Η Αργεντινή θύμα σε μυθιστόρημα της Αγκαθα Κρίστι; Ετσι παρομοιάζει την κατάσταση στην άλλοτε εύπορη λατινοαμερικάνικη χώρα των 45 εκατομμυρίων κατοίκων ο επιφανής οικονομολόγος Μοχάμεντ ελ Εριάν που έχει διατελέσει αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και σύμβουλος του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε θέματα παγκόσμιας ανάπτυξης.
Σήμερα είναι επιχειρηματίας και επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, εταιρείας που διοικούσε τον επενδυτικό γίγαντα Pimco.
Στο «Εγκλημα στο Οριάν Εξπρές» (πρώτη έκδοση 1934) ο ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό διαπιστώνει ότι και οι 13 ύποπτοι τους οποίους ανακρίνει έχουν ο καθένας από κάποιον σοβαρό λόγο να δολοφονήσουν το θύμα, τον Αμερικανό επιχειρηματία Σάμιουελ Ράτσετ.
Καθώς η Αργεντινή βαδίζει προς τις πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές της 27ης Οκτωβρίου, το ΔΝΤ κάνει τα ίδια εγκληματικά λάθη που έκανε και στην περίοδο που προηγήθηκε της άτακτης χρεοκοπίας του 2001 προκαλώντας την καταστροφή του οικονομικού και κοινωνικού ιστού. Αυτήν τη φορά όμως υπάρχουν και άλλοι συνεργοί στο έγκλημα, το οποίο μπορεί και πρέπει να εμποδιστεί, όπως τονίζει ο 61χρονος Ελ Εριάν σε άρθρο του στην εφημερίδα «The Guardian» με τον εύγλωττο τίτλο «Η οικονομική κρίση στην Αργεντινή είναι αποτέλεσμα λαθών που μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί».
Ποια είναι αυτά τα λάθη; Πρώτον, το ΔΝΤ κατέβαλε δάνειο-μαμούθ, 44 δισ. δολάρια μέχρι στιγμής, το μεγαλύτερο που έχει δώσει ποτέ σε χώρα, με πρόχειρες και υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις για τις προοπτικές ανάπτυξης και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της οικονομίας.
Δεύτερον, δεν έκανε τίποτε για να μειώσει το υπερβολικά μεγάλο χρέος σε «σκληρό» ξένο νόμισμα, επαναλαμβάνοντας ένα οικονομικό προπατορικό αμάρτημα, την τεράστια απόσταση ανάμεσα στα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις, τα δημόσια έσοδα και την εξυπηρέτηση του χρέους.
Τρίτον, άφησε να αλωνίζουν οι κερδοσκόποι, ακόμη και οι λεγόμενοι «τουρίστες επενδυτές» που αναζητούν πάση θυσία υψηλότερες αποδόσεις από αυτές που βρίσκουν στην πατρίδα τους. Εδώ, κατά τον Ελ Εριάν, προστίθενται κι άλλοι «θύτες» της Αργεντινής: μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η Fed των ΗΠΑ, η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η ΕΚΤ, οι οποίες διατηρούν χαμηλά επιτόκια. Παρά τις οκτώ στάσεις πληρωμών που έχει στην ιστορία της, παρά την κατρακύλα των ομολόγων της σχεδόν στην κατηγορία των «σκουπιδιών» από διεθνείς οίκους αξιολόγησης, ξένοι κερδοσκόποι υπερκάλυψαν τη ζήτηση για 100ετές ομόλογο που συγκέντρωσε 2,75 δισ. δολάρια με επιτόκιο μόλις 7,9%.
Οσο για τους κυβερνώντες, τα μεγάλα λόγια περίσσεψαν αλλά η δημοσιονομική πειθαρχία και οι διαρθρωτικές αλλαγές βαδίζουν με ρυθμό χελώνας.
Ο διεθνούς φήμης αναλυτής παίρνει ξεκάθαρα θέση υπέρ ενός εκ των υποψηφίων στις επερχόμενες εκλογές, του μετριοπαθούς κεντροαριστερού Αλμπέρτο Φερνάντες. Ο 60χρονος Φερνάντες, πρώην καθηγητής Ποινικού Δικαίου, έχει δηλώσει ότι αν εκλεγεί, θα επαναδιαπραγματευτεί με το ΔΝΤ τους όρους αποπληρωμής του δανείου (συνολικού ύψους 57 δισ. δολαρίων) που πήρε πέρυσι ο σημερινός πρόεδρος και αντίπαλός του στις εκλογές Μαουρίτσιο Μάκρι. Ο Φερνάντες προηγείται σταθερά σε όλες τις δημοσκοπήσεις.
