Επιστρέφουν οι υψηλές χρεώσεις στο ρεύμα με την εκτίναξη της χονδρεμπορικής τιμής ενέργειας κατά 70% μέσα σε τρεις ημέρες, η οποία κατέστησε ξανά την Ελλάδα μία από τις χώρες με το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Η άνοδος της ελληνικής χονδρεμπορικής τιμής ξεκίνησε τη δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου (9-14/10), με τη μέση τιμή να κλείνει στα 119,38 ευρώ ανά μεγαβατώρα και μετά ξέφυγε με καλπάζουσες αυξήσεις: στα 127,75 ευρώ τη Δευτέρα 16/10, τα 168,43 ευρώ την Τρίτη 17/10 και υποχώρηση στα 127 ευρώ την Τετάρτη 18/10.
Το νέο μοντέλο τιμολόγησης μοιάζει πολύ με το παλιό που έφερνε φουσκωμένους λογαριασμούς και ελλείψει οριζόντιων επιδοτήσεων είναι και πάλι ορατό το ενδεχόμενο σοβαρού κοινωνικού προβλήματος
Ξανά φουσκωμένη κανονικότητα
Αυτά σημαίνουν: πρώτον, ότι τα τιμολόγια του Νοεμβρίου που επρόκειτο να ανακοινώσουν οι εταιρείες αργά το βράδυ της Παρασκευής 20 Οκτωβρίου θα είναι αυξημένα. Πόσο πολύ, θα το δούμε. Πάντως προβλέπουμε με ασφάλεια ότι οι τιμές θα ανέβουν συγκριτικά με τον Οκτώβριο που η ΔΕΗ έδινε με το τιμολόγιο Γ1 0,15 ευρώ την κιλοβατώρα και οι λοιπές εταιρείες χρέωναν από 0,08 ως 0,20 ευρώ, έστω κι αν οι χρεώσεις αυτές μειώνονταν στη συνέχεια χάρη στην κρατική επιδότηση στο 0,14 για τη ΔΕΗ και 0,065 ως 1,184 για τις λοιπές εταιρείες – δηλαδή σε επίπεδα που μπορεί με όλες αυτές τις τρελές τιμές που πληρώσαμε τα δύο προηγούμενα χρόνια να μας φαίνονται χαμηλές, αλλά είναι 26% υψηλότερες συγκριτικά με τις τιμές που κυριαρχούσαν ως τον Αύγουστο του 2021, οπότε άρχισε το κερδοσκοπικό πάρτι στο ρεύμα.
Δεύτερον, ότι με την είσοδο του χειμώνα η αγορά μπαίνει σε νέο ανοδικό κύκλο σε ό,τι αφορά τόσο τις τιμές του φυσικού αερίου που προσδιορίζονται στην Ευρώπη όσο και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που προσδιορίζονται εγχωρίως. Ο ανοδικός αυτός κύκλος έρχεται να συμπέσει μάλιστα με τη λήξη του έκτακτου καθεστώτος τιμολόγησης του ρεύματος και την «επιστροφή στην κανονικότητα» από 1ης Ιανουαρίου 2024, ήτοι στο καθεστώς της ρήτρας αναπροσαρμογής – έστω κι αν αυτή θα έχει άλλο όνομα και θα λέγεται π.χ. μέσος όρος της χονδρεμπορικής τιμής του κάθε μήνα.
Ανεξαρτήτως ονομασίας πάντως, το νέο μοντέλο, οι όροι του οποίου προσδιορίζονται αυτή την περίοδο, θα είναι πάρα πολύ όμοιο με το παλαιό. Θα τείνει δηλαδή να παράγει φουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος και επειδή από τον Γενάρη δεν θα υπάρχουν πια οριζόντιες επιδοτήσεις, ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος να προκληθεί ξανά μείζον κοινωνικό πρόβλημα με το ρεύμα.
Νεοφιλελεύθερος… παρεμβατισμός
Λόγω αυτού ακριβώς του κινδύνου λοιπόν έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες μια αναπάντεχη σύγκρουση μεταξύ των λεγόμενων εναλλακτικών παρόχων –εταιρειών προμήθειας πλην ΔΕΗ– και του υπουργού Ενέργειας Θεόδωρου Σκυλακάκη, που παρενέβη στις αποφάσεις της ρυθμιστικής αρχής ΡΑΑΕΥ και ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει με νομοθετική παρέμβαση σε όλες τις εταιρείες να θεσπίσουν κυμαινόμενο τιμολόγιο με ισχύ για δώδεκα μήνες, το οποίο, σύμφωνα με τις διαρροές που έχουν γίνει, θα περιλαμβάνει προαναγγελία της τιμής χρέωσης, δυνατότητα διόρθωσής της τον επόμενο μήνα και την υποχρέωση οι εταιρείες να εντάξουν σε αυτό όλους τους καταναλωτές που δεν έχουν υπογράψει συμβόλαια προμήθειας.
Η παρέμβαση Σκυλακάκη έχει βγάλει τις εταιρείες στα κάγκελα, με αποτέλεσμα να κατηγορούν τον γνωστό ως νεοφιλελεύθερο υπουργό της ΝΔ για παραβίαση των αρχών της ελεύθερης λειτουργίας της αγοράς προς όφελος της ΔΕΗ. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, λένε πηγές των εταιρειών, λύνει ένα πρόβλημα της ΔΕΗ που δεν διαθέτει συμβόλαια με τη μεγάλη μάζα πελατών της και δεν προλαβαίνει να τα ετοιμάσει – πράγματι αυτό ισχύει. Παράλληλα όμως, συνεχίζουν με μάλλον θολό τρόπο, δεν είναι σωστό να επιβληθεί ενιαίο τιμολόγιο σε όλους επειδή η επιβολή του δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη ΔΕΗ, που έχοντας τα υδροηλεκτρικά και τον λιγνίτη μπορεί να παράγει ενέργεια με χαμηλότερο κόστος και άρα ενδεχομένως να είναι σε θέση να δώσει χαμηλότερες τιμές.
Ο Θεόδ. Σκυλακάκης απαντά από την πλευρά του ότι η θέσπιση ενιαίας φόρμουλας για όλες τις εταιρείες αποσκοπεί στο να δώσει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να κάνουν συγκρίσεις και να βρουν ποιος είναι ο φτηνότερος στην αγορά ώστε να δουλέψει ο ανταγωνισμός – και αν όχι να πέσουν οι τιμές, τουλάχιστον να συγκρατηθούν σε λογικά επίπεδα, διότι όλοι γνωρίζουμε, ακόμη και στη ΝΔ, ότι υπάρχει ο κίνδυνος να επαναληφθούν τα σκηνικά του 2021 και να φύγουν στα ουράνια με την «επιστροφή στην κανονικότητα».
Αναμένουμε με ενδιαφέρον την κατάληξη αυτής της διαμάχης, αν και όποιος έχει δει σε τι συμβιβασμούς, όχι υπέρ αλλά κατά των καταναλωτών, κατέληξαν προηγούμενες συγκρούσεις ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ επί κυβέρνησης ΝΔ και τους ιδιώτες παρόχους κρατά μικρό καλάθι. Θα ήταν ευχής έργον να υπάρξει υποχρεωτικό κοινό τιμολόγιο για όλες τις εταιρείες παροχής ρεύματος, μπας και δουλέψει ο ανταγωνισμός αλλά και για να βγάζει ο κόσμος άκρη ποιος χρεώνει τι, αφού τα τιμολόγια των εναλλακτικών παρόχων παραμένουν εμπροθέτως μπερδεμένα έως και ορατά παραπλανητικά.
Πύραυλος η τιμή του φυσικού αερίου
Οπως έχουμε δει πάλι, η αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής ήρθε παράλληλα με την αύξηση της χρήσης του φυσικού αερίου στο 44% του μείγματος της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής. Και το χειρότερο, η άνοδος της ελληνικής χονδρεμπορικής τιμής, η οποία σημειώθηκε υπό την επιρροή των εγχώριων κερδοσκοπικών τάσεων που λυμαίνονται το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, έγινε χωρίς να έχει ενσωματώσει την εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου κατά 40% στην Ευρώπη στις πρώτες 15 μέρες του Οκτωβρίου, γιατί η ελληνική χονδρεμπορική αγορά ρεύματος δουλεύει με τιμές αερίου του προηγούμενου μήνα. Οπότε το ερώτημα είναι: Αν αυτό συμβαίνει από τα μέσα Οκτωβρίου, επειδή π.χ. καίγεται η Μέση Ανατολή ή κάτι έπαθε ένας υποθαλάσσιος αγωγός της Βαλτικής, τι τιμές θα δούμε τον Νοέμβριο, όταν οι εταιρείες θα τιμολογήσουν το φυσικό αέριο 40% ακριβότερα;
