Το περασμένο Μάρτιο, για όσους θυμούνται, όταν εισάγονταν για πρώτη φορά περιοριστικά μέτρα και αναστολή λειτουργίας, σε σχολεία, εμπορικά κέντρα, τη διασκέδαση, την εστίαση, το λιανεμπόριο έως και την απαγόρευση κυκλοφορίας, κάθε φορά ανακοινώνονταν με διάρκεια 14 ημερών, και δίνονταν παρατάσεις μέχρι που φτάσαμε σε καραντίνα 6 εβδομάδων και κλειστά σχολεία για τρεις μήνες.
Στο διάγγελμα της περασμένης Πέμπτης ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι το δεύτερο καθολικό lock down θα κρατήσει τρεις εβδομάδες, από την ίδια απόγευμα όμως φάνηκε ότι το πράγμα θα πάει πολύ πιο πέρα. Αμέσως τα κανάλια διέρρευσαν ότι η πρόταση των λοιμωξιολόγων ήταν lock down για ένα μήνα και ερωτώμενος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας, διευκρίνισε ότι για να πάμε στην άρση του, θέλουμε μείωση των κρουσμάτων στα 300-400 ημερησίως, άρα η άρση θα γίνει όταν ο στόχος επιτευχθεί. Κι εκεί που την Παρασκευή κυριαρχούσαν ακόμη οι εκτιμήσεις ιατρικών παραγόντων ότι θα δούμε άρση του lock down γύρω στα μέσα Δεκέμβριου, με σκοπό ανοίξει η αγορά για τις γιορτές, το Σαββατοκύριακο άρχισε να κυριαρχεί το σενάριο της οικονομίας-ακορντεόν: το εναλλασσόμενο δηλαδή κλείσιμο και άνοιγμα της οικονομίας ως το Πάσχα. Η πρόταση διατυπώθηκε προς την κυβέρνηση από τον καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, γνωστό από την περίφημη τεχνική έκθεση που έδωσε εύστοχες προβλέψεις για την εξέλιξη των κρουσμάτων του δεύτερου κύματος της πανδημίας , και με δυο λόγια προτρέπει να κλείνει η οικονομία για τρεις εβδομάδες, να ανοίγει για δύο και πάλι από την αρχή κι αυτό να εφαρμοστεί τρεις με τέσσερις φορές διαδοχικά ως τον Μάρτιο, για να αποφύγουμε τα χειρότερα.
«21 μέρες κλειστά-15 μέρες ανοιχτά»
Από την κυβέρνηση, μολονότι γίνεται προσπάθεια για την εκπομπή ενός γενικού μηνύματος συγκρατημένης αισιοδοξίας, ότι το νέο lock down θα αποδώσει και η καθολική χρήση μάσκας θα μας διασφαλίσει ως την άνοιξη, το σενάριο της οικονομίας ακκορντεόν επιβεβαιώνεται. Με λόγια που παρέπεμπαν ξανά στην ατομική ευθύνη των πολιτών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας δήλωσε ότι αν έχουμε πάλι άνοδο κρουσμάτων μετά τον Δεκέμβριο, η καραντίνα θα επανέλθει ανάλογα με τις συστάσεις των λοιμωξιολόγων
Τι συνεπάγεται όμως για την οικονομία το συνεχές άνοιγμα και κλείσιμό της για ένα ακόμη εξάμηνο με βάση το μοντέλο- ακκορντέον;
Είναι κάτι που δεν έχει ξαναγίνει και οι ακριβείς επιπτώσεις του είναι δύσκολο να μετρηθούν. Μερικές πρώτες προσεγγίσεις: όπως αναφέρουν εκτιμήσεις αναλυτών, η ύφεση θα προσεγγίσει το 12% φέτος – είτε το οικονομικό επιτελείο γράψει αυτό το νούμερο στον Προϋπολογισμό, είτε αφήσει το 10%. Η νέα οικονομική χρονιά θα ξεκινήσει από πολύ χειρότερη βάση, με ισχυρά υφεσιακή δυναμική. Θα δούμε πάρα πολλά λουκέτα στην εστίαση που έχει ήδη πληγεί ανεπανόρθωτα και δεν υπάρχει περίπτωση να λειτουργήσει κανονικά για τους επόμενους έξι μήνες.
Ανεργία 22%
Θα έχουμε σίγουρα τραγική αύξηση της ανεργίας, που αναμένεται μέσα στους επόμενους μήνες να προσεγγίσει το 22% – να βρεθεί δηλαδή εκεί που ήταν στις χειρότερες μέρες του 2013.
Θα πρέπει επίσης, για να σωθεί ότι ελάχιστο έστω μπορεί να σωθεί για τις επιχειρήσεις και την οικονομία, θα υπάρξουν πολύ περισσότεροι κύκλοι Επιστρεπτέας Προκαταβολής – πλέον του σχεδιαζόμενου αυτή τη στιγμή πέμπτου που θα καλύψει μέρος των απωλειών του Νοεμβρίου, πέραν ακόμη και του υπό μελέτη έκτου, που θα στοχεύσει στην κάλυψη των απωλειών από την πιθανολογούμενη παράταση του ήδη ισχύοντος lock down ως τα μέσα Δεκεμβρίου. Θα χρειαστούν δηλαδή νέοι κύκλοι Επιστρεπτέας Προκαταβολής για να καλύψουν εν μέρει τις απώλειες των επιχειρήσεων από τα lock down του πρώτου τριμήνου του 2021. Θα απαιτηθούν ακόμη πρόσθετες δαπάνες για τη στήριξη των εργαζομένων, που θα βρεθούν με αναστολή σύμβασης και το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η φετινή χρονιά θα κλείσει με έλλειμμα στο Προϋπολογισμό της τάξης του 10%, ανεβάζοντας το χρέος στο 207% του ΑΕΠ αλλά και η επόμενη χρονιά θα ανοίξει με τις ίδιες τάσεις.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η «πολεμική» ύφεση της τάξης του 12% φέτος, σε συνδυασμό με την προηγούμενη καθίζηση της ελληνικής οικονομίας από την δεκάχρονη περιπέτεια των μνημονίων, θα μας φέρει με ένα εθνικό εισόδημα 27% κάτω από ό,τι πριν 10 χρόνια, πολύ κοντά στα επίπεδα του 2002. Και εδώ θα μείνουμε για καιρό, αφού σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις, μόνον το 2022, εκτιμάται ότι θα ανακάμψει πλήρως η οικονομία των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Πολύ απλά: σε επίπεδο λουκέτων, συμπίεσης μισθών, πραγματικής ανεργίας, υπερχρέωσης, και μακροχρόνιας αδυναμίας της ελληνικής οικονομίας, έχει κι άλλο κάτω.
