Πενήντα τέσσερις καλλιτέχνες εμπνέονται από τη σειρά «The walking dead» και μας παρουσιάζουν τη δική τους οπτική στο μετα-αποκαλυπτικό και δυστοπικό κόσμο της σειράς-φαινόμενο. Ο συνεπιμελητής της έκθεσης Ανδρέας Μανωλιουδάκης μιλά στο Documento.
Η έκθεση τέχνης με τίτλο «The walking dead art» υπόσχεται να παρουσιάσει τον μετα-αποκαλυπτικό κόσμο της σειράς μέσα από μια διαφορετική οπτική. Το κοινό θα έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να θαυμάσει τα υψηλής αισθητικής έργα τέχνης αλλά και να ζήσει μια μοναδική εμπειρία παίρνοντας μέρος στις παράλληλες δράσεις που θα πραγματοποιούνται στον χώρο της έκθεσης καθημερινά. Ο συνεπιμελητής της έκθεσης (και managing director τής M art, η οποία έχει αναλάβει την καλλιτεχνική επιμέλεια) Ανδρέας Μανωλιουδάκης μιλά στο Documento.
Ποιος είναι ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο ξεδιπλώνεται η έκθεση «The walking dead art»;
H αφετηρία ήταν προφανώς η ομότιτλη σειρά του καναλιού Fox, η οποία αποτέλεσε την έμπνευση για τη δημιουργία αυτής της έκθεσης. «Μια σειρά για ζόμπι;» θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος. Αλλά προφανώς αυτός ο κάποιος δεν έχει δει ούτε ένα επεισόδιο της σειράς, η οποία χρησιμοποιεί την παλέτα της δράσης και το όχημα ενός κινηματογραφικού και τηλεοπτικού είδους για να εξερευνήσει –μέσα από μια συναρπαστική αφήγηση– περιοχές φιλοσοφικές, ηθικές, υπαρξιακές.
Υπάρχει κάποιος κοινός τόπος πρόσληψης του φαινομένου και της θεματικής της σειράς για τους 54 καλλιτέχνες που συμμετέχουν με έργα τους στην έκθεση;
Οπως γράφει η επιμελήτρια της έκθεσης Ευγενία Ι. Μανωλιουδάκη, ανάμεσα στις βασικές θεματικές που διαχειρίζονται τα έργα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν είναι: «η ζωή και ο θάνατος. Η ψυχή και η σάρκα. Το ηθικό και το ανήθικο. Τα όρια του αγώνα για επιβίωση». Θεματικές που διατρέχουν τη σειρά αλλά που –ούτως ή άλλως– διατρέχουν και την ίδια τη ζωή μας.
Τι είδους καλλιτεχνικά οράματα μπορεί να τροφοδοτήσει η μελλοντική δυστοπία, εκεί όπου ο βασικός πόλεμος γίνεται με βασικό αντίπαλο τον ίδιο τον θάνατο;
Μα αυτή δεν ήταν πάντα η βασική αναμέτρηση του ανθρώπου; Αυτό δεν είναι με κάποιον τρόπο ένα από τα ζητούμενα της τέχνης; Η νίκη επί του θανάτου – αν και όχι πάντα του σωματικού. Από τον μύθο της Περσεφόνης έως το θρησκευτικό «επικράνθη ο Αδης» και έως την ιδέα της υστεροφημίας, ο άνθρωπος ρίχνει πάντα κλεφτές ματιές στον «αντίπαλό» του που τον ακολουθεί ένα βήμα πίσω. Και η τέχνη αποτελεί ένα πεδίο όπου μπορείς να τον κοιτάξεις κατάματα, να τον αντιμετωπίσεις, να τον «νικήσεις».
Η ποπ κουλτούρα καταφεύγει σε μοτίβα του φανταστικού και του τρόμου για να δημιουργήσει νέα ηρωικά και αντι-ηρωικά πρότυπα. Και μέσα από τον πολτό της ανθρώπινης σάρκας και του αίματος ξεπροβάλλει ένα καινούργιο ηθικό πλαίσιο. Θα θέλατε να προσδιορίσετε αυτό το νέο πλαίσιο;
Κάτι τέτοιο εμπίπτει περισσότερο στη δικαιοδοσία της φιλοσοφίας, οπότε δεν είμαι σίγουρος ότι θα έκανα πολύ καλή δουλειά προσπαθώντας να το προσδιορίσω. Αυτό που μπορώ να πω όμως είναι ότι η ποπ κουλτούρα δεν είναι πια –ούτε υπήρξε ποτέ– κενή νοήματος, σύνθετων ιδεών και υπαρξιακών αναζητήσεων κι αυτό είναι ιδιαίτερα ορατό στη μυθολογία των ζόμπι και τη σειρά «The walking dead».
Ποιο είναι το αποτύπωμα που αφήνει στο κοινό η σειρά;
Προφανώς σε πρώτο επίπεδο η σειρά προσφέρει μια συναρπαστική αφήγηση, ενδιαφέροντες χαρακτήρες και καλοδουλεμένα storylines· είναι αναμφίβολα απολαυστική. Ομως ταυτόχρονα μπορεί να ιδωθεί σαν παραμορφωτικός καθρέφτης μέσα από τον οποίο μπορείς να αναγνωρίσεις από μια διαφορετική οπτική, μα ίσως πιο καθαρά, πράγματα που αφορούν βαθιά την ανθρώπινη φύση και τη ζωή μας. Ο συνδυασμός των δύο είναι κατά τη γνώμη μου αυτό που την έκανε μια από τις πιο πετυχημένες σειρές των ημερών μας, ένα αληθινό φαινόμενο της ποπ κουλτούρας, που ξεπερνά τα σύνορα της τηλεόρασης.
Σε επίπεδο θεάματος οι νεκροζώντανοι έχουν αφήσει τις «underground» διαδρομές που ακολουθούσαν από την εποχή του ιταλικού Giallo και του Τζορτζ Ρομέρο και πλέον κινούνται σε πιο mainstream διάσταση, με ευρεία αποδοχή από στρώματα που αποστρέφονταν τη συγκεκριμένη θεματική. Ποια κοινωνική μετάλλαξη έχει οδηγήσει σε αυτό το φαινόμενο;
Εχετε δίκιο για την εξέλιξη του είδους μέσα στη μακριά διαδρομή του. Η «Νύχτα των ζωντανών νεκρών» υπήρξε μια αφετηρία. Μια κλασική καθοριστική ταινία, όχι μόνο ως φιλμ τρόμου μα και ως πολιτική παραβολή για την αμερικανική κοινωνία της εποχής. Αλλά το είδος των ζόμπι ταινιών είναι τόσο ευρύ που χωρά τα πάντα από το gore μέχρι την τρυφερότητα του «Paranormal» ή την κωμωδία του «Shaun of the dead». Η επιβίωση και η εξέλιξη του είδους δεν είμαι σίγουρος ότι έχει να κάνει τόσο με «εξωτερικούς» παράγοντες όσο με τη δική του «πλαστικότητα», με το γεγονός ότι αποτελεί ιδανικό καμβά πάνω στον οποίο μπορείς να ξεδιπλώσεις μια σειρά από διαφορετικές ιδέες, με το ότι αποτελεί τη βάση μιας συναρπαστικής παραβολής που μιλά ουσιαστικά και καίρια για τον άνθρωπο.
INFO
Η έκθεση είναι ανοικτή στο κοινό, με ελεύθερη είσοδο, από τις 15 έως τις 18 Μαρτίου. Στο Ωδείο Αθηνών
