«Θέλουμε να κάνουμε σινεμά με καλύτερους όρους»

Στιγμιότυπο από την ταινία «Αδέσποτα κορμιά» της Ελίνας Ψύκου

Είναι 2003 και δουλεύω σε μια σειρά ως β’ βοηθός σκηνοθέτη, ενώ παράλληλα μόλις έχω τελειώσει τη Σταυράκου. Διευθυντής παραγωγής είναι ένας σκηνοθέτης που εκείνη την περίοδο είναι μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (ΕΚΚ). Κάποια στιγμή με ρωτάει τι κάνω εκτός από το να δουλεύω στη σειρά. Λέω «γράφω ένα σενάριο, το έχω καταθέσει στο ΕΚΚ στο πρόγραμμα “Γραφή” (το τότε πρόγραμμα ανάπτυξης σεναρίων)». «Α» μου απαντάει «αυτό το πρόγραμμα δεν είναι για σένα, είναι για μεγαλύτερους σκηνοθέτες, για να παίρνουν κανά χαρτζιλίκι». Προφανώς η αίτησή μου δεν εγκρίθηκε και την ίδια τύχη είχαν όλες οι αιτήσεις που έκανα στο ΕΚΚ για τα επόμενα δέκα χρόνια. Ημουν λοιπόν μικρή για εγκρίσεις, μόλις 26 χρόνων και αργά ή γρήγορα θα καταλάβαινα πως δεν υπήρχε χώρος για μένα και τις/τους συνομήλικές/κούς μου.

Ετσι το 2012 έκανα την πρώτη μεγάλου μήκους μου χωρίς χρήματα από το ΕΚΚ (τη χρηματοδότησε με 15.000 ευρώ σαν τελειωμένη πια ταινία όταν θα έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βερολίνου). Η «Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» έγινε χάρη στον Χρήστο, στις Μαρίες, στον Σύλλα, στη Ρούλα, τη Λένα, στον Βασίλη, τον Διονύση, στην Πηνελόπη, τη Μάρλι, στον Νίκο, στην Περσεφόνη, την Κατερίνα, την Αλκη, στους Γιώργους, στον Δημήτρη, στη Δώρα, στον Γιάννη και σε τόσα άλλα άτομα και κυρίως χάρη στους γονείς και στην αδελφή μου. Ετσι κάπως έγιναν πολλές πρώτες ταινίες, εκεί στην αλλαγή της δεκαετίας από τα 00s στα 10s (όπως φυσικά με τον ίδιο τρόπο έγιναν και πολλές ταινίες τις προηγούμενες δεκαετίες). Κι όλο αυτό γιατί δεν υπήρχε χώρος για – της εκάστοτε εποχής– νέες σκηνοθέτριες και νέους σκηνοθέτες ούτε για να αναπνεύσουμε. Ολα ήταν πολύ συγκεκριμένα και προκαθορισμένα. Επετηρίδα στο ΕΚΚ και μετά Κρατικά Βραβεία Ποιότητας για να πάρουν συνήθως συγκεκριμένες ταινίες τα βραβεία (και τα χρήματα που τα συνόδευαν φυσικά), εσωστρέφεια. «Εσείς είστε ακόμη νέοι, θα έρθει η σειρά σας» μας έλεγαν οι πολύ μεγαλύτεροί μας. Αλλά εμείς δεν περιμέναμε τη σειρά μας. Μπλέξαμε με τις/τους προηγούμενες/νους, αλλά και με τις/τους επόμενες/νους. Και το 2009 κάποιες και κάποιοι μεγαλύτερες/οι συνάδελφοι ίδρυσαν την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ) και μετά μπήκαμε κι εμείς οι νεότερες/οι και μετά και οι ακόμη νεότερες/οι… Και όχι, δεν είναι όλα τέλεια, όχι, μπορεί να μη μας αρέσουν όλα. Ομως μια νεότερη γενιά είναι εδώ και ετοιμάζει, ή μόλις τέλειωσε, τις πρώτες της μεγάλου μήκους ταινίες και με τη στήριξη του ΕΚΚ (χωρίς επετηρίδα), κάτι που δεν ήταν δεδομένο για πολλούς από τις/τους προηγούμενες/νους. Και ευτυχώς αυτή η γενιά δεν ξέρει τι σημαίνει Κρατικά Βραβεία Ποιότητας. Καταθέτει τις ταινίες της στην ΕΑΚ, που είναι ιδιωτική, αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία που δεν εξαρτάται από το κράτος και τις συντεχνίες και που διοργανώνει τα βραβεία Ιρις (αντίστοιχα με τις ακαδημίες κινηματογράφου άλλων χωρών και φυσικά με την αμερικανική που διοργανώνει τα βραβεία Οσκαρ) και που αυτής της εταιρείας είναι κι αυτή η γενιά μέλος και μάλιστα εκπροσωπείται επαρκώς ανάμεσα στα συνολικά 615 μέλη της – από τον Κώστα Γαβρά μέχρι τον Γιώργο Λάνθιμο και από την Αντουανέττα Αγγελίδη μέχρι τον Χριστόφορο Παπακαλιάτη, μπορείτε να δείτε όλα τα μέλη εδώ. Αυτό είναι άλλωστε πάνω κάτω το ελληνικό industry, είμαστε κάποιες εκατοντάδες και γνωριζόμαστε καλά μεταξύ μας (και ξέρουμε ποιοι και γιατί επιδιώκουν την επιστροφή στο παρελθόν και ποιους και γιατί ενοχλεί η ΕΑΚ). Μια φορά τον χρόνο λοιπόν εκεί στην ΕΑΚ τα μέλη βραβεύουμε τις ταινίες. Και ναι, ζηλεύουμε και ναι, θυμώνουμε και ναι, πιθανά να έχουμε προσδοκίες για τις ταινίες μας που δεν τις επιβεβαιώνουν οι βραβεύσεις. Γιατί όλα αυτά είναι ανθρώπινα. Ομως δεν παύουμε όλες, όλοι, όλα να θέλουμε να κάνουμε σινεμά με καλύτερους όρους. Και όταν χρειαστεί βάζουμε τις διαφωνίες μας στην άκρη και μαζί ζητάμε περισσότερα χρήματα για την παραγωγή και την προώθηση του ελληνικού σινεμά, περισσότερα κίνητρα για επενδύσεις, ζητάμε σεβασμό αντί για αδιαφορία, ζητάμε το κέντρο κινηματογράφου μας να μην είναι το πιο υποχρηματοδοτούμενο κέντρο κινηματογράφου της Ευρώπης. Ζητάμε επίσης να μη μας κοροϊδεύουν μπροστά στα μάτια μας. Αυτό κάνουμε και τώρα. Αισθανθήκαμε πως κάποιος μας κορόιδεψε εκεί στο ΥΠΠΟ μπαινοβγάζοντας επιτροπές. Από αδιαφορία; Επιπολαιότητα; Δόλο; Και είπαμε να μην κάνουμε σαν αυτό να μη συνέβη. Ναι, προφανώς δεν είναι το πιο σημαντικό μας πρόβλημα το ποια ταινία θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Οσκαρ, αλλά ήταν μια ωραία αφορμή για να ξαναβρεθούμε και να ξαναθυμηθούμε τι σημαίνει διεκδικώ τον χώρο και τον αέρα μου. Είμαστε στο 2024 και το σινεμά δεν χωράει σε κουτάκια. Οπότε φασαίες, χίπστερς, μπούμερς, κάγκουρες, φλώροι και φυτά ας ενωθούμε και ας πούμε όλα μαζί «δεν θέλουμε φέτος να εκπροσωπήσει την Ελλάδα καμία ταινία στα Οσκαρ και δεν θέλουμε καμία ταινία να την εκπροσωπήσει ποτέ ξανά μέχρι να μας δώσετε σημασία, να μας ακούσετε, να νοιαστείτε ουσιαστικά για εμάς».

Ετικέτες