Στις 7 Οκτωβρίου εκατοντάδες εκστασιασμένοι οπαδοί της Νιούκαστλ τραγουδούσαν έξω από το Σεντ Τζέιμς Παρκ, αγκαλιάζοντας το επιβλητικό άγαλμα του σερ Μπόμπι Ρόμπσον, του εμβληματικού προπονητή που άλλαξε τη φυσιογνωμία και την αγωνιστική ταυτότητα της ομάδας την πενταετία 1999-2004. «Πήραμε την ομάδα μας πίσω» φώναζαν οι οπαδοί μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας εξαγοράς του πλειοψηφικού πακέτου της Νιούκαστλ από τη Σαουδική Αραβία μέσω του ταμείου δημόσιων επενδύσεων.
Οι εικόνες αυτές έκαναν τον γύρο του διαδικτύου, με οπαδούς της Σάντερλαντ, της μεγάλης αντιπάλου της Νιούκαστλ στο άλλοτε περίφημο τοπικό ντέρμπι της βορειοανατολικής Αγγλίας όταν αμφότερες αγωνίζονταν στην Πρέμιερ Λιγκ, να κάνουν καζούρα στα social media για το κατά πόσο οι οπαδοί της Νιούκαστλ «πήραν πίσω την ομάδα» ή απλώς «εκχωρήθηκε στους πλούσιους σεΐχηδες του Περσικού κόλπου», όπως έγραφαν.
Δύο μήνες μετά, με την ομάδα να βρίσκεται κάτω από τη ζώνη του υποβιβασμού στην Πρέμιερ Λιγκ, αντιμετωπίζοντας σοβαρά αγωνιστικά προβλήματα, η εικόνα των πανηγυρισμών έχει πια σβήσει και τη θέση της έχουν πάρει η ανησυχία και ο προβληματισμός. Οι Σαουδάραβες έχουν αναλάβει τα ηνία, ωστόσο αγωνιστικά δεν έχει αλλάξει κάτι. Τα πετροδόλαρα της βασιλικής οικογένειας του Ριάντ δεν αρκούν προς το παρόν για να αντιστρέψουν την εικόνα της ομάδας και έναν πιθανό υποβιβασμό, με τον σύλλογο να καλείται να λύσει θέματα που απαιτούν χρόνο, υπομονή και πλάνο.
Από τη χρεοκοπία στους σεΐχηδες
Ενα από τα βασικά ερωτήματα που προέκυψαν μόλις ανακοινώθηκε η συμφωνία αφορούσε τους λόγους για τους οποίους η βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας αποφάσισε να επενδύσει σε αυτό τον σύλλογο, καθιστώντας τη Νιούκαστλ την πιο πλούσια ομάδα στον κόσμο. «Ο βασικός λόγος που αγόρασαν τη Νιούκαστλ δεν έχει να κάνει με το ποδόσφαιρο και την ιστορία του συλλόγου, αλλά με τις δουλειές και τα επιχειρηματικά πλάνα που έχουν στην περιοχή. Η εξαγορά κόστισε 305 εκατομμύρια στερλίνες, ποσό μακράν χαμηλότερο από μια επένδυση στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ή τη Λίβερπουλ, για παράδειγμα. Τι καλύτερο λοιπόν από μια φτηνή επένδυση σε ένα πολύ ανταγωνιστικό πρωτάθλημα και σε μια ομάδα που έχει κόσμο από πίσω της;» δηλώνει στο Documento η Εβελιν Τέιλορ, κοινωνιολόγος, μέλος της Νιούκαστλ και ένα από τα πρόσωπα που κινητοποιήθηκαν ενάντια στην εξαγορά από τους Σαουδάραβες, αλλά και στις επιλογές της προηγούμενης διοίκησης του Μάικ Ασλεϊ. Ο Ασλεϊ, επιφανής επιχειρηματίας και ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στη Μεγάλη Βρετανία, διέλυσε επί της ουσίας το brand Νιούκαστλ, βύθισε την ομάδα στα χρέη και αδιαφόρησε για την αγωνιστική πορεία της. «Πρόσωπα όπως ο άλλοτε αρχηγός Αλαν Σίρερ, σημαία του συλλόγου, προσπάθησαν να κρατήσουν κάποιες ισορροπίες, να σώσουν τα προσχήματα και να φέρουν τη διοίκηση κοντά στους οπαδούς αυτά τα δύσκολα χρόνια, αλλά δεν τα κατάφεραν. Η μεταβίβαση του πλειοψηφικού πακέτου στους Σαουδάραβες άργησε πολύ, κράτησε πάνω από ενάμιση χρόνο, καθώς ο Ασλεϊ προσπαθούσε να καλύψει το κόστος της δικής του επένδυσης, αδιαφορώντας εάν ο σύλλογος βρισκόταν σε αδιέξοδο» προσθέτει η Εβελιν Τέιλορ.
Αρκετές ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ αντέδρασαν στην εξαγορά της Νιούκαστλ, μεταξύ των οποίων η Τότεναμ, η Εβερτον, η Αστον Βίλα και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, εκφράζοντας επιφυλάξεις σχετικά με το Financial Fair Play, την οικονομική δηλαδή διάσταση της συμφωνίας, και το κατά πόσο αλλάζουν οι ισορροπίες στο αγγλικό πρωτάθλημα με μια τέτοια επένδυση. «Η Νιούκαστλ επί ημερών Σίρερ τις δεκαετίες του 1990 και του 2000, αλλά και παλαιότερα επί ημερών Κέβιν Κίγκαν, ήταν ένα από τα πιο αγαπητά σωματεία στην Αγγλία αλλά και διεθνώς. Η άφιξη των ανθρώπων από τη Σαουδική Αραβία, το ανελεύθερο καθεστώς στη χώρα αυτή, αλλά και η παρουσία ανθρώπων στο σχήμα που δεν έχουν καμία σχέση με το ποδόσφαιρο προκάλεσαν αρνητικές αντιδράσεις» υπογραμμίζει στο Documento ο Πιτ Nτέιβις, συνδικαλιστής στην ένωση εργαζομένων στους ηλεκτρικούς σιδηρόδρομους και οργανωμένος από μικρός στη Νιούκαστλ. «Υπάρχουν ομάδες στην Πρέμιερ Λιγκ που σκέφτονται να μποϊκοτάρουν κάθε μεταγραφή από και προς τη Νιούκαστλ στη μεταγραφική περίοδο του Ιανουαρίου και αυτό δείχνει ότι η εξαγορά από τους Σαουδάραβες δεν άρεσε σε πολλούς. Εμείς ως φίλοι και οπαδοί της ομάδας προφανώς και ενθουσιαστήκαμε με την άφιξη της νέας διοίκησης, γιατί θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα βάλουν χρήματα στην ομάδα και θα διεκδικήσει και πάλι τη θέση που της αξίζει. Από την άλλη, δεν τρέφουμε αυταπάτες για το ποιοι ανέλαβαν τον σύλλογο. Θέλει υπομονή για να δούμε πώς θα πάει η κατάσταση και εάν πραγματικά ενδιαφέρονται για την ομάδα και όχι μόνο για business. Εάν υποβιβαστούμε, τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα και για εμάς και για τους επενδυτές».
«Νιούκαστλ όπως… Μάντσεστερ»
Τον Σεπτέμβριο του 2008, πολύ προτού φτάσει το επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας στο Νιούκαστλ, ο σεΐχης Μανσούρ μπιν Ζαγέντ αγόραζε τη Μάντσεστερ Σίτι μέσω του Abu Dhabi United Group (ADUG). Πριν από την εξαγορά της ομάδας άνθρωποι του περιβάλλοντος του σεΐχη είχαν φτάσει στην πόλη και είχαν συναντήσεις με πολιτικά πρόσωπα και μέλη του δημοτικού συμβουλίου του Μάντσεστερ, καθώς και με εταιρείες real estate για να αναπτύξουν το επενδυτικό τους πλάνο. «Το Μάντσεστερ είναι γνωστό ως πόλη-πρωτοπόρος της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Λίγο διάστημα μετά την εξαγορά της ποδοσφαιρικής ομάδας υπήρξε η ανακοίνωση μιας συμφωνίας μεταξύ του δήμου και της ADUG για την κατασκευή κατοικιών στο ανατολικό τμήμα της πόλης, μεταξύ του κέντρου και του γηπέδου, σε μια περιοχή που βρίσκεται στην καρδιά της βιομηχανικής ζώνης και υπέφερε πολύ από την αποβιομηχάνιση» σημειώνει στο Documento ο Τζόναθαν Σίλβερ, επιστημονικός συνεργάτης στο Ινστιτούτο Αστικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ, προσθέτοντας ότι ο δήμος μεταβίβασε δημόσια γη μεγάλης αξίας στο επενδυτικό σχήμα από το Αμπου Ντάμπι για 999 χρόνια, παραχωρώντας άδεια οικοδόμησης χωρίς καμία δέσμευση να συνεισφέρει στην κάλυψη των τοπικών στεγαστικών αναγκών και τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών. «Η διαπλοκή είναι ανεξέλεγκτη, με το δημοτικό συμβούλιο να αντιμάχεται εδώ και χρόνια σειρά ακτιβιστικών παρεμβάσεων κατά της συμφωνίας. Το Εργατικό Κόμμα σιωπά, όποιος μιλά κατά της συμφωνίας δέχεται ισχυρές πιέσεις να ανακαλέσει και η πόλη έχει αφεθεί στις πολιτικές του εμιράτου που ξεκίνησαν από μια ποδοσφαιρική ομάδα και επεκτάθηκαν στον δήμο, στο πανεπιστήμιο, ακόμη και στους παρόχους κοινωνικής στέγασης» προσθέτει ο Τζόναθαν Σίλβερ.
Τόσο η Μάντσεστερ Σίτι όσο και η Νιούκαστλ είναι ομάδες που «διψούσαν» για τρόπαια, με τους οπαδούς να θέλουν να ζήσουν ποδοσφαιρικές συγκινήσεις. «Οι οπαδοί θέλουν συγκινήσεις, θέλουν μνήμες με τις ομάδες τους και είναι πολύ λογικό που στο Νιούκαστλ υπήρξε ντελίριο μόλις ανακοινώθηκε η εξαγορά. Είδατε τι έγινε στη Σίτι από τη στιγμή που ανέλαβε ο Μανσούρ; Ακριβές μεταγραφές, τρόπαια, με την ομάδα να έχει εδώ και χρόνια πια πρωταγωνιστικό ρόλο στην Πρέμιερ Λιγκ. Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τα όρια της αγάπης για τον σύλλογο από τις συνέπειες μιας τέτοιας επένδυσης σε άλλα επίπεδα, όπως στην τοπική πολιτική και στο real estate ή στις πολιτικές στέγασης» τονίζει η Εβελιν Τέιλορ. «Εάν η Νιούκαστλ υποβιβαστεί, η αίγλη των επενδυτών θα πάψει να λάμπει, δεν θα πάρουν άμεσα την επένδυσή τους πίσω, η γκρίνια και η πίεση θα αυξηθούν και τότε πραγματικά θα φανεί εάν θέλουν να μείνουν στον σύλλογο και εάν είναι διατεθειμένοι να τον στηρίξουν σε βάθος χρόνου».
