Τον Ιούνιο του 2017 η εφημερίδα Documento παρουσίασε αναλυτικά με ρεπορτάζ τη θλιβερή εικόνα της προστατευόμενης –μόνο στα χαρτιά– περιοχής αναδεικνύοντας σοβαρά ζητήματα παραβατικότητας που είχαν στόχο το οικοσύστημα. Τ
Tο ρεπορτάζ έγινε με σκοπό να αφυπνίσει τους αρμοδίους ώστε να προστατέψουν το ιδιαίτερης ομορφιάς δάσος που εκτείνεται σε μήκος 22 χιλιομέτρων στην ακτογραμμή των νομών Ηλείας και Αχαΐας, στους δήμους Ανδραβίδας – Κυλλήνης και Δυτικής Αχαΐας.
Είκοσι δύο μήνες μετά όλες οι επισημάνσεις μας περί μετατροπής του μοναδικού οικοσυστήματος σε πάρκο ανομίας δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν με τον χειρότερο τρόπο, με μια άνευ προηγουμένου οικολογική καταστροφή από την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε μέσα στην άνοιξη!
Σύμφωνα με τον φορέα διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου – Στροφυλιάς, η περιοχή που επλήγη από τη φωτιά χωροθετείται εντός της ζώνης Α – Περιοχή Προστασίας της Φύσης του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς. Βρίσκεται εντός των περιοχών του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000 και συγκεκριμένα εντός της ζώνης ειδικής προστασίας για τη διατήρηση των άγριων πτηνών με βάση την οδηγία 2009/147/EC, με κωδικό GR2320011 «Υγρότοποι Καλόγριας – Λάμιας και Δάσος Στροφυλιάς», και εντός της ειδικής ζώνης διατήρησης σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, με κωδικό GR 2320001: Λ/θ Καλόγριας. δάσος Στροφυλιάς και έλος Λάμια, Αραξος» (ν. 3937/2011). Περιλαμβάνεται επίσης στην περιοχή που έχει χαρακτηριστεί ως υγρότοπος διεθνούς σημασίας και προστατεύεται από τη σύμβαση Ραμσάρ.
Τα «αμαρτωλά» Σαμαρέικα
Οι εμπλεκόμενοι στην κατάσβεση της φωτιάς υπηρεσιακοί παράγοντες αναφέρουν ότι η φωτιά ξεκίνησε από μια τοποθεσία που βρίσκεται περίπου ένα χιλιόμετρο από την καταπατημένη περιοχή Σαμαρέικα και γρήγορα επεκτάθηκε λόγω των ισχυρών ανέμων που έπνεαν σε μεγάλη έκταση.
Πρέπει να αναφερθεί ότι μια εβδομάδα πριν από την εκδήλωση της πυρκαγιάς η Οικολογική Κίνηση Πάτρας (ΟΙΚΙΠΑ) με εκπρόσωπό της κατέθεσε στο ΣτΕ στοιχεία για την υπόθεση τεσσάρων εκ των δέκα αυθαίρετων κτισμάτων που υπάρχουν στα «αμαρτωλά» Σαμαρέικα. Μάλιστα η εισηγήτρια του Συμβουλίου της Επικρατείας – όπως λέει στο Documento ο Γιώργος Βασιλακόπουλος, μέλος της ΟΙΚΙΠΑ– ήταν καταπέλτης κατά των ιδιοκτητών αυθαιρέτων μέσα στο προστατευόμενο οικοσύστημα.
Επίσης την ερχόμενη εβδομάδα σύρονται στα δικαστήρια, από παράγοντα της συγκεκριμένης καταπατημένης περιοχής, δύο από τα μέλη της ΟΙΚΙΠΑ με την κατηγορία ότι είχαν καταθέσει ψευδώς σε δικαστήρια που αφορούσαν το ιδιοκτησιακό καθεστώς της συγκεκριμένης περιοχής.
«Πρόκειται ουσιαστικά για τη γνωστή μέθοδο εκφοβισμού κατά εκείνων που τολμούν να υπερασπίζονται τον νομιμότητα στο εθνικό πάρκο» λέει ο κ. Βασιλακόπουλος.
H Οικολογική Δυτική Ελλάδα με ανακοίνωσή της συνδέει άμεσα την πρόσφατη πυρκαγιά με τον χώρο των καταπατήσεων εντός του εθνικού πάρκου και μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι είναι η τρίτη φορά στα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και
η δεύτερη μετά το 2015 που εκδηλώνεται πυρκαγιά στη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία είναι ακριβώς το τμήμα του δάσους που δέχεται έντονες πιέσεις από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Οπως αναφέρει, αυτό καταρρίπτει και τον ισχυρισμό των καταπατητών ότι δήθεν «προστατεύουν» το δάσος, αφού όλες οι πυρκαγιές ξεκινούν σε αυτό, το νότιο τμήμα του δάσους, κοντά στις καλλιέργειες, στους δρόμους και στις εκχερσωμένες περιοχές.
Καραμπινάτος εμπρησμός
Τι ήταν όμως εκείνο που μετέτρεψε σε πύρινη κόλαση και στάχτες ένα μεγάλο τμήμα του δάσους στην προστατευόμενη περιοχή και γιατί οι πυροσβεστικές δυνάμεις δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν έγκαιρα και να περιορίσουν τη φωτιά;
Οι αρχικές πληροφορίες περί εμπρηστών χασισοκαλλιεργητών που θέλησαν να εξαφανίσουν με φωτιά τις χασισοφυτείες τους μέσα στο δάσος της Στροφυλιάς όταν εντοπίστηκαν από ελικόπτερο της ΕΛΑΣ γρήγορα διαψεύστηκαν, καθώς ούτε σχετική επιχείρηση της αστυνομίας υπήρξε ούτε ο Απρίλιος –όπως λένε αστυνομικοί στο Documento– είναι ο μήνας συγκομιδής της φούντας. Επίσης οι «Μπανγκλαντέζοι» εργάτες γης, στους οποίους πήγαν να χρεώσουν την πυρκαγιά σύμφωνα με άλλη εκδοχή, δεν υπήρξαν ποτέ. Αμέσως μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς ειδικό κλιμάκιο του πυροσβεστικού σώματος μετέβη στην περιοχή και ξεκίνησε έρευνες προκειμένου να αποκαλυφθούν τα αίτια της πυρκαγιάς και τα πιθανά πρόσωπα που ενεπλάκησαν σε αυτή.
Ολα τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αιτία της οικολογικής καταστροφής ήταν ο εμπρησμός στο δάσος από αγνώστους. Και μάλιστα από άτομα που διάλεξαν την ημέρα καθώς στην περιοχή έπνεαν δυνατοί άνεμοι. Επίσης αυτό που συντέλεσε σημαντικά στην επέκταση της πυρκαγιάς και τη μεγάλη έκταση καμένου δάσους, η οποία υπολογίζεται σε περίπου 1.500 στρέμματα, είναι οι συνεχείς βλάβες που παρουσιάζουν πολλά από τα πτητικά μέσα του πυροσβεστικού σώματος.
Καθηλωμένα τα Καναντέρ
Οπως αποκάλυψε μεταξύ άλλων στο Documento ο αντιπεριφερειάρχης Ηλείας Γιώργος Γεωργιό
πουλος, όταν εκδηλώθηκε η πυρκαγιά ενημερώθηκαν αμέσως οι πυροσβεστικές δυνάμεις οι οποίες και μετέβησαν στην περιοχή. Ομως δύο Καναντέρ που ξεκίνησαν από την Ελευσίνα δεν έφτασαν ποτέ στο πεδίο της πυρκαγιάς καθώς το ένα καθηλώθηκε λόγω βλάβης ενώ και το δεύτερο επέστρεψε στη βάση του για τον ίδιο λόγο. Χρειάστηκε να περάσουν πάνω από τρεις ώρες για να φτάσουν τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα τελικά από τη Θεσσαλονίκη, τα οποία με τις ρίψεις νερού που πρόλαβαν να κάνουν κατάφεραν να περιορίσουν αρκετά τη φωτιά.
Η πυκνότητα του δάσους, η ανυπαρξία αντιπυρικών ζωνών σε νευραλγικά σημεία και ο όγκος απορριμμάτων επέδρασαν επίσης σημαντικά στο μέγεθος της ζημιάς.
«Είναι αδιανόητο κάποιοι να μετατρέπουν αυτό το δάσος σε σκουπιδότοπο… Δυστυχώς βλέπουμε τώρα τα αποτελέσματα των άθλιων πράξεών τους. Νιώθω ντροπή για την εικόνα αυτή. Ντροπή και οργή…» λέει o Τάσος Μυλωνόπουλος αντιδήμαρχος περιβάλλοντος στον Δήμο Ανδραβίδας – Κυλλήνης.
Παρανομίες στο οικοσύστημα
«Η πυρκαγιά έκαψε πολλά στρέμματα χαλεπίου πεύκης (pinus halepensis). Ο φορέας διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου με αφορμή το γεγονός αυτό θέλει να τονίσει τη μεγάλη οικολογική καταστροφή που προκλήθηκε στο μοναδικό δασικό οικοσύστημα, δυστυχώς για άλλη μια φορά. Ο κίνδυνος της πυρκαγιάς είναι η μεγαλύτερη απειλή για το δάσος γιατί απειλεί άμεσα την ύπαρξή του με πλήρη ή μερική εξαφάνιση. Οι πιέσεις που δέχεται ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας δεν είναι λίγες. Οι καταπατήσεις, η λαθροθηρία, η λαθροϋλοτομία, η υπερβόσκηση, η χωρίς σχεδιασμό τουριστική ανάπτυξη έχουν υποβαθμίσει το περιβάλλον, δείχνοντας έλλειψη σεβασμού προς το μοναδικό αυτό οικοσύστημα. Κάθε ιδιωτική ή δημόσια πρωτοβουλία και κάθε μελλοντικός σχεδιασμός για τη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το καθεστώς προστασίας της περιοχής» τονίζει στο Documento ο πρόεδρος του φορέα διαχείρισης Νίκος Καραβάς.
«Ο φορέας διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου αποτελεί μηχανισμό επιτήρησης από την ελληνική πολιτεία ώστε να διασφαλίζει την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην περιοχή ευθύνης του. Γι’ αυτό τον λόγο επισημαίνει την ανάγκη έγκρισης ενεργειών και λήψης άμεσων μέτρων προκειμένου να εκτιμηθεί το μέγεθος της καταστροφής και να διευκολυνθεί η αποκατάσταση του οικοσυστήματος. Η προστασία της φύσης και η διατήρηση των αξιών της, ώστε να εξακολουθεί να ωφελεί εμάς και τους απόγονούς μας, είναι ευθύνη και υποχρέωση όλων» προσθέτει ο Ν. Καραβάς.
Την ανάγκη για την επιμήκυνση της αντιπυρικής περιόδου σε περιοχές προστατευόμενες όπως είναι το Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου – Στροφυλιάς εξέφρασε ο αντιπεριφερειάρχης Ηλείας Γ. Γεωργιόπουλος. Οπως τόνισε, η κλιματική αλλαγή και τα έντονα καιρικά φαινόμενα έχουν μετατοπίσει τα όρια των εποχών, με καταστροφικά για το περιβάλλον πολλές φορές αποτελέσματα. «Επίσημα η αντιπυρική περίοδος ξεκινάει την πρώτη Μαΐου. Ομως η πρόσφατη οικολογική καταστροφή στο εθνικό πάρκο από την πυρκαγιά μάς δείχνει ότι αυτό θα πρέπει να αλλάξει άμεσα. Είναι κάτι που θα πρέπει να το δει πολύ σοβαρά η πολιτεία και να το εφαρμόσει».
