Τα όρια της συνάντησης ανάμεσα στην αρχαία ελληνική τραγωδία και την ψηφιακή εποχή διευρύνονται.
Με αφορμή τον μύθο του Προμηθέα μια σειρά από ερωτήματα βγαίνουν στην επιφάνεια και γίνονται εφαλτήριο για να παραχθεί ερευνητικό και καλλιτεχνικό έργο. Τι κοινό έχει το avatar με τα αρχαία προσωπεία; Ποια είναι η κοινότητα της ψηφιακής εποχής; Ο υπεύθυνος επιχειρησιακού σχεδιασμού του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, Δημήτρης Γιολάσης, υποστηρίζει ότι σε μια εποχή που ο σύγχρονος πολιτισμός δεν έχει τονωθεί και αναδειχτεί όσο θα έπρεπε τέτοιες προκλήσεις ανοίγουν τον δρόμο σε πεδία που παραμένουν αχαρτογράφητα.
«Ο Προμηθέας είναι προκλητικός μύθος. Με πλήρη συνείδηση και γνώση ότι θα τιμωρηθεί από τους θεούς, φέρνει τη φωτιά στους ανθρώπους, μεταβιβάζει καινούργια επιτεύγματα του νου και της επιστήμης. Οι συνδέσεις με την ψηφιακή εποχή μπορούν σε αυτήν τη βάση να είναι δημιουργικές και πολυεπίπεδες».
Το αρχαίο δράμα σήμερα
«Η πρόκληση είναι να αναζητήσουμε νέες αναγνώσεις πάνω στο αρχαίο δράμα. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας δεν είναι δεδομένη, αλλά ανοίγει τον δρόμο σε αχαρτογράφητες περιοχές. Τα διαχρονικά κείμενα που γράφτηκαν πριν από αιώνες μπορούν κάλλιστα να διαβαστούν στο σημερινό πλαίσιο χωρίς να χάσουν τίποτε από το περιεχόμενο, τη φόρμα και τη διαχρονική αξιακή τους φόρτιση. Η ενασχόληση με το αρχαίο δράμα δεν είναι περιστασιακή στρατηγική μας αλλά μόνιμος άξονας και από το 2010 έχουν παρουσιαστεί πολλά προγράμματα με αντίστοιχη θεματική».
Οι δράσεις ξεκίνησαν με το άνοιγμα της έκθεσης «Προμηθέας 2.0» στην οποία συμμετέχουν 35 καλλιτέχνες, οι περισσότεροι εκ των οποίων εμπνεύστηκαν από τον μύθο του Προμηθέα και δημιούργησαν τα έργα τους ειδικά για την έκθεση. Το διεθνές φόρουμ με θέμα «Αρχαίο δράμα & ψηφιακή εποχή» προσπαθεί να διερευνήσει τους τρόπους και τις μεθόδους ανάπτυξης του διαλόγου ανάμεσα στην ψηφιακή κουλτούρα και το κλασικό. Η «Προμηθέια», σε σύλληψη και επιμέλεια της καλλιτεχνικής κολεκτίβας Medea Electronique, είναι μια παράσταση-παρτιτούρα που οδηγείται από τις μουσικές συνθέσεις, τα ηχοτοπία και τους αυτοσχεδιασμούς των μουσικών, του λυρικού τραγουδιστή και των χορευτών επί σκηνής. Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος των δράσεων του θεσμού «Αρχαίο Δράμα: Διεπιστημονικές και Δια-καλλιτεχνικές Προσεγγίσεις».
Προσανατολισμός στους νέους καλλιτέχνες
Το περιεχόμενο είναι πρωτοποριακό στη σύλληψή του, ωστόσο δεν απευθύνεται στους ειδικούς και τους μυημένους. «Οταν βρίσκεσαι μπροστά σε αυτή την πρόκληση προσπαθείς να αποφύγεις τον ελιτισμό. Εμείς έχουμε επιλέξει να κινηθούμε πάνω σε αυτήν τη λογική. Το νεανικό κοινό είναι φυσικά πιο εξοικειωμένο με την ψηφιακή τεχνολογία, όμως η πρόθεσή μας είναι οι δράσεις να απευθύνονται στο ευρύ κοινό. Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης έχει μόνιμο στόχο και προσανατολισμό στους νέους καλλιτέχνες. Ξεκινώντας από τις προθέσεις του ιδρυτή του και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του, έχει σκοπό να φιλοξενεί καινούργιες ομάδες που θέλουν να παρουσιάσουν τη δουλειά τους».
Ο Δημήτρης Γιολάσης αναφέρεται σε κάποιες εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πτυχές της πολιτιστικής διαχείρισης, οι οποίες δεν έχουν αναδειχτεί στη δημόσια συζήτηση. «Βρισκόμαστε σε δύσκολη περίοδο. Εξακολουθούμε να διανύουμε εποχή κρίσης και αυτό έχει μεγάλη επίπτωση στον πολιτισμό. Οι οικονομικές συνθήκες προκαλούν συμπίεση σε αυτό που λέμε δημιουργία πολιτιστικού προϊόντος. Οι θετικές πλευρές όμως είναι ότι νέοι άνθρωποι, ομάδες και μυαλά αποφασίζουν να δημιουργήσουν. Πιστεύω ότι πέρα από το ποσοτικό διάβασμα του πράγματος υπάρχει ένα σημαντικό ποιοτικό στοιχείο που έχει αναδειχτεί».
Ο ρόλος του υπουργείου
Ο σύγχρονος πολιτισμός δεν έχει κατά τη γνώμη του τη μέριμνα και την προσοχή που αξίζει. «Από την εποχή που υπήρξε υπουργός Πολιτισμού ο Θάνος Μικρούτσικος, μετά τη Μελίνα Μερκούρη, το υπουργείο Πολιτισμού δεν παίζει τον επιτελικό ρόλο που θα έπρεπε. Υπάρχει πάντοτε στο κάδρο η πολιτιστική κληρονομιά, η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική παράμετρος, δεν πρέπει όμως να παραμερίζεται ο σύγχρονος πολιτισμός. Η παράδοσή μας σε αυτό τον τομέα είναι αρκετή ισχυρή. Εχουμε λάβει δύο Νόμπελ Λογοτεχνίας και θα είχαμε καταφέρει ακόμη περισσότερα αν δεν μεσολαβούσαν πολιτικοί παράγοντες. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα την περίπτωση του Γιάννη Ρίτσου. Επιπλέον, υπάρχει πλούσια εικαστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά, τεράστια μουσική παρακαταθήκη και ένα βραβείο Οσκαρ. Στον τομέα της μελοποιημένης ποίησης είμαστε μοναδική περίπτωση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο σύγχρονος πολιτισμός αποτελεί πολύ αξιόλογη πτυχή που έχει παραμεληθεί. Σε σχέση με το ΕΣΠΑ (2007-2013) από το οποίο χρηματοδοτείται και το πρόγραμμα, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς οι χρηματοδοτήσεις έργων έφτασαν το 91%, ενώ αυτές του σύγχρονου πολιτισμού άγγιξαν μόλις το 8,2%. Η σχέση είναι ανισότιμη, ειδικά από τη στιγμή που έχουν γίνει τεράστια βήματα στον τομέα της υποδομής. Πλέον υπάρχει το Μέγαρο Μουσικής, το Μουσείο Μπενάκη, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ωστόσο η στρατηγική συνεργασία των φορέων προκειμένου να διαχέεται και να αναδεικνύεται το πολιτιστικό προϊόν δεν έχει προχωρήσει. Δυστυχώς δεν έχουμε μάθει να συνεργαζόμαστε αποτελεσματικά».
INF0
Παράσταση «Προμηθέια»
(10, 11, 12/10).
Ομαδική έκθεση «Προμηθέας 2.0» (έως 18/10).
Διεθνές φόρουμ με θέμα: «Αρχαίο δράμα & ψηφιακή εποχή» (7/10, 11.00-18.00).
Είσοδος ελεύθερη