«Φοβούνται πως είμαστε ζώα, πως θα γεμίσει ο κόσμος με διαφορετικούς ανθρώπους»
Μετά, το εντυπωσιακό κλείσιμο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2019 και την περιοδεία σε διάφορες χώρες της Ευρώπης τα ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΑ ΑΛΟΓΑ από την ομάδα «Εν Δυνάμει», σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου, επισκέπτονται το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Η ομάδα «Εν Δυνάμει» είναι μια ομάδα νέων καλλιτεχνών με και χωρίς αναπηρία. Ιδρύθηκε από την Ελένη Δημοπούλου και τη Μαρία Ιωαννίδου το 2008 στη Θεσσαλονίκη με σκοπό να στηρίξει και να διευκολύνει τα μέλη της να ενταχθούν ισότιμα στο κοινωνικό σύνολο. Όλες οι δράσεις της ομάδας αναπτύσσονται όχι με βάση τη διαφορετικότητα, αλλά λαμβάνοντας υπόψη τις εσωτερικές και εξωτερικές ανάγκες καθώς και τις προδιαθέσεις, κλίσεις και τα ενδιαφέροντα όλων ανεξαίρετα των μελών της ομάδας. Καλλιτεχνική Διευθύντρια της ομάδας «Εν Δυνάμει» είναι η Ελένη Δημοπούλου.
Τα Ερωτευμένα Άλογα αποτελούν το τρίτο μέρος μιας θεατρικής τριλογίας με τίτλο Το Άλλο το Κανονικό. Το πρώτο μέρος της τριλογίας, Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή Πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα, μια παραγωγή της ομάδας «Εν Δυνάμει», παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (2015), στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στο 4th Our Stage Festival της Δρέσδης και στα 54α Δημήτρια, ενώ το δεύτερο μέρος Το Άλλο Σπίτι, μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και στα 51α Δημήτρια.
Πολλές φορές η τέχνη έχει συνομιλήσει με τον έρωτα. Έρωτας ο ρομαντικός, ο αναπόφευκτος, ο ατελέσφορος, ο οδυνηρός και διόλου τυχαία δεν τον προσωποποιώ βάζοντας του άρθρο. Δεν είναι κάτι αφηρημένο και γενικό ο έρωτας είμαστε εμείς οι ίδιοι και απέναντι μας ο χρόνος και τα τραύματα μας.
Πως βιώνουμε τον έρωτα; Πότε έχουμε δικαίωμα να πούμε πως είμαστε ερωτευμένοι; ποιοι δικαιούνται να ερωτεύονται; Οι άνθρωποι που προσανατολίζονται σεξουαλικά σε άτομα του ιδίου φύλου έχουν δικαίωμα να ερωτευτούν ή μάλλον να ερωτευτούν φανερά; Έχετε σκεφτεί πως προσλαμβάνουν τον έρωτα άτομα με αναπηρία; Γιατί κανείς δεν μιλάει για το σεξ και τελικά έχουμε απαλλαγεί ως κοινωνία από το φόρο του προπατορικού αμαρτήματος;
Η Ελένη Ευθυμίου έχοντας για οδηγό ένα πολύτιμο αποτέλεσμα έρευνας που προέκυψε από εξομολογήσεις, προσδοκίες και προσωπικές αγκυλώσεις του καθένα από εμάς σκηνοθέτησε μια παράσταση που αποκαθηλώνει κάθε στερεότυπο και φόβο προερχόμενο από την άγνοια. Η άγνοια είναι αυτή που γεννάει την άρνηση και την καχυποψία απέναντι στη διαφορετικότητα. Αυτό που υπογραμμίζεται στο έργο από την πρώτη στιγμή είναι η οικουμενική ανάγκη όλων μας για ανθρώπινη επαφή. Η επιθυμία της ένωσης όσο σκεπτικά ή τολμηρά στεκόμαστε απέναντι της. Αυτή η επιθυμία είναι κοινή για όλους τους ανθρώπους, αυτό το οποίο διαφοροποιείται είναι πόσο ανοιχτοί ή φοβισμένοι είμαστε σε αυτή την συνθήκη. Πόσο μας έχουν ευνουχίσει οι κοινωνικές συμβάσεις που τις κληρονομούμε από την στιγμή που ανοίγουμε τα μάτια μας και πόσο γενναίοι είμαστε για να απαλλαγούμε από αυτές.
Για τους ανθρώπους με αναπηρία τα πράγματα είναι ακόμα πιο περίπλοκα. Πρέπει να ξεπεράσουν εκτός τους δικούς τους φόβους αλλά και των άλλων που προσπαθούν εντελώς, καταχρηστικά και στενόμυαλα να τους «προστατέψουν» από το να ερωτευτούν, να κάνουν σεξ κι ακόμα περισσότερο να πληγωθούν. Μια κοινωνία δομημένη με τέτοιον τρόπο που τους απαγορεύει να επιθυμούν. Προσπαθούν να κατευνάσουν την ορμή τους με ψυχολογικούς εκβιασμούς, φανταστικούς κινδύνους ακόμα και στείρωση καταδικάζοντας τους έτσι στην απόλυτη μοναξιά. Ακόμα και σε περιπτώσεις ιδρυματισμού πολλές φορές το περιβάλλον τους αντιμετωπίζει σαν ά-λογα όντα που τους παροτρύνει να «ξεσπούν» τις ορμές τους ή κι ακόμα αποσιωπούν την κακοποίηση τους, που αρκετές φορές προκαλείται από το ίδιο το περιβάλλον. Τους φοβούνται γιατί είναι διαφορετικοί «Φοβούνται πως είμαστε ζώα, πως δε θα ξέρουμε πώς να κρύψουμε τον έρωτά μας, φοβούνται μήπως κάνουμε παιδιά και είναι ξεχωριστά όπως εμείς».
Η σκηνοθεσία της Ελένης Ευθυμίου, σε σύλληψη της Ελένης Δημοπούλου, έρχεται να γίνει καθρέπτης μιας συνθήκης σκληρής και συνένοχης σε μια πραγματικότητα που μας αφορά όλους. Μέσα από αναφορές στο Σαίξπηρ, στα «Αποσπάσματα του Ερωτικού Λόγου» του Ρολάν Μπαρτ κι ένα κείμενο της Γιώτας Τεμπρίδου χτίζεται μια σπονδυλωτή παράσταση όπου παράλληλες ιστορίες αποκαλύπτουν πως για τους ανθρώπους με αναπηρία ο έρωτας ισοδυναμεί με αμάρτημα και πνευματικό θάνατο.
Οι ηθοποιοί επί σκηνής γίνονται σώματα που μιλάνε, χέρια που χορεύουν, αγγίζονται, σώματα που πονάνε και αναζητούν το ένα το άλλο. Στήθη μεγάφωνα, λαγόνες που φοβούνται να ανοίξουν, βακχικές νύμφες και πόθος. Είναι πολλά τα μπράβο για τους Μαρία Δαχλύθρα, Αγάπη Θεοδωρίδου-Κουνινή, Άννα Καλίντσεβα, Θεανώ Κόντα, Βαγγέλη Κοσμίδη, Ηλία Κουγιουμτζή, Γιώτα Κουϊτζόγλου, Νίκο Κυπαρίσση, Άγγελο Κωνσταντίνου, Λωξάνδρα Λούκας, Θεοχάρη Μπαϊρακταρίδη, Γιώργο-Ζήση Μπιλιώνη, Σοφία Μπλέτσου, Θάνο Νανάση, Μιχάλη Ντολόπουλο, Θεανώ Παπαβασιλείου, Χάρις Σερδάρη, Χρήστο Σιούμη, Δανάη Τσορλίνη, Παναγιώτη Τσουρουπίδη, Μαρία-Ταρσή Χελά, Αλέξανδρο Χάτσιο. Σε πλήρη αρμονία ένα καλλιτεχνικά πολυφωνικό σχήμα που δεν σε αφήνει να πάρεις τα μάτια σου από πάνω τους.
Ευρηματικές οι χορογραφίες του Τάσου Παπαδόπουλου συνομιλούσαν όλη την ώρα με το κείμενο. Το ίδιο ισχύει και για τα κουστούμια και το βιβλικό σκηνικό της Ευαγγελίας Κιρκινέ που μας χάρισε μια από τις πιο δυνατές σκηνές του έργου. Επιλεγμένα χορωδιακά μέρη του Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελτ, Μπαχ και gospel μελωδίες από τον Οδυσσέα Γκάλλιο, ενώ τα βίντεο επιμελήθηκαν οι Δημήτρης Ζάχος και Ορέστης Ψωμόπουλος.
Κλείνοντας, είναι συγκλονιστική η σκηνή των δύο ηθοποιών που τρώγοντας από το «δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού» ενώνονται σαρκικά προκαλώντας το μένος και το φόβο των γονιών τους που τους τυλίγουν με σάβανα. Είναι τόσο ανατριχιαστική αυτή η σκηνή που με κάνει να αναρωτιέμαι αν οι πρωτόπλαστοι ήταν άνθρωποι με αναπηρία ο θεός θα ήταν λιγότερο τέλειος ή θα τους έμοιαζε κατά εικόνα και ομοίωση;