Σήμερα συμπληρώνονται 55 χρόνια από τη ραδιοφωνική εκπομπή του Oρσον Ουέλς η οποία προκάλεσε πανικό.
Το βράδυ της 30ής Οκτωβρίου 1938, παραμονή Χάλογουιν, οι περισσότεροι Αμερικανοί βρίσκονταν στο σπίτι τους και περίμεναν τα παιδιά που θα τους χτυπούσαν την πόρτα μεταμφιεσμένα σε φαντάσματα και τέρατα. Θα ήταν μια ωραία ευκαιρία για να ξεχαστεί ο κόσμος από τις έγνοιες της εποχής, καθώς οι ΗΠΑ βίωναν πλέον τον ένατο χρόνο της Μεγάλης Yφεσης, ο Χίτλερ είχε κάνει σαφείς τις προθέσεις του σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, ενώ δύο μήνες πριν ο Μεγάλος Τυφώνας της Νέας Αγγλίας –όπως θα έμενε στην Iστορία– είχε χτυπήσει τις βορειοανατολικές ακτές της χώρας αφήνοντας πίσω 682 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Η ειδησεογραφία είχε βαρύνει τόσο ώστε έγινε η ίδια ιδανικό πεδίο για τη δημιουργία fake news, από τα πρώτα στην Ιστορία.
Ανήσυχο πνεύμα ο Oρσον Ουέλς, θέλησε να κάνει μια δημιουργική παρέμβαση σχολιάζοντας το σκηνικό που διαμορφωνόταν με τη χειραγώγηση των πολιτών από τα ΜΜΕ. Κάπως έτσι γεννήθηκε η εκπομπή που θα έμενε στην ιστορία ως Panic Broadcast, δηλαδή εκπομπή πανικού. Ο Ουέλς ήταν μόλις 23 ετών, όμως το σκηνοθετικό του ταλέντο συζητιόταν ήδη καθώς συμμετείχε σε υψηλής καλλιτεχνικής αξίας παραγωγές του Federal Theatre Project στη Νέα Υόρκη – το 1936 τόλμησε να ανεβάσει «Μάκμπεθ» με Αφροαμερικανούς ηθοποιούς. Το βράδυ της παραμονής του Χάλογουιν στις οκτώ ακριβώς μπήκε στο στούντιο του CBS (όπου έκανε εβδομαδιαίες εκπομπές με τους συντελεστές του Mercury Theatre του οποίου ήταν συνιδρυτής) κρατώντας στο χέρι το κείμενο του «Πολέμου των κόσμων» του Χ. Τζ. Γουέλς, όπως το είχε προσαρμόσει για την περίσταση ο Χάουαρντ Κοχ. Στην έναρξη της εκπομπής ανακοινώθηκε ότι επρόκειτο για δραματοποίηση του βιβλίου. Κάποιοι ακροατές ωστόσο συντονίστηκαν στη συχνότητα λίγα λεπτά μετά. Κι αυτό δημιούργησε μια μεγάλη παρεξήγηση, καθώς ο «Πόλεμος των κόσμων» περιγράφει επίθεση στη Γη από Αρειανούς.
«Ο κόσμος τελείωσε, σώστε τη ζωή σας»
Στην εκπομπή ακούγεται η φωνή ενός υποτιθέμενου δημοσιογράφου ο οποίος βρίσκεται στο Γκρόβερς Μιλ του Νιου Τζέρσι και περιγράφει εικόνες φρίκης, με τη συνδρομή ενός υποτιθέμενου αστρονόμου από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον καθώς και διάφορων αυτοπτών μαρτύρων. Λεπτό προς λεπτό η ένταση κορυφώνεται. Περιγράφονται φωτιές, εκρήξεις σε δεξαμενές υδρογόνου και ένας Αρειανός που μοιάζει με καλαμάρι. «Τα μάτια του είναι μαύρα και λάμπουν σαν ερπετού. Το στόμα του έχει σχήμα V, πάλλεται και τρέχουν σάλια» λέει ο ηθοποιός που υποδύεται τον δημοσιογράφο. Κάποια στιγμή χάνεται η φωνή του, καθώς πέφτει η γραμμή.
Η εκπομπή δημιούργησε πανικό σε κάποιους ακροατές, καθώς πίστεψαν πως άκουγαν δημοσιογραφική ανταπόκριση. Η αστυνομία και η πυροσβεστική κατέγραψαν τηλεφωνήματα ανθρώπων που ζητούσαν βοήθεια, στο Νιου Τζέρσι έπεσαν πυροβολισμοί κατά ενός εξωγήινου όντος που αποδείχτηκε ότι ήταν μια ξύλινη κατασκευή. Μια ιστορία που έλεγε ο Ορσον Ουέλς για χρόνια είναι εκείνη του ηθοποιού Τζον Μπάριμορ, ο οποίος έλυσε και τους δέκα μολοσσούς του λέγοντάς τους: «Ο κόσμος τελείωσε, σώστε τη ζωή σας».
Παρότι υπήρξε πανικός, αυτός δεν ήταν εθνικής εμβέλειας, όπως υπερβολικά έγραψαν την επόμενη μέρα με πηχυαίους τίτλους οι μεγάλες εφημερίδες. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με μια μέτρηση που έκανε εκείνη τη βραδιά η Hooper Ratings Service (η επίσημη εταιρεία μετρήσεων ακρόασης της εποχής), μόλις το 2% των ακροατών άκουγε τον Ορσον Ουέλς, ενώ το υπόλοιπο 98% ήταν συντονισμένο με τη δημοφιλέστατη εκπομπή των Τσέιζ και Σάνμπορν στο NBC. Σήμερα βέβαια κανείς δεν θυμάται το σόου των Τσέιζ και Σάνμπορν, σε αντίθεση με την εκπομπή του Ουέλς η οποία ήταν ενδεικτική του τεράστιου ταλέντου του το οποίο θα αποκαλυπτόταν τέσσερα χρόνια μετά με τον «Πολίτη Κέιν».
