«Με πήραν τηλέφωνο από το γραφείο του πρωθυπουργού και μου υποσχέθηκαν ότι θα δώσουν κάποια λύση σε αυτό το φαινόμενο των τροχαίων και πως είναι στη διάθεσή μου για ό,τι χρειαστώ. Από τότε μέχρι σήμερα, εδώ και τρία χρόνια, δεν έχει συμβεί απολύτως τίποτε»…
Αυτά τα γενικόλογα ευχολόγια ήταν η απάντηση της κυβέρνησης στην επιστολή της Φωτεινής Κρυστάλλη που έχασε τον άνδρα της Στέλιο Μπουσδούκο τον Ιανουάριο του 2022 σε τροχαίο με θύτη έναν 85άχρονο οδηγό. Οπως η ίδια εξιστορεί στο Documento, ο ηλικιωμένος «δεν κατάλαβε καν τι είχε συμβεί. Ηθελε να τον εγκαταλείψει, αφού τον χτύπησε. Ευτυχώς υπήρχαν άνθρωποι που γνώριζαν τον Στέλιο και σταμάτησαν τον οδηγό».
Σοκαριστικό είναι κι αυτό που συνέβη στην περίπτωση της Αφροδίτης Λιάπη που έχασε τον γιο της Θάνο Χρόνη τον Φεβρουάριο του 2022 . Ο 74χρονος που χτύπησε το παιδί της έπασχε από άνοια, από την οποία μάλιστα έφυγε και από τη ζωή. «Αυτός ο κύριος πέθανε ύστερα από δέκα μήνες από άνοια. Επειδή πρόκειται για ασθένεια που κρατάει χρόνια, εικάζουμε πως και τότε οδηγούσε με άνοια. Από όσο γνωρίζω από γείτονες, δεν τον άφησαν να οδηγήσει ξανά, αλλά πλέον ήταν αργά. Εναν χρόνο πριν είχε ανανεώσει το δίπλωμά του. Κάποιος γιατρός που είχε βάλει την υπογραφή του δεν έκανε τη δουλειά του, δεν έλεγξε τίποτε» τονίζει.
Πλήρης απουσία ελέγχων
Και το μεγάλο ερώτημα που ανακύπτει είναι: Πώς γίνεται σε ένα κράτος που θέλει να ορίζεται ως σύγχρονο, πόσο μάλλον επιτελικό, άνθρωποι με άνοια ή άλλης φύσεως προβλήματα υγείας να ανανεώνουν τη δυνατότητα να βρίσκονται πίσω από ένα τιμόνι;
Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα αναδεικνύει ακόμη μια σύνθετη και δυσώδη πτυχή της μάστιγας των τροχαίων δυστυχημάτων: την παντελή απουσία ελέγχων για τους υπερήλικες οδηγούς, τις υπογραφές γιατρών που –με λίγα παραπάνω ευρώ– μπορούν να δίνουν το πράσινο φως για την ανανέωση διπλωμάτων σε προβληματικές περιπτώσεις και την κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη που δεν έχει εισακούσει ούτε μία πρόταση των συλλόγων που υποστηρίζουν τους συγγενείς των θυμάτων.
Ο Γιώργος Κουβίδης, πρόεδρος του Συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα, εξηγεί στο Documento πώς λειτουργεί αυτό το καθεστώς μηδενικού ελέγχου: «Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός ελέγχου για τους υπερήλικες οδηγούς. Συνεχίζουν να κυκλοφορούν ενώ μπορεί να έχουν το οποιοδήποτε πρόβλημα και δεν τους αφαιρείται το δίπλωμα. Ως σύλλογος έχουμε δεχτεί καταγγελίες από παιδιά που προσπαθούν να πάρουν το τιμόνι από τους υπερήλικες γονείς τους, είτε μέσω της Τροχαίας είτε μέσω κάποιου άλλου αρμόδιου φορέα που θα κρίνει αν είναι επικίνδυνοι και να πρέπει να τους αφαιρεθεί το δίπλωμα. Δεν υπάρχει δυνατότητα. Πάντα βρίσκουν μια τρύπα μέσω διάφορων καταστάσεων να το ανανεώσουν.
Πολλές φορές είναι άνθρωποι άνω των 85 με προβληματικό ιατρικό ιστορικό. Πληρώνουν τους γιατρούς δέκα ευρώ και κάπως έτσι δεν τους κάνουν εξετάσεις, αλλά βάζουν την υπογραφή τους στην ανανέωση. Εχουμε καταθέσει σειρά προτάσεων για το ζήτημα των υπερήλικων οδηγών στη διαβούλευση του 2021 για το σχέδιο οδικής ασφάλειας 2021-30 αλλά και στη διαβούλευση για τον νέο ΚΟΚ. Δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση, ενώ υπενθυμίζω πως η μάστιγα των τροχαίων μόνο πέρυσι κόστισε τη ζωή σε 665 συνανθρώπους μας».
Από το 2021 οι προτάσεις
Η πραγματικότητα που επικρατεί στην άσφαλτο δεν αντιμετωπίζεται με ευχολόγια ή με δήθεν διαλόγους για τον νέο ΚΟΚ. Λύσεις υπάρχουν και μάλιστα έχουν κατατεθεί προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία ονειρεύεται «εθνικούς στόχους» για τη μείωση των τροχαίων έως το 2030.
Ο Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα έχει προτείνει από το 2021 τη ριζική αναμόρφωση της έκδοσης αδειών οδήγησης. Συγκεκριμένα, είχε εισηγηθεί τη θέσπιση αυστηρών ιατρικών κριτηρίων, με πραγματοποίηση όλων των αναγκαίων εξετάσεων για την πιστοποίηση της φυσιολογικής εγκεφαλικής λειτουργίας και του επιπέδου των αντανακλαστικών σε ηλικιωμένους οδηγούς. Ανάλογα με την ιατρική πιστοποίηση μπορεί να εκδοθεί μια διαβαθμισμένη άδεια οδήγησης.
Το πώς μπορεί να γίνει πράξη αυτή η πρόταση εξηγεί ο Γ. Κουβίδης: «Η νευρολογική εξέταση, που είναι καίριας σημασίας, δεν περιλαμβάνεται για την ανανέωση του διπλώματος. Ακόμη και σε βαριά περιστατικά ανθρώπων που πάσχουν από υπνική άπνοια (σ.σ.: άτομα που μπορούν να κοιμηθούν ανά πάσα στιγμή λόγω κακής οξυγόνωσης του εγκεφάλου) υπάρχει ένα χαρτί που δίνουν στον εξεταζόμενο για να το συμπληρώσει εθελοντικά και να γράψει ό,τι θέλει. Τον ρωτούν πόσες φορές το παθαίνει. Συνεπώς, εξαρτάται από την ειλικρίνεια του άλλου, αν θέλει να του στερήσουν το δίπλωμα. Μιλάμε για αστεία πράγματα. Δεν γίνεται η κυρία 87 ετών που σκότωσε τον μοτοσικλετιστή και τραυμάτισε άλλους τέσσερις στο Ψυχικό να οδηγάει ένα θηριώδες τζιπ, με την αντίστοιχη ταχύτητα και κυβισμό. Είτε δεν θα οδηγάει καθόλου είτε, αν είναι απόλυτα αναγκαίο, ας πάρει ένα αυτοκίνητο έως 800 κυβικά να κάνει τα στοιχειώδη. Εμείς προτείναμε μετά τα 65 έτη να γίνονται ουσιαστικές ιατρικές εξετάσεις που θα ελέγχουν κυρίως τα αντανακλαστικά. Επιπλέον, να υπάρχει δυνατότητα θέσπισης διπλώματος-αδείας περιορισμένης χρήσης. Αυτό έχει εφαρμοστεί στο Τορόντο του Καναδά. Εξατομίκευαν και έλεγαν πως ο τάδε έχει την ανάγκη να πάρει ένα Χ αυτοκίνητο και έθεταν όρια ως προς τον κυβισμό, τις εκάστοτε επιταχύνσεις για να μπορεί να το οδηγεί. Αντίστοιχα έθεταν περιορισμούς για το αν θα οδηγεί μέρα ή σε συγκεκριμένη εμβέλεια από την οικία του ή αν κρινόταν ακατάλληλος ο οδηγός προχωρούσαν στην πλήρη απαγόρευση της οδήγησης. Εμείς αυτό το μοντέλο προτείνουμε ότι ήρθε η ώρα να εφαρμοστεί και να πάψει αυτό το καθεστώς διπλωμάτων που ανανεώνονται για λίγα ευρώ».
«Γιατί να οδηγάει αυτός ο άνθρωπος, μαμά;»
«Μαμά, σου μιλάω… Γιατί να το κάνουν αυτό στον μπαμπά; Γιατί να οδηγάει αυτός ο άνθρωπος, μαμά; Ποιοι του το επέτρεπαν, μαμά;»… Αυτά ήταν μερικά από τα ερωτήματα του γιου του Στέλιου Μπουσδούκου προς τη μητέρα του, η οποία τα συμπεριέλαβε στην επιστολή της προς τον Κυρ. Μητσοτάκη και τους βουλευτές Φθιώτιδας.
Κατέληγε στην επιστολή της η σύζυγος του θύματος τροχαίου με θύτη ένα υπερήλικα οδηγό: «[…] Ασχοληθείτε με την αλλαγή, επιτέλους, του νομοθετικού πλαισίου που επιτρέπει την οδήγηση ακόμη και σε αυτές τις ηλικίες. Ρίξτε φως στον τρόπο που ανανεώνονται οι άδειες οδήγησης στους ηλικιωμένους και επιτέλους απαγορεύστε τις μετά από κάποια ηλικία! Ξέρω πως ο Στέλιος δεν θα γυρίσει πίσω, αλλά και μια ζωή να σωθεί με τη δημόσια έκκλησή μου θα νιώθω ο πιο τυχερός άνθρωπος στη γη».
Από το 2022 όμως που έχασε τη ζωή του ο Στ. Μπουσδούκος όλα μοιάζουν ίδια, όπως επισημαίνει η σύζυγός του: «Τίποτα δεν έχει αλλάξει τρία χρόνια μετά. Ο Στέλιος γύριζε από τη δουλειά του με το μηχανάκι φορώντας πάντα κράνος. Ηθελε να στρίψει μέσα στον κόμβο, ο οποίος δεν φωτιζόταν. Επεσε πάνω του με το αυτοκίνητο ο 85άχρονος.Υστερα από δύο ώρες κατέληξε στο νοσοκομείο».
Τα τηλεφωνικά «θα» που εισέπραξε ως απάντηση αντικατοπτρίζουν πλήρως την πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη απέναντι στις οικογένειες που μένουν πίσω. «Προσπάθησα με την επιστολή» αναφέρει η ίδια στο Documento «να τους προσεγγίσω και να χτυπήσω το καμπανάκι του κινδύνου γιατί έχουμε παιδιά. Δεν είναι μόνο άδικο επειδή χάθηκε μια ζωή, αλλά και για τους ανθρώπους που μένουν πίσω. Είχα ορκιστεί πως ο Στέλιος δεν θα ήταν ένας ακόμη αριθμός, αλλά αυτός που θα έκλεινε αυτή την τραγική λίστα των νεκρών».
«Αυτά τα τροχαία σκοτώνουν όλη την οικογένεια»
Η Αφρ. Λιάπη, μητέρα του Θ. Χρόνη, έχασε τον γιο της το πρωινό της 24ης Φεβρουαρίου 2021 όταν εκείνος πήγαινε στη δουλειά. Ο 74χρονος που βγήκε με την όπισθεν στο 18ο χλμ. της λεωφόρου Μαραθώνος χτύπησε τον 27χρονο, ο οποίος εκσφενδονίστηκε και αργότερα κατέληξε από εσωτερική αιμορραγία.
Το συμβάν περιγράφει στο Documento η μητέρα του: «Του βγήκε με την όπισθεν χωρίς να ελέγξει ένα αγροτικό που οδηγούσε ένας 74χρονος. Δεν του έδωσε περιθώρια, ο γιος μου φορούσε κράνος. Φανταστείτε, ο ίδιος μάς πήρε τηλέφωνο και μας είπε ότι χτύπησε. Στην αρχή νομίζαμε πως χτύπησε άσχημα μόνο το πόδι του, αλλά στην πραγματικότητα ήταν πολυτραυματίας και είχε εσωτερική αιμορραγία. Είχε χτυπήσει πνεύμονες, συκώτι, νεφρό… Ολη η δεξιά του πλευρά. Ο οδηγός έφυγε και τον βρήκε η Τροχαία. Εμείς ήμασταν στο νοσοκομείο και μας κάλεσαν από την Τροχαία πως τον βρήκαν. Ως δικαιολογία μάς είπε ότι είδε τελευταία στιγμή μια μηχανή να πέφτει πάνω του, εκτινάχθηκε ένας άνθρωπος, αλλά δεν είχε χώρο να σταματήσει και έφυγε! Αυτά είπε στην κατάθεσή του στην Τροχαία».
Σχετικά με τα διπλώματα των υπερήλικων οδηγών που ανανεώνονται χωρίς κανέναν έλεγχο η Αφρ. Λιάπη υπογραμμίζει: «Πολλές φορές υπάρχουν σχολές οδηγών που σ’ το φέρνουν και στο σπίτι, με τα αποτελέσματα να είναι ολέθρια.
Εμείς κάναμε μια μήνυση όταν αυτός ο άνθρωπος πέθανε και η αιτία θανάτου ήταν η άνοια, γιατί κάποιος είχε κάνει παράβαση καθήκοντος ανανεώνοντάς του το δίπλωμα. Ο εισαγγελέας την πέταξε στο αρχείο. Το αστικό έχει τελειώσει και αποφάνθηκε πως έφταιγε ο δράστης. Υπάρχουν περιστατικά και στη διπλανή μας πόρτα. Εχω γείτονα που τα μάτια του είναι σε κακή κατάσταση, δεν του έχουν ανανεώσει το δίπλωμα κι όμως οδηγεί!».
Ο Θ. Χρόνης ήταν ένα παιδί με όνειρα που ήθελε να μείνει στην Ελλάδα και η μητέρα του εξηγεί ότι η οικογένειά του ζει με το τραύμα του άδικου χαμού του: «Είχε σπουδάσει στο εξωτερικό και ήταν από τα παιδιά που ήθελαν να μείνουν στην Ελλάδα. Δεν ήθελε να φύγει, κι όμως η Ελλάδα έτσι συμπεριφέρεται στα παιδιά της. Χωρίς να το θέλουμε, έχει σταματήσει η ζωή μας. Αυτά τα τροχαία σκοτώνουν όλη την οικογένεια. Ως γονιός δεν μπορείς να ζήσεις… Είσαι ζωντανός νεκρός. Επηρεάζει άσχημα τον αδερφό του ακόμη και σήμερα, ο παππούς του και πατέρας μου έφυγε έναν χρόνο μετά από τον καημό του. “Γιατί να φύγει ο εγγονός μου κι όχι εγώ;” μου έλεγε. Ο πατέρας του το ίδιο, ο μικρός γιος είναι 28 σήμερα και αναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό. Χωρίς να το θέλουμε, έχει σταματήσει εν πολλοίς η ζωή μας. Θα έπρεπε η πολιτεία να ασχοληθεί και να κάνει σοβαρούς ελέγχους, κάτι το οποίο δεν γίνεται με τους οδηγούς αυτούς που βγαίνουν ανενόχλητοι στον δρόμο».
Διαβάστε επίσης
Το Ισραήλ διαλύει την εκεχειρία στη Γάζα – Σφοδροί βομβαρδισμοί με 200 νεκρούς
