Η συστηματική απέλαση προσφύγων και μεταναστών της Βουλγαρίας στην Τουρκία χωρίς ατομική εξέταση του κινδύνου βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αποφάσισε σήμερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).
Στην υπόθεση του Ντ. κατά Βουλγαρίας, το Δικαστήριο διαπίστωσε ομόφωνα ότι ο αιτών, τούρκος δημοσιογράφος, επέστρεψε βίαια στην Τουρκία. Οι βουλγαρικές αρχές δεν κατάφεραν να πραγματοποιήσουν εκτίμηση του κινδύνου που αντιμετώπιζε εκεί, και του στέρησαν τη δυνατότητα να αμφισβητήσει την απομάκρυνσή του, παραβιάζοντας τα άρθρα 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων) και 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα δικαιώματα, διαπίστωσε το Δικαστήριο. Υποστηρίχθηκε στις νομικές διαδικασίες από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συνταγματικών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Κέντρο Νομικής Βοήθειας – Φωνή στη Βουλγαρία και το Ίδρυμα PRO ASYL.
«Η απόφαση του ΕΔΑΔ παρέχει καθυστερημένη αλλά σημαντική ικανοποίηση για τον αιτούντα. Θέτει ένα ισχυρό προηγούμενο στη μακροχρόνια πρακτική της Βουλγαρίας να αρνείται την προστασία των προσφύγων από τις διώξεις και να τους παραδίδει κατευθείαν στους διώκτες τους», λέει ο δικηγόρος Κάρστεν Γκέρικε, συνήγορος του Ντ. «Αυτό είναι ένα σαφές μήνυμα προς τη Βουλγαρία ότι οι επαναπροωθήσεις, όπως πραγματοποιούνται κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, πρέπει να τερματιστούν και πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο άσυλο».
Μετά από πολλά χρόνια ως δημοσιογράφος στην Τουρκία, ο Ντ. αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα λόγω της αυξανόμενης κρατικής καταστολής μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Μαζί με οκτώ άλλους πρόσφυγες από την Τουρκία και τη Συρία, συνελήφθη σε φορτηγό στα σύνορα Βουλγαρίας Ρουμανίας στις 14 Οκτωβρίου 2016. Παρά το γεγονός ότι εξέφρασε τον φόβο του να επιστρέψει στην Τουρκία, σε καμία περίπτωση οι βουλγαρικές αρχές δεν αξιολόγησαν τον κίνδυνο βασανιστηρίων, κακομεταχείρισης και περαιτέρω πολιτικών διώξεων που αντιμετώπιζε ο αιτών στην Τουρκία. Δεν του επετράπη η πρόσβαση σε δικηγόρο ή διερμηνέα και επέστρεψε στην Τουρκία σε λιγότερο από 24 ώρες.
Κατά την άφιξή του στην Τουρκία, ο D. συνελήφθη αμέσως και αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2019, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης επτάμιση ετών ως γκιουλενιστής. Η ετυμηγορία εναντίον του βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι είχε την εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Bylock στο κινητό του. Μετά τον ισχυρισμό της τουρκικής κυβέρνησης ότι η εφαρμογή χρησιμοποιείται από το κίνημα του Γκιουλέν, το οποίο έχει κηρυχθεί τρομοκρατική οργάνωση, τα τουρκικά δικαστήρια θεώρησαν τη χρήση της εφαρμογής ως επαρκή απόδειξη σύνδεσης με την ομάδα.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις αναφέρουν συνεχώς επαναπροωθήσεις στα βουλγαρικά-τουρκικά σύνορα, τεκμηριώνοντας τον τρόπο με τον οποίο οι Τούρκοι υπήκοοι συγκεκριμένα στερούνται πρόσβασης στο άσυλο. Το 2018, ο Ειδικός Εκπρόσωπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες, Τόμας Μπότσεκ, επέκρινε την έλλειψη σεβασμού της αρχής της μη επαναπροώθησης και προέτρεψε την ατομική εξέταση των προσωπικών κινδύνων που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες / αιτούντες όταν απελαθούν πίσω στην Τουρκία.
Εδώ η περίληψη της απόφασης στα αγγλικά και εδώ ολόκληρη η απόφαση στα γαλλικά.
