Τα κόμματα που έμειναν τελικά εκτός Ευρωκοινοβουλίου συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο ποσοστό από το 1981.
Ποσοστό-ρεκόρ για τα ελληνικά χρονικά καταγράφηκε ως προς τις ψήφους που συγκέντρωσαν συνολικά 34 κόμματα τα οποία δεν απέσπασαν έδρα στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου. Σχεδόν ένας στους πέντε ψηφοφόρους επέλεξε «μικρό κόμμα» το οποίο τελικά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει το εκλογικό όριο εισόδου.
Είναι εντυπωσιακό ότι στις φετινές ευρωεκλογές τα πολιτικά σχήματα που έμειναν εκτός ευρωκοινοβουλίου συγκέντρωσαν συνολικά πάνω από 1.187.660 ψήφους, αποσπώντας το 21%. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό από το 1981 που διεξάγονται ευρωεκλογές στην Ελλάδα (το ελάχιστο ποσοστό του 3% ορίστηκε πρώτη φορά σε ευρωεκλογές το 1994).
Τα κομματικά επιτελεία «αποκωδικοποιούν» αυτή την καταγραφή, που φαίνεται να ξεπερνά τη διάσταση της κατ’ έθιμον στις ευρωκάλπες ψήφου… χαλαρότητας και έκφρασης δυσαρέσκειας για την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Εχει ποιοτικά χαρακτηριστικά που προσδίδουν βαρύτητα σε ένα υπό αναδιάταξη πολιτικό σκηνικό ενόψει των εθνικών εκλογών.
Διεργασίες… αυτοδυναμίας
Σαν μια τεράστια δεξαμενή άντλησης ψήφων βλέπουν ιδίως τα κόμματα του διπόλου εξουσίας το 21% «των εκτός»˙ η ΝΔ με τον αέρα του 33,12% και ο ΣΥΡΙΖΑ με την αγωνία που προκάλεσε το ψαλιδισμένο σε σχέση με προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις 23,76%.
Μάλιστα στην Πειραιώς, όπου έχουν αρχίσει να ορέγονται την αυτοδυναμία, οι υπολογισμοί ενόψει των εθνικών εκλογών του Ιουλίου περιλαμβάνουν διάφορα σενάρια, με δεδομένο ότι μία ποσοστιαία μονάδα κόμματος εκτός Βουλής κατεβάζει τον πήχη της αυτοδυναμίας κατά σχεδόν μισή μονάδα (0,4%) – π.χ. πρώτο κόμμα με +35% μπορεί να κάνει αυτοδύναμη κυβέρνηση με 14% κ.ο.κ. Παράλληλα όμως βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες από τα ίδια τα κόμματα που έμειναν εκτός Ευρωβουλής προκειμένου να ενοποιήσουν τις δυνάμεις τους, ανάλογα με το ιδεολογικό στίγμα ενός εκάστου, και να κατέλθουν στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου με ενιαία σχήματα.
Το βράδυ της περασμένης Κυριακής κάποιων ο νους πήγε στις κάλπες του Σεπτεμβρίου του 2015, όταν είχε εξελιχθεί σε θρίλερ η καταμέτρηση των ψήφων της Λαϊκής Ενότητας (ΛΑΕ) με επικεφαλής τον Παναγιώτη Λαφαζάνη – έμεινε εκτός Βουλής για λίγες χιλιάδες ψήφους, έχοντας λάβει 2,47% (155.320 ψήφους). Εμελλε τώρα η ΛΑΕ, σε συνεργασία με τους Πειρατές Ελλάδας, να συνθλιβεί εκλογικά (0,56% και 36.344 ψήφους) και στο θρίλερ της καταμέτρησης του 2019 να πρωταγωνιστούν ένας υπουργός της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και μια πρώην ευρωβουλευτής, που είχε ανεξαρτητοποιηθεί καταγγέλλοντας τη μνημονιακή «στροφή» του κόμματός της. Το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη με επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου τη Σοφία Σακοράφα έμεινε τελικά εκτός Ευρωβουλής στο… παρατσάκ, λαμβάνοντας 2,99% (169.293 ψήφους).
Η μία έδρα που φαινόταν να είχε επί δύο ημέρες χάθηκε τελικά για λίγες ψήφους όσο ενσωματώνονταν αποτελέσματα εκλογικών τμημάτων. Εκτός έμεινε και η Πλεύση Ελευθερίας – Ζωή Κωνσταντοπούλου με 1,61% (90.856 ψήφους). Δεν θα έχει πια εκπροσώπηση στην Ευρωβουλή το Ποτάμι, πέφτοντας στο 1,52% από 6,61% το 2014, ενώ η Ενωση Κεντρώων έλαβε 1,45%. Επίσης, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κινήθηκε στα ίδια περίπου ποσοστά με μικρή κάμψη (0,64% από 0,72% το 2014).
Είναι αξιοσημείωτο ότι σε αυτές τις ευρωεκλογές καταποντίστηκαν οι ΑΝΕΛ με ποσοστό κάτω από την ποσοστιαία μονάδα (0,80%). Σε αντίστιξη, ο προερχόμενος από τους ΑΝΕΛ Νότης Μαριάς που είχε ανεξαρτητοποιηθεί, δίνοντας έμφαση στα εθνικά θέματα, κατάφερε να αποσπάσει ποσοστό 1,24% (70.288 ψήφους). Οι δηκτικές αναφορές των ΜΜΕ έκαναν πικρόχολες συγκρίσεις των ποσοστών των ΑΝΕΛ με την κακή επίδοση των Οικολόγων Πράσινων αλλά και του συνδυασμού του πρώην δημάρχου Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη που έλαβαν αντίστοιχα 0,87% και 0,91%.
Πέραν αυτών, 204.174 ψήφους συγκέντρωσαν εθνικιστικά και ακραία δεξιά σχήματα (ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη με 1,23%, Ελεύθερη Πατρίδα με 0,73%, Εθνικό Μέτωπο – Πατριωτικός Σύνδεσμος «Λιοντάρια» με 0,19%, Νέα Δεξιά του Φαήλου Κρανιδιώτη με 0,66%, ΑΝΕΛ με 0,80%) που αναδιατάσσονται, έχοντας στόχο να παρέμβουν στις βουλευτικές και να αποσπάσουν οφέλη από την αποψίλωση της Χρυσής Αυγής. Και αυτό στο πλαίσιο της προσπάθειας να μπουν σφήνα στην Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου που κατάφερε να βγάλει έδρα στην Ευρωβουλή (4,18%). Παράλληλα, στον ίδιο εθνικοδεξιόστροφο χώρο ανήκουν και άλλοι, ενώ στη νεοφιλελεύθερη κονίστρα φιγουράρουν – στα όρια της πολιτικής εξαΰλωσης– συνδυασμοί όπως Δημιουργία Ξανά – Θάνος Τζήμερος (0,69%), Φιλελεύθερη Συμμαχία (0,11%) κ.ά.
Βαρόμετρο εξελίξεων
Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων συγκριτικά με παλιές αναμετρήσεις, οι «εκτός» μοιάζει να λειτουργούν και σαν βαρόμετρο πολιτικών εξελίξεων, σε περιόδους σημαντικής κινητικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα διψήφιο ποσοστό για κόμματα που δεν έλαβαν έδρα σε ευρωεκλογές είχε καταγραφεί δύο φορές.
Η πρώτη ήταν στις ευρωεκλογές του 1999 με συνολικό ποσοστό 10,4% (είχαν μείνει εκτός η Πολιτική Ανοιξη του Αντώνη Σαμαρά με 2,28% και οι Φιλελεύθεροι του Στέφανου Μάνου με 1,62%). Η άλλη ήταν στις ευρωεκλογές του 2014 όταν, μέσα στη μνημονιακή μέγγενη, φούντωνε η λαϊκή αμφισβήτηση – τα εκτός ευρωβουλής κόμματα κατέγραψαν τότε συνολικό ποσοστό 17,12% (ΛΑΟΣ και Οικολόγοι Πράσινοι, που έχασαν την εκπροσώπησή τους).
Ομως, ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι μέχρι την περασμένη Κυριακή το μεγαλύτερο ποσοστό για κόμματα που δεν πέρασαν το κατώφλι του 3% είχε καταγραφεί όχι σε ευρωεκλογές αλλά σε βουλευτικές εκλογές! Στις εθνικές εκλογές του Μαΐου του 2012, όταν έγινε επτακομματική η Βουλή και οι «εκτός» συγκέντρωσαν 19,02%, πρωτοφανές για εθνικές εκλογές (μια και κάνουν χαμηλή πτήση λόγω της δικομματικής πίεσης για κυβερνητική επιλογή). Τότε δεν έβγαλαν έδρα, όπως και στις ευρωεκλογές 2014, οι Οικολόγοι Πράσινοι (2,93%) και το ΛΑΟΣ (2,90%). Ηταν οι εκλογές στις οποίες σημειώθηκε τεράστια πτώση του ΠΑΣΟΚ και εντυπωσιακή άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στις εκλογές του Ιουνίου 2012 έγινε αξιωματική αντιπολίτευση και στις επόμενες κυβέρνηση…
