Ενας από τους λόγους που η Δεξιά κυβερνά σε πολλές χώρες (τουλάχιστον ευρωπαϊκές) και η ακροδεξιά αυξάνει ολοένα τα ποσοστά της είναι ότι καταφέρνει να προσαρμόζεται στις συνθήκες και να απευθύνεται σε αρχέγονα ένστικτα, όπως αυτό της ατομικής επιβίωσης ή το αίσθημα του φόβου. Ο σπουδαίος στοχαστής Ζίγκμουντ Μπάουμαν υποστηρίζει ότι ο φόβος εκτελεί πλήρως την αποστολή του όταν είναι διάχυτος και ασαφής, όταν συνδέεται πότε με την πραγματικότητα και πότε με το φαντασιακό, όταν αιωρείται πάνω από τα κεφάλια των ανθρώπων και συνάμα μεταλλάσσεται συνεχώς. Ως γνήσιος εκπρόσωπος της διεθνούς Δεξιάς, η ΝΔ ενσπείρει και διασπείρει τον φόβο, για να έρθει στη συνέχεια να πουλήσει προστασία. Οποτε χρειαστεί ταυτίζεται με το κράτος-Λεβιάθαν, τον φύλακα που διατηρεί την
ασφάλεια μέσα από το μονοπώλιο της βίας. Οταν αυτή η ασφάλεια τίθεται εν αμφιβόλω από εξωγενείς παράγοντες καταφεύγει στη λύση των «εχθρών», υπαρκτών ή κατασκευασμένων. Ετσι, στη μακρά λίστα των υπεύθυνων για τις πρόσφατες πυρκαγιές, εκτός από την κλιματική κρίση και τους εκούσιους ή ακούσιους εμπρηστές, στην περίπτωση του Εβρου προστέθηκαν και οι μετανάστες και ο θάνατος μερικών εξ αυτών ήταν παράπλευρη απώλεια. Το υπονόησε ο υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Καιρίδης, το προχώρησε λίγο περισσότερο ο Παράσχος Παπαδάκης, βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, παρακινώντας σε πογκρόμ εναντίον τους, ενώ τη δημόσια συμπαράστασή του στους κυνηγούς κεφαλών εξέφρασε και ο Ιωακείμ Γρυσπολάκης, πανεπιστημιακός και πρόεδρος του ΔΣ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Αποδεικνύεται έτσι ότι ο ρατσισμός ευδοκιμεί και στις καλύτερες οικογένειες και εξαπλώνεται πλέον δραματικά. Από τα λούμπεν στρώματα του πρωτογονισμού και της άγνοιας, τους θρησκόληπτους που σπεύδουν για τις καινούργιες ταυτότητες από τον φόβο του Αντίχριστου που μπορεί να κατοικεί στον ξένο, μέχρι τους «μορφωμένους» που υπερασπίζονται τη χειρότερη εκδοχή του πατριωτισμού μέσω της αυτοδικίας.
Οσοι δημοκράτες είχαν πανηγυρίσει για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής μάλλον δεν είχαν διαβάσει Μπρεχτ: «Μη χαίρεστε ότι σκοτώσατε το κτήνος. Η σκύλα που το γέννησε ζει και είναι πάλι σε οργασμό». Γιατί εκείνο που φάνηκε κάτω από το πέρασμα της φωτιάς δεν είναι μόνο το μαύρο χώμα, τα καρβουνιασμένα δένδρα και τα αφανισμένα οικοσυστήματα. Αυτά θα είναι πλέον η κανονικότητα, μας είπαν, και πρέπει να τη συνηθίσουμε. Φάνηκαν οι αναζωπυρώσεις του εκφασισμού μιας κοινωνίας που εκδηλώνεται με ιαχές θριάμβου από αυτόκλητους πολιτοφύλακες εκτοξεύοντας μίσος για τα «25 κομμάτια», που φανατίζουν την κοινή γνώμη και ταυτόχρονα βολεύουν τα μάλα την κυβέρνηση στη μη απόδοση ευθυνών για την ανεπάρκειά της. Αναπόφευκτοι ωστόσο και οι ιστορικοί συνειρμοί που γεννά ο τρόμος της φωτιάς. Ο εμπρησμός στο Ράιχσταγκ που εκτίναξε ως ανεξέλεγκτο πύρινο μέτωπο τον ναζισμό, το κάψιμο των βιβλίων και των συναγωγών, οι φλεγόμενοι σταυροί της Κου Κλουξ Κλαν, τα κρεματόρια και τα πυρπολημένα χωριά.
Η κυβέρνηση λοιπόν παίζει τα ρέστα της με ευφάνταστα σενάρια, προσχωρώντας ή υποθάλποντας ακροδεξιές θέσεις. Το «έπος του Εβρου» ξεκίνησε με τη γαλανόλευκη να ανεμίζει στον φράχτη. Εδώ και μια βδομάδα γράφονται «ένδοξες» σελίδες ενός άδοξου Αυγούστου με ένα δυσδιάκριτο χρώμα απλωμένο παντού. Είναι το ανθρακί της τέφρας ή το μαύρο του νεοφασισμού;
*H Χρύσα Κακατσάκη είναι φιλόλογος ιστορικός Τέχνης
