Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, τοποθετείται με ανακοίνωσή του, απαντώντας στην Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης (ΕΦΑΠΟΘ), ύστερα από εξώδικο που εστάλη από πλευράς της, το οποίο συμπεριλαμβάνει τα ονόματα των επιστημόνων που θα πραγματοποιούσαν την αυτοψία. Όπως επισημαίνει, η κ. Μπετίνα Τσιγαρίδα, όφειλε να παρέχει στους εν λόγω επιστήμονες έγγραφη άδεια από την ΕΦΑΠΟΘ, ως μόνη αρμόδια υπηρεσία, για την επίσκεψη και την φωτογράφηση/κινηματογράφηση του αρχαιολογικού χώρου και των αρχαιολογικών εργασιών στον Σταθμό Βενιζέλου.
Μάλιστα, κάνουν λόγο για έλλειψη σεβασμού τόσο προς τους ίδιους, για το έργο που κλήθηκαν να φέρουν εις πέρας, όσο και προς τους πολίτες που κινητοποιούνται για την προστασία των αρχαιοτήτων.
Υπενθυμίζεται ότι από τις 15 Δεκεμβρίου, με επιστολή του προς την Μπετίνα Τσιγαρίδα, την εγκαλεί για μη νόμιμες ενέργειες και για θεσμικό ατόπημα που υπερβαίνει τις αρμοδιότητές της.
Ο ΣΕΑ με δριμεία επίθεσή του εγκαλεί την Μπετίνα Τσιγαρίδα για μη νόμιμες ενέργειες και για θεσμικό ατόπημα που υπερβαίνει τις αρμοδιότητές της για ακόμα μία φορά, ενώ η ανακοίνωσή του αναφέρει ως εξής:
«ΘΕΜΑ: Σχετικά με το εξώδικο που αποστείλατε στους επιστήμονες που ορίστηκαν ως «πραγματογνώμονες» των 316 πολιτών, με βάση απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, για τις αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου
Στις 6/12/2021 οι νομικοί εκπρόσωποι των 316 πολιτών, σε εφαρμογή της 14764/2021 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης για «συντηρητική απόδειξη» (πραγματογνωμοσύνη), απέστειλαν με εξώδικο στην Αττικό Μετρό, την Κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ και την εταιρεία Δ. Κορρές, τα ονόματα των επιστημόνων που ορίστηκαν για την πραγματοποίηση της πραγματογνωμοσύνης στις 8/12/2021, ήτοι τους: ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Α. Μέντζο, τον επίκουρο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Γ. Φουστέρη, την αρχιτέκτονα μηχανικό και πρώην Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ Ευαγγελία Καμπούρη και τον πολιτικό μηχανικό Νικόλαο Τζημόπουλο. Κατόπιν της απόφασης του Πρωτοδικείου και τον ορισμό των επιστημόνων που θα πραγματοποιούσαν την αυτοψία, οφείλατε να παράσχετε στους εν λόγω επιστήμονες έγγραφη άδεια της ΕΦΑΠΟΘ, ως μόνης αρμόδιας υπηρεσίας, για την επίσκεψη και την φωτογράφηση/κινηματογράφηση του αρχαιολογικού χώρου και των αρχαιολογικών εργασιών στον Σταθμό Βενιζέλου. Σημειώνουμε ότι η συγκεκριμένη άδεια, η οποία θα χορηγούνταν ως απόρροια δικαστικής απόφασης δεν συνδέεται άμεσα με τους όρους που τίθενται στο άρθρο 46 Αρχαιολογικού Νόμου και τις σχετικές ΚΥΑ. Ακόμη όμως και υπό το πρίσμα των σχετικών ΚΥΑ, επισημαίνουμε ότι προβλέπεται ρητή αναφορά για την εξαίρεση των ειδικών επιστημόνων και μάλιστα όταν πρόκειται για φωτογράφιση/κινηματογράφηση με σκοπό την τεκμηρίωση αρχαιολογικών εργασιών (βλ. ΚΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΔΟΕΠΥ/ΤΟΠΥΝΣ/126463/2011, άρθρο 9
παρ. β). Οι προαναφερθέντες επιστήμονες τελικά έλαβαν στις 7/12/2021 εξώδικη πρόσκληση υπό μορφήν εγγράφου της ΕΦΑΠΟΘ, χωρίς αριθμό πρωτοκόλλου, υπογεγραμμένη από σας. Η μορφή του εξωδίκου, το ύφος και το περιεχόμενο του δεν εκφράζουν σεβασμό στους επιστήμονες που κλήθηκαν να επιτελέσουν ορισμένο έργο, αλλά και στους πολίτες που κινητοποιούνται για την προστασία των αρχαιοτήτων. Πρόκειται για πρωτόγνωρη κίνηση, η οποία αποτελεί θεσμικό ατόπημα που υπερβαίνει και τις αρμοδιότητές σας ως αναπληρώτριας Διευθύντριας της ΕΦΑΠΟΘ. Συγκεκριμένες διατυπώσεις στο κείμενο του εξωδίκου, όπως ότι η παραγωγή απεικονίσεωντων αρχαιοτήτων αποτελεί «ποινικό αδίκημα» (σημείο 2 του εξωδίκου), εκφράσεις όπως «το ελληνικό δημόσιο (…) δεν γνωρίζει, δεν είναι σε θέση να γνωρίζει, δεν επιβεβαιώνει και με κανέναν τρόπο δεν συνομολογεί το αν πληρούνται ή όχι στο πρόσωπό σας (…) οι ειδικές γνώσεις αρχαιολογίας και μηχανικής σε κατασκευές τεχνικών έργων» (σημεία 3α και 3) και προειδοποιήσεις που δύνανται να ερμηνευτούν ως απειλές («προς αποφυγήν περαιτέρω
δικαστικών αμφισβητήσεων») είναι αδόκιμες για την Αρχαιολογική Υπηρεσία, όταν μάλιστα η άδεια για την διεξαγωγή μίας αυτοψίας χορηγείται σε επιστήμονες κύρους και πρώην Διευθυντές του ΥΠΠΟΑ. Η κατακλείδα του εξωδίκου, που με ύφος εντολής, αναφέρει στους πραγματογνώμονες επί λέξει «υποχρεούστε να παραδώσετε το σύνολο του παραχθησόμενου (sic) υλικού, αμέσως μετά τη λήψη του, προς τη Γραμματεία του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, το οποίο διέταξε την παραγωγή του» είναι νομικά μη ορθή και βρίσκεται εκτός τωναρμοδιοτήτων σας, καθώς το δικαστήριο διέταξε η πραγματογνωμοσύνη να πραγματοποιηθεί ως ένδικο βοήθημα των 316 πολιτών, στους οποίους και μόνο οφείλουν να παραδοθούν η πραγματογνωμοσύνη και το υλικό απεικονίσεων που έχει παραχθεί.
Επειδή τα παραπάνω εκθέτουν εσάς προσωπικά, εκθέτουν όμως και το κύρος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, παρακαλούμε να μας απαντήσετε:
1. Για ποιο λόγο αντί να παρασχεθεί στους εν λόγω επιστήμονες η έγγραφη άδεια της ΕΦΑΠΟΘ για φωτογράφηση/κινηματογράφηση κατόπιν της δικαστικής
εντολής, απεστάλη εξώδικη-πρόσκληση διαμαρτυρία με την υπογραφή σας;
2. Υποκρύπτει αυτό το εξώδικο τη βούλησή σας να προχωρήσετε σε δικαστικά μέτρα εναντίον των επιστημόνων αυτών, για την επιστημονική κρίση που τυχόν
θα διατυπώσουν προς τους εντολείς τους;
3. Γιατί δεν φροντίσατε, αφού είχατε αναγνωρίσει τη σπουδαιότητα της αυτοψίας, να υπάρχει εκπρόσωπος της Εφορείας στον χώρο (υπάλληλος με θέση ευθύνης,
μόνιμος ή ΙΔΑΧ), ώστε να δώσει σχετικές οδηγίες στους πραγματογνώμονες, να τους διευκολύνει και να τους καθοδηγήσει στον χώρο;
4. Έχετε προβεί σε οποιαδήποτε παρόμοια ενέργεια (έγγραφη διαμαρτυρία, εξώδικο, απλή έγγραφη σύσταση) για δημοσιεύσεις φωτογραφιών και βίντεο
από την απόσπαση αρχαιοτήτων σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα, χωρίς την κατά νόμο γνωμοδότηση του ΥΠΠΟΑ; Ενδεικτικά παραθέτουμε τις εξής:
«Θεσσαλονίκη: Καρέ-καρέ η απόσπαση των αρχαίων του Μετρό στο Σταθμό Βενιζέλου» (20/7/2021 https:// www.ethnos.gr/greece/article/166876/ thessalonikh karekarehaposp ashtonarxaiontoymetrostostathmobenizeloy)
«Άρχισε η απόσπαση των αρχαίων της Βενιζέλου (βίντεο και φωτ)» (20/7/2021 https://www.makthes.gr/ta-archaia-tis-venizeloy-egkataleipoyn-tin-estiatoys-kare-kare-vinteo-fot-412854)
«Μετρό Θεσσαλονίκης: Το ethnos.gr στην απόσπαση αρχαιοτήτων από τον σταθμό
Βενιζέλου»(27/11/2021 https://www.ethnos.gr/greece/article/184768/metrothessalonikhstoethnosgrsthnapospasharxaiothtonapotonstathmobenizeloy)
Δυστυχώς, διαπιστώνουμε ότι έχετε εμπλακεί σε μία υπόθεση, η οποία έχει εγκαταλείψει το πεδίο των δόκιμων διοικητικών ενεργειών.»