τις αποδοχές του κόσμου της μισθωτής εργασίας.
Δωρεάν υπερωρίες με αντάλλαγμα ρεπό
Στην κορυφή των περικοπών βρίσκεται το ελαστικό οκτάωρο. Μπορεί ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο, ο πρώην υπουργός Απασχόλησης και αντιπρόεδρος της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη Κωστής Χατζηδάκης, να διατείνεται ότι με το ελαστικό οκτάωρο βρέθηκε χρόνος ώστε οι μισθωτοί να μπορούν να μαζεύουν τις ελιές τους, ωστόσο η πραγματικότητα είναι αποκρουστική. Περίπου 1 εκατ. μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα (ειδικά αυτοί που εργάζονται σε βιομηχανικές μονάδες εντάσεως εργασίας) διαπίστωσαν ότι με το ελαστικό οκτάωρο σε ισχύ απώλεσαν σε ετήσια βάση το 20% των αποδοχών τους. Αυτό συνέβη διότι πλέον οι εργοδότες δεν πλήρωναν υπερωρίες αλλά έδιναν σε άσχετο χρόνο και έξω από την κορύφωση της δραστηριότητάς τους ρεπό αντί για αμοιβή! Αυτή η απώλεια αγοραστικής δύναμης, μαζί με την ταυτόχρονη και κάθε μήνα μεγαλύτερη αύξηση της ακρίβειας, έφερε πολλούς να… μετρούν τα κέρματα για να βγάλουν τον μήνα.
Μαύρη τρύπα κενών θέσεων
Ομως υπάρχει και άλλη μια ύπουλη συνέπεια που δεν εμφαίνεται με την πρώτη ματιά αλλά προκαλεί τεράστια ζημιά. Αναφερόμαστε στις κενές θέσεις εργασίας που εξαιτίας του ελαστικού οκτάωρου «πνίγουν» την αγορά εργασίας. Η θεώρηση προκύπτει αβίαστα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, η οποία με την «Ερευνα κενών θέσεων στο σύνολο της οικονομίας, εκτός από τον πρωτογενή τομέα και τις δραστηριότητες των νοικοκυριών» καταγράφει συστηματικά τι συμβαίνει. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι οι τόσο χαμηλές αμοιβές προκαλούν ασφυξία στην αγορά εργασίας και καθιστούν ζημιογόνα την απασχόληση των μισθωτών.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το πρόβλημα άρχισε να μεγεθύνεται από το τρίτο τρίμηνο του 2021. Πράγματι το ζήτημα των κενών θέσεων εργασίας εμφάνιζε σταθερότητα. Συγκεκριμένα, το 2018 μετρήθηκαν συνολικά 50.959 κενές θέσεις εργασίας, το 2019 οι κενές θέσεις ήταν 50.577, το 2020 ήταν 32.278, το 2021 έφτασαν τις 48.704, το 2022 τις 89.100 και το πρώτο τρίμηνο του 2023 ανέβηκαν στις 30.497.
Το «σημείο μηδέν» όπου παρατηρείται τεράστιο άνοιγμα της ψαλίδας των κενών θέσεων εργασίας είναι το τρίτο τρίμηνο του 2021. Ο νόμος που καθιέρωσε το ελαστικό οκτάωρο τέθηκε σε ισχύ στις 19 Ιουνίου 2021 (ν. 4808/21). Εννέα μέρες μετά ξεκινά το πρόβλημα που πνίγει τουρισμό, κατασκευές, εποχιακούς εργάτες γης και συνολικά την οικονομία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ:
• Το 3ο τρίμηνο του 2021 καταγράφονται 15.125, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 (έτος κανονικότητας) είχαν καταγραφεί 12.897.
• Το 4ο τρίμηνο του 2021 καταγράφονται 14.713, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 είχαν καταγραφεί 10.767.
• Το 1ο τρίμηνο του 2022 καταγράφονται 16.603, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 είχαν καταγραφεί 12.570.
• Το 2ο τρίμηνο του 2022 καταγράφονται 27.246, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 είχαν καταγραφεί 14.343.
• Το 3ο τρίμηνο του 2022 καταγράφονται 24.324, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 είχαν καταγραφεί 12.897.
• Το 4ο τρίμηνο του 2022 καταγράφονται 20.927, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 είχαν καταγραφεί 10.767.
• Το 1ο τρίμηνο του 2023 καταγράφονται 30.497, όταν το αντίστοιχο τρίμηνο 2019 είχαν καταγραφεί 12.570.
Εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης
Αν κάποιος ανατρέξει στα όσα αναφέρουν τα συστημικά ΜΜΕ για να κρύψουν κάτω από το χαλί τις εγκληματικές ευθύνες των Μητσοτάκη – Χατζηδάκη, θα διαπιστώσει ότι αναφέρονται σε αναντιστοιχία δεξιοτήτων που γεννά κενές θέσεις εργασίας. Ωστόσο οι στατιστικές απεικονίσεις της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν το παραμυθάκι της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων, που βέβαια είναι υπαρκτό πρόβλημα, ως απόπειρα συγκάλυψης των ευθυνών. Πώς δηλαδή μπορεί να εξηγηθεί αυτή η αλματώδης αύξηση κενών θέσεων εργασίας μετά τη θέσπιση του ελαστικού οκταώρου όταν είναι γνωστό ότι το πρόβλημα της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων υφίσταται εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες (όταν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ μέχρι το 2009 σκορπούσαν τα κονδύλια για την κατάρτιση), ενώ κορυφώθηκε με τη φυγή τουλάχιστον 500.000 επιστημόνων (brain drain) την τριετία 2011-14; Καθίσταται προφανές ότι –συνεπεία και της ακρίβειας– ο μισθός που δίδεται είναι τόσο μικρός που δεν συμφέρει τους ανθρώπους να εργαστούν. Ενα νέο brain drain έχει αρχίσει και η εγκληματική ευθύνη βαραίνει τους Μητσοτάκη – Χατζηδάκη που εφάρμοσαν το ελαστικό οκτάωρο, μειώνοντας έτσι μέσω της δωρεάν υπερωριακής εργασίας τούς ήδη χαμηλούς μισθούς που προσφέρει η ελληνική αγορά εργασίας.