Το πρόσφατο κύµα της ακρίβειας στα είδη διατροφής µε αυξήσεις της τάξης του 15,5% και υπερδιπλάσιες του πληθωρισµού, ο οποίος φαίνεται να εισέρχεται σε ύφεση, σε συνδυασµό µε τα χαµηλά εισοδήµατα και την αύξηση των τιµών άλλων διαρκών αγαθών έχουν δηµιουργήσει ένα πραγµατικό βρόχο στα νοικοκυριά µικρού και µεσαίου εισοδήµατος, ενώ κυριολεκτικά θέτουν υπό αµφισβήτηση την επιβίωση των πλέον ευάλωτων οικονοµικά συµπολιτών µας. Μες στο ζοφερό αυτό σκηνικό και ενώ ο συνεχιζόµενος πόλεµος στην Ουκρανία εξακολουθεί να δοκιµάζει τις αντοχές του εγχώριου συστήµατος διατροφικής ασφάλειας, κυρίως όσον αφορά τις εισαγωγές µαλακού σιταριού και ζωοτροφών, πρωτοβουλίες όπως το «καλάθι του νοικοκυριού», παρά την αναµφισβήτητη καλή πρόσθεση των εµπνευστών τους, δεν κατορθώνουν να εξασφαλίσουν ουσιαστική στήριξη των αδύναµων κοινωνικών στρωµάτων ούτε να ανατρέψουν την αρνητική πορεία της ζήτησης. Ταυτόχρονα καλλιεργείται ένα κλίµα δυσπιστίας ως προς τον ρόλο των κερδοσκοπικών δυνάµεων στην τελική διαµόρφωση των τροφίµων. Είναι γεγονός ότι οι αυξήσεις στο κόστος παραγωγής των εγχώριων γεωργικών προϊόντων, παρότι σηµαντικές, δεν µπορούν σε καµιά περίπτωση να δικαιολογήσουν τις πρωτοφανείς για τα δεδοµένα των τελευταίων δεκαετιών αυξήσεις στα τρόφιµα.
Πρόσφατη δηµοσιευµένη έρευνα κατέδειξε ότι για κάθε ευρώ τελικής τιµής προϊόντος ο παραγωγός εισπράττει κατά µέσο όρο µόλις 3 λεπτά για γεωργικά προϊόντα όπως φρούτα και λαχανικά, ενώ για τους κτηνοτρόφους το ποσό αυτό αυξάνεται στα 7 λεπτά. Με απλά λόγια, οι παραγωγοί εισπράττουν λιγότερο από το 10% της τελικής τιµής του τροφίµου για τον καταναλωτή και εποµένως δύσκολα µπορούν να κατονοµαστούν ως υπεύθυνοι για την ακρίβεια των αντίστοιχων προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία διαµόρφωσης των τελικών τιµών των τροφίµων είναι εντελώς αδιαφανής: δεν υπάρχει κανείς αξιόπιστος µηχανισµός ούτε αντίστοιχος φορέας ο οποίος να έχει καταγράψει λεπτοµερώς την αύξηση του κόστους των προϊόντων σε κάθε βήµα µετάβασης από το χωράφι έως την τελική τοποθέτηση στο ράφι µε την ενδιάµεση παρεµβολή της τυποποίησης, της εφοδιαστικής αλυσίδας και ασφαλώς των µεσαζόντων.
Ορµώµενο από αυτή την πραγµατικότητα και στο πλαίσιο της ευθύνης µας ως τρίτου αρχαιότερου δηµόσιου πανεπιστηµίου της χώρας, το Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών µε τα εξαιρετικά στελέχη του επεξεργάστηκε ένα σχέδιο δέσµης µέτρων τα οποία µπορούν να αντιµετωπίσουν την κρίση της ακρίβειας των τροφίµων στον πυρήνα της. Τα µέτρα αυτά, αν και τεχνικά, φέρουν ισχυρή τη διάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοψίζονται ως εξής:
01 Αποκατάσταση της διαφάνειας στην εξέλιξη των τιµών των τροφίµων µε τη χρήση αλγορίθµων που προβλέπουν την παγκόσµια και τοπική διαµόρφωση των τιµών µε τρόπο αδιάβλητο και επικαιροποιηµένο ανά τακτά χρονικά διαστήµατα. Το Ινστιτούτο Ανάλυσης Τιµών & Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίµων του ΓΠΑ διαθέτει τα ερευνητικά εργαλεία για την ανάλυση των τιµών και την εµπορία αγροτικών προϊόντων και τροφίµων.
02 Ανάπτυξη τοπικών και βραχέων αλυσίδων εφοδιασµού µε στόχο τη ριζική µείωση του κόστους των µεταφορών των εγχώρια παραγόµενων τροφίµων και ζωοτροφών, µε συντονιστικό ρόλο του τµήµατος ∆ιοίκησης Γεωργικών Επιχειρήσεων και Συστηµάτων Εφοδιασµού του ΓΠΑ στη Θήβα.
03 Κατάστρωση σχεδίου εθνικών αποθεµάτων τροφίµων στο επίπεδο των 13 περιφερειών της χώρας. Η συγκεκριµένη πρόταση του τµήµατος Αγροτικής Οικονοµίας και Ανάπτυξης του ΓΠΑ έχει ήδη παρουσιαστεί σε επιλεγµένες περιφέρειες και στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων.
04 Προώθηση της εγχώριας παραγωγής µαλακού σιταριού µε την υποστήριξη αντίστοιχης πρωτοβουλίας της Συντεχνίας Αρτοποιών Αττικής.
Η διαρκής αποστολή µας είναι να εξασφαλίσουµε, µαζί µε όλους τους εµπλεκόµενους φορείς και κοινωνικούς εταίρους, το σύνολο εκείνων των δράσεων και παρεµβάσεων που θα οδηγήσουν σε ελαχιστοποίηση της επισιτιστικής επισφάλειας για κάθε συµπολίτη µας.
