Θεοδωράκης και Λεοντής σε συλλεκτικά βινύλια

Κυκλοφόρησαν δύο δίσκοι με επανεκτελέσεις τραγουδιών των σπουδαίων συνθετών από τη Μαρία Παπαγεωργίου και τον Μίλτο Πασχαλίδη.

Η «Αλληλογραφία» του Μίκη Θεοδωράκη και της Μαρίας Παπαγεωργίου είχε κυκλοφορήσει πριν από έξι χρόνια σε CD, την εποχή που οι ψηφιακές πλατφόρμες άρχισαν να επικρατούν στη διανομή και την ακρόαση της μουσικής έναντι του CD. Σήμερα με την επανέκδοση του έργου σε βινύλιο δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία για ν’ ανακαλύψουν οι ακροατές έναν από τους ωραιότερους δίσκους επανεκτελέσεων και διασκευών τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη. Την ίδια περίοδο που τόσος και τόσος κόσμος τραγουδούσε Θεοδωράκη, με την άδεια φυσικά του συνθέτη, ο οποίος υπερασπιζόταν μέχρι το τέλος τις επιλογές του, είχε εμφανιστεί η συγκεκριμένη εργασία της Παπαγεωργίου που φρεσκάρισε πολυακουσμένα θεοδωρακικά άσματα. Ή, για να είμαστε ακριβείς, όχι και τόσο πολυακουσμένα. Δηλαδή τα δέκα τραγούδια που επιλέχθηκαν από την ερμηνεύτρια αποσπάστηκαν από κύκλους τραγουδιών του Θεοδωράκη οι οποίοι είχαν βγει μετά τη μεταπολίτευση, με εξαίρεση την «Προδομένη αγάπη» από «Το τραγούδι του νεκρού αδερφού» (1962) και το «Στο παζάρι του φονιά» από την «Αρκαδία ΙΙ» (1969). Ετσι, περιέχονται τραγούδια από το «Ταξίδι μέσα στη νύχτα» (1978) με τον Μπιθικώτση, «Ραντάρ» (1981) με τον Νταλάρα, «Φαίδρα» (1985) με τους Πανδή – Καγιαλόγλου, «Μήπως ζούμε σ’ άλλη χώρα;» (1991) με τη Δημητριάδη, μέχρι κι ένα κομμάτι από τον τελευταίο πρωτότυπο κύκλο τραγουδιών του Θεοδωράκη, την «Οδύσσεια» (2007) με τη Φαραντούρη.

Ενθουσίασε τον Μίκη

Εξαρχής η Παπαγεωργίου έκανε σαφές πως μελέτησε τη θεοδωρακική εργογραφία για να καταλήξει στο ρεπερτόριο της συγκεκριμένης συναυλίας της στο Skrow Theater (ο δίσκος είναι ζωντανή ηχογράφηση από τον Φεβρουάριο του 2018), αν και είναι βέβαιο πως την κατηύθυνε ο ίδιος ο Θεοδωράκης. Η ιστορία λέει δηλαδή πως ο συνθέτης ενθουσιάστηκε από την εκτέλεση της Παπαγεωργίου στο «Ξημερώνει», το οποίο παραδόξως δεν συμπεριλήφθηκε στον δίσκο, προτείνοντάς της να πειράξει κι άλλα τραγούδια του. Με ενορχηστρώσεις κιθαροκεντρικές που επιμελήθηκε η ερμηνεύτρια μαζί με τον συνεργάτη της Σταύρο Ρουμελιώτη, τα περισσότερα τραγούδια απόκτησαν έναν ηλεκτρικό ροκ ήχο και ευτύχησαν να αποδοθούν με τις άκρως συναισθηματικές ερμηνείες της. Κι ενώ πρόκειται για εργασία επανεκτελέσεων, κάποια τραγούδια διασκευάστηκαν και άλλαξαν ρυθμολογία, όπως το «Σε δρόμους μακρινούς» από «Τα Λυρικά» που έγινε μπαλάντα και η «Αγάπη» από το «Ραντάρ» που αποτελεί και τη μεγαλύτερη ροκ στιγμή του άλμπουμ απ’ όλες τις απόψεις, ερμηνευτικά και ενορχηστρωτικά. Θα ξεχώριζα ακόμη και το απόσπασμα από την όπερα «Αντιγόνη» με τη μελωδία να θυμίζει το «Into my arms» του Νικ Κέιβ. Η «Αλληλογραφία» είναι άλμπουμ που κοσμεί τη θεοδωρακική εργογραφία και που όταν τα χρόνια περάσουν θα λέμε ότι εξέφρασε απόλυτα την εποχή του. Καλλιτεχνική επιτυχία, αν μη τι άλλο.

INFO
Ο δίσκος «Αλληλογραφία» των Μίκη Θεοδωράκη – Μαρίας Παπαγεωργίου κυκλοφορεί σε βινύλιο από τη Yellow Box-B otherside records

Δώρο του Λεοντή

Στο άλμπουμ «Ηθελα κάτι να σου πω» έχουμε σε βαθυπράσινο βινύλιο έντεκα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή από σκόρπιους κύκλους τραγουδιών του με ερμηνευτή τον Μίλτο Πασχαλίδη. Κι εδώ υπάρχει η λογική που συναντήσαμε και στην «Αλληλογραφία» του Μίκη Θεοδωράκη με τη Μαρία Παπαγεωργίου. Τραγούδια δηλαδή από τις πιο πρόσφατες συνεργασίες του Λεοντή με τον στιχουργό Δημήτρη Λέντζο από τον «Ερωτα – Αρχάγγελο» (2007) και τη «Φλόγα που καίει» (2017), αλλά και δύο τραγούδια από τις «Παραστάσεις» (1975), ένα από το «Αχ, Ερωτα» (1974), δύο από τις «Πυγολαμπίδες» (1994) σε στίχους Θεόφιλου Βερύκιου και ακόμη δύο από το «Πρωινό άστρο» (2011) σε ποίηση Ρίτσου. Ο δίσκος μοιάζει σαν δώρο του συνθέτη προς τον Πασχαλίδη, έναν αναμφισβήτητα πολύ δυνατό ερμηνευτή, με τον οποίο συνεργάζονται συναυλιακά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια.

Κι αν στα δικά μου αυτιά οι φωνές της Νένας Βενετσάνου στις «Πυγολαμπίδες» και του Παντελή Θεοχαρίδη στο «Πρωινό άστρο» παραμένουν αξεπέραστες, δεν συμβαίνει το ίδιο με την «Παράξενη νοσταλγία» (ο Θοδωρής Βουτσικάκης το ’χε πει σε πρώτη εκτέλεση) και κυρίως με τα παλιότερα και πιο δημοφιλή κομμάτια του Λεοντή. Πιστεύω δηλαδή πως αν στο «Μια φορά κι έναν καιρό» ο Πασχαλίδης καταθέτει μια ερμηνεία ισάξια της αρχικής του Μητσιά, τους «Τέσσερις λεβέντες» και τον «Θούριο του Ρήγα» (Μητσιάς και Ξυλούρης στις πρώτες εκτελέσεις αντιστοίχως) τα κάνει πραγματικά δικά του και τους χαρίζει ολόφρεσκη υπόσταση. Ο δίσκος στο σύνολό του διέπεται επίσης από ένα ροκ ηχητικό περίβλημα και γι’ αυτό ίσως ο Λεοντής στο ένθετο σημείωμά του επικαλέστηκε μια κριτική που είχε γραφτεί το 1981 ύστερα από συναυλία του στο Τορόντο: ο ξένος κριτικός ισχυρίστηκε πως η δύναμη των τραγουδιών του Ελληνα συνθέτη ήταν πιο δυνατή και από το σκληρό ροκ που είχε παρακολουθήσει προ ημερών.

Πάντως η συγκεκριμένη κυκλοφορία με τον Μίλτο Πασχαλίδη αποκλειστικό ερμηνευτή μιας συλλογής τραγουδιών του Λεοντή φανερώνει πόσο διαχρονικά ισχυρό παραμένει το έργο του συνθέτη.