Θεατρικά και κριτικά: Η εκδίκηση της μητριαρχίας

(© Γιάννης Μισουρίδης)

Σχετικά με την παράσταση «Αφροδίτη» του Παύλου Μάτεσι, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Κλειτσιώτη και Σοφίας Κορώνη, στο Bios.

Η «Αφροδίτη» είναι ο προάγγελος του σπουδαίου έργου που άφησε πίσω του ο Παύλος Μάτεσις. Θεωρητικά είναι η «πρώτη µέρα της δηµιουργίας» αυτού του πολύ ιδιαίτερου κόσµου που έχτισε µε τη µετέπειτα πεζογραφία του, µε το ξεχωριστό ύφος και το ανατρεπτικό ήθος. Eργα ρεαλιστικά που εµβολίζονται βίαια θαρρείς από τον σουρεαλισµό σε λεκτικές φόρµες και καταστάσεις, εγκληµατικό χιούµορ, αντιήρωες συνήθως µε λαϊκή καταγωγή που γιγαντώνονται, ποιητικός λόγος µες στην πεζότητα, βία και σκληρότητα γνωστή και οικεία µας. Ολα αυτά που υπερβαίνουν ακόµη και την κατηγοριοποίησή του ως οπαδού του παραλόγου και την καταξίωσή του ως εισηγητή του υπερ-λογικού: στο έργο του δεν συµβαίνουν απλώς το ασύνδετο, το τυχαίο, το ακατόρθωτο· στο έργο του η σκληρή πραγµατικότητα ορθώνεται ενάντια στη λογική (Βάλτερ Πούχνερ).

Η λαϊκή µονογονεϊκή οικογένεια –µε την εργάτρια-µητέρα Αφροδίτη αυτο-ακυρωµένη και εγκαταλειµµένη από τον σύζυγο, απαξιωµένη και προδοµένη από τον εργοδότη-εραστή της και τυραννισµένη από τον γιο της, και µε τους δυο γιους, τον πανέµορφο Τίτο που επιδιώκει τη µεγάλη ζωή πουλώντας ηρωίνη και τον ανάπηρο µικρότερο Μάριο που µε µικροαπατεωνιές προσπαθεί να κάνει κοµπόδεµα– γίνεται το όχηµα της σχηµατοποιηµένης έκφρασης της πατριαρχίας και της φαλλοκρατικής επιβολής που οδηγούν σχεδόν ειρωνικά στην ανατρεπτική εκδίκηση και την τελική αναρρίχηση και επικράτηση της µητριαρχικής γυναίκας-τιµωρού (ή µήπως του πανταχόθεν βαλλόµενου και αδικηµένου ανυπεράσπιστου;).

(© Γιάννης Μισουρίδης)

Η Κατερίνα Κλειτσιώτη και η Σοφία Κορώνη προβάλλουν τον γκροτέσκο ρεαλισµό του Μάτεσι, µε το σαρκαστικό χιούµορ και τη ζοφερή ατµόσφαιρα να συµπλέουν χέρι χέρι, και αναδεικνύουν τα συγκρουόµενα δίπολα του έργου: ανδρισµός και θηλυκότητα, οµορφιά και ασχήµια, πλούτος και φτώχεια, ευρωστία και αναπηρία, φαντασία και πραγµατικότητα. Με όχηµα την αναµφισβήτητη ταξικότητα του έργου, όλα καταλήγουν στη νοµοτελειακή διαλεκτική πάλη της συστηµικής «καθαρότητας» µε την ανατρεπτική «ρυπαρότητα». ∆ύο αντιµαχόµενοι κόσµοι που ο ένας σιχαίνεται τον άλλο, όσο και αν ο ένας ανέχεται τον άλλο.

Ο Γιώργος Λυντζέρης δηµιουργεί το ιδανικό σκηνικό περιβάλλον του λαϊκού υπόγειου σπιτιού µε τα ξεπερασµένα αντικείµενα που προβάλλουν σαν φετιχιστικά εκθέµατα µιας κυνηγηµένης και περιθωριοποιηµένης ζωής. Ερµηνείες από τους Σοφία Κορώνη, Γιώργο Ντούση και Βασίλη Χατζηδηµητράκη βαθιά µελετηµένες στην ουσία των µατεσικών ηρώων που παραπαίουν στην ίδια τους την ειρωνεία και στον κλαυσίγελο και που παραθέτουν την αφήγηση ή τη µετασχηµατίζουν σε πρόζα σε εναλλασσόµενους ρυθµούς. Η παράσταση καταλήγει κλιµακωτά κατά το «εικός και το αναγκαίον» µέσα από ένα µυστικιστικό τελετουργικό σε µια λαϊκή λυτρωτική µυσταγωγία, στην οποία οι εξουσιαστικές σχέσεις ανατρέπονται καταλυτικά. Νοµοτέλεια;

Παράσταση εξαιρετικής (κάποιοι θα πουν αρρωστηµένης) οµορφιάς σε ήθος, διάνοια και όψη.

Ετικέτες