Λένε ότι όταν μαλώνουν τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια. Η ίδια κατάσταση ισχύει και όταν τα βουβάλια συμφωνούν και ρίχνουν τις συνέπειες στα βατράχια. Αν μη τι άλλο, ο πλανήτης βιώνει ιστορικές στιγμές. Οπως όλα δείχνουν, Ρωσία και ΗΠΑ συμφωνούν να τεμαχίσουν την Ουκρανία ερήμην της Ευρώπης, η οποία για χάρη των αμερικανικών συμφερόντων που τότε πρέσβευε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν «σκότωσε» την οικονομία της που βασιζόταν στα φτηνά καύσιμα της Ρωσίας. Οπως όλα δείχνουν, λοιπόν, το βατράχι που θα πληρώσει τα σπασμένα ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ενωση, οι ηγέτες της οποίας συνεδριάζουν ερήμην της Ελλάδας για να αποφασίσουν για τις δικές τους κινήσεις. Αν δε παραβλέψουμε τις αστειότητες του Κυριάκου Μητσοτάκη που τη μία εμφάνιζε εαυτόν ως αντικαταστάτη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως πρόεδρο της Κομισιόν και την άλλη ως υποψήφιο για επικεφαλής του ΝΑΤΟ, βλέπουμε ότι η Ευρώπη συνεπεία των επιλογών της καταστρέφεται. Για την ακρίβεια, αυτοκαταστρέφεται.
Εδώ μπαίνει η Ελλάδα στον χορό του Ζαλόγγου. Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι σε μία σειρά από δείκτες που έχουν σημασία είμαστε οι τελευταίοι στην Ευρώπη. Από την άλλη ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πιέζει τις εθνικές οικονομίες του συνόλου των κρατών και κυρίως αυτών του ΝΑΤΟ. Πιέζει στη λογική της MAGA (Make America Great Again) με καθιέρωση ίσων δασμών. Πιέζει για αύξηση των αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ τους. Αυτές οι δύο καταστάσεις –μαζί με τον αποκλεισμό από την επίλυση του ουκρανικού– περνούν μια οικονομική θηλιά στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Οταν όμως τρίζει σοβαρά το δέντρο, τα πρώτα κλαδιά που σπάνε είναι τα αδύναμα. Η Ελλάδα, συνεπεία των πολιτικών Μητσοτάκη, βρίσκεται στα τάρταρα της αδυναμίας, με την εναπομείνασα παραγωγική βάση μετά τα μνημόνια να εμφανίζει πλέον σημάδια κατάρρευσης. Αν μη τι άλλο, η ελληνική οικονομία έχει σκοτεινά σημεία. Αλλά ας μείνουμε στις συνέπειες όσων επιχειρεί να επιβάλει ο Τραμπ.
Πλήγμα στον τουρισμό
Αν επικεντρωθούμε στις εμπορικές σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ, τότε, όπως προσπαθούν να πείσουν κλιμάκια του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, δεν υφίσταται ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας, καθότι οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μάλλον χαρακτηρίζονται ισχνές αφού δεν ξεπερνούν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ ετησίως. Ούτε λίγο ούτε πολύ αναφερόμαστε στο 0,88 % του ελληνικού ΑΕΠ. Πρόκειται για μάλλον ρηχή και ασόβαρη προσέγγιση, αφού η ελληνική οικονομία ζει στο όριο των αριθμών –εν πολλοίς μαγειρεύονται– και αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορεί να ασκηθεί κοινωνική πολιτική ψάχνοντας κάθε φορά τον δημοσιονομικό χώρο.
Παρ’ όλα αυτά, έστω ότι ισχύει. Εκεί που θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα είναι στις δευτερογενείς συνέπειες, που θα έρθουν ως αποτέλεσμα της επιβάρυνσης εθνικών οικονομιών από τις οποίες είτε εισάγει είτε εξάγει η Ελλάδα. Εν αρχή η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Καθίσταται προφανές ότι οι ανταποδοτικοί δασμοί του Τραμπ θα προκαλέσουν σοβαρούς κλυδωνισμούς στη Γερμανία, που παραμένει –έστω και πληγωμένη– η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αυτή η κατάσταση ενδέχεται να προκαλέσει φτωχοποίηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών που αποτελούν κατά κύριο λόγο τον τροφοδότη του ελληνικού καλοκαιριού. Από την άλλη, μια τέτοια φτωχοποίηση θα προκαλέσει και αντίστοιχη μείωση της αγοραστικής δύναμης στο σύνολο της Ευρώπης. Αυτό σημαίνει ότι θα περιοριστούν οι αγορές προϊόντων από τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, κάτι που θα πλήξει τις εξαγωγές μας (κατά 50% κατευθύνονται στα ευρωπαϊ-
κά κράτη).
Μεγάλο πρόβλημα συνιστά από την άλλη η Κίνα. Αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με τους δασμούς Τραμπ. Ετσι, θεωρείται βέβαιο ότι θα επιχειρήσει να αμβλύνει το καθοδικό αποτύπωμα «ακουμπώντας» τα προϊόντα της σε άλλες χώρες, στις οποίες απευθύνεται όμως και η Ελλάδα.
Δημοσιονομική ασφυξία
Αν μη τι άλλο, ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει σχεδόν διπλασιάσει τις αμυντικές δαπάνες στα χρόνια διακυβέρνησής του. Σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές, ενώ το 2019 δαπανήθηκαν συνολικά 4,81 δισ. δολάρια σε αμυντικές δαπάνες, το 2024 αυτές ανήλθαν σε 7,77 δισ. δολάρια. Η ροή των ελληνικών αμυντικών δαπανών κινείται από το 2021 σταθερά πάνω από τα 7 δισ. δολάρια.
Υπό αυτό το δεδομένο και με βάση τον προϋπολογισμό, που ανεβάζει το ελληνικό ΑΕΠ για το τρέχον έτος στα 240 δισ. ευρώ, η Ελλάδα δαπανά το 3,2% του ΑΕΠ της σε αμυντικές δαπάνες. Περίπου στο 3% του ΑΕΠ κυμαίνονται οι ετήσιες αμυντικές δαπάνες μετά το 2021. Από την άλλη, ο Τραμπ αξιώνει την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ. Αρα, αν περάσει η αξίωση του Τραμπ, θα πρέπει η Ελλάδα να καταβάλει σε αμυντικές δαπάνες 12 δισ. ευρώ, κάτι που θα προκαλέσει τεράστιο πρόβλημα όσον αφορά τον δημοσιονομικό χώρο. Τουτέστιν θα πρέπει να ξεχάσουμε δαπάνες για υγεία, παιδεία, ασφάλεια.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες της ευρωατλαντικής συμμαχίας (ΝΑΤΟ) ευελπιστούν ότι θα καταφέρουν να συμβιβαστούν στο 3,5%. Το ζήτημα αναμένεται να ξεκαθαρίσει στις αρχές του καλοκαιριού. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα πράγματα δυσχεραίνουν για την ελληνική οικονομία, που δεν μπορεί άλλο να ξεζουμίζει φορομπηχτικά την κοινωνία και να δανείζεται.
Διαβάστε επίσης:
Αποκλειστικό στο Documento – Πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ για Τέμπη: Παραδοχή καυσίμου και ξυλόλιου στο τρένο
