Την τελευταία φορά που είδα τον Θάνο Μικρούτσικο ήταν στην συναυλία – αφιέρωμα για τον Νίκο Καββαδία, που πραγματοποιήθηκε στο Ηρώδειο το 2019. Μεγάλη βραδιά, σπουδαίοι καλλιτέχνες και ένας Μικρούτσικος να ερμηνεύει στο πιάνο το «7 νάνοι στο ss Cyrenia» όπως δεν το είχε πει ποτέ ξανά. Όταν τελείωσε ο κόσμος τον αποθέωσε. Εκείνος συνέχισε στο πιάνο και μας είπε μια ιστορία για κάποιους φίλους του… μια κόρη ξανθή και γαλανή και για τον Γκόμπυ, τον Σημ, τον Ρεκ, τον Ραμάν, τον Σάλαχ, τον στραβοκάνη Χαράμ και τον Τοτ. Ο κόσμος συνέχισε να τον χειροκροτεί και εκείνος, βαθιά συγκινημένος, χαρούμενος, αλλά και φανερά εξαντλημένος σηκώθηκε και μας χαιρέτησε. Όταν, μετά από λίγο πήγαμε οι δημοσιογράφοι να του μιλήσουμε και τον ρωτήσαμε για το κορίτσι, που αναφέρει στο ποίημα του ο Καββαδίας, μας μάλωσε λέγοντας πως είναι δυνατόν να μην ξέρουμε για την Έλγκα, την ανιψιά του Νίκου Καββαδία. Δεν είχα κάνει την σύνδεση στο μυαλό μου και για να κρύψω την αμηχανία μου τον ρώτησα γιατί την ανέφερε τώρα. Γιατί, όπως, είπε σε λίγο θα έφευγε και το ήθελε να το πει, γιατί σε αυτό το ποίημα χρωστούσε τα πάντα…
Βαθιά πολιτικοποιημένο άτομο τον θύμωνε η αδικία. Με 40 χρόνια πορείας στην ελληνική μουσική σκηνή ο μουσικοσυνθέτης ξεκίνησε από την Φιλαρμονική Πατρών και μετά πέρασε από το Μαθηματικό του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μαθήτευσε δίπλα σε έναν από τους καλύτερους συνθέτες της συμφωνικής μουσικής, το Γιάννη Παπαϊωάννου στο Ελληνικό Ωδείο. Σαφώς, επηρεασμένος από τον δάσκαλο του ξεκίνησε την καριέρα του μελοποιώντας ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη. Οι πολιτικές του πεποιθήσεις δεν άργησαν να φανούν. Το 1975 κυκλοφορεί τα Πολιτικά Τραγούδια με ποιήματα του Τούρκου αριστερού ποιητή Ναζίμ Χικμέτ και του Γερμανού αντικομφορμιστή κομμουνιστή Βολφ Μπίρμαν. Μάνος Ελευθερίου, Μαγακόφσκι, Μπέρτολ Μρεχτ, Φρανσουά Βιγιόν, Γιάννης Ρίτσος είναι μόνο μερικοί από τους δημιουργούς που συνθέτει.
Λίγο αργότερα επισφραγίζεται η αγάπη του για τον αρμενιστή ποιητή Νίκο Καββαδία. Σταυρός του Νότου, Γραμμές των Οριζόντων. Μια σχέση ζωής αφοπλιστική που ωρίμασε στο «Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία». Δεν ήταν η άρτια τεχνική ή άψογη σύλληψη του που έκανε τα συγκεκριμένα έργα τόσο αγαπητά. Πέρα, το θαυμαστό του πρώτου υλικού και των υπέροχων λόγων του Καββαδία ήταν η πίστη του συνθέτη για την τέχνη. Πάνω στην σκηνή μεταμορφωνόταν, δεν υπήρχε τίποτα να του αποσπάσει την προσοχή… έφευγε.
Γράφει μουσική για το θέατρο, συνεργάζεται με Χαρούλα Αλεξίου, Δημήτρη Μητροπάνο, Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Χρήστο Θηβαίο, Γιάννη Κούτρα, την Μαρία Δημητριάδη, την Ιταλίδα τραγουδίστρια και ηθοποιό Μίλβα και με αρκετούς ξένους σκηνοθέτες με έργα του να φιλοξενούνται σε Εδιμβούργο, Παρίσι, Λίλλη, Λυών, Ρενς, Μονπελλιέ, Βρυξέλλες, Λιέγη, Γενεύη, Λοζάννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Βερόνα, Φλωρεντία, Βερολίνο και άλλα μέρη. Όλα αυτά τα χρόνια διακρίθηκε για την προσφορά του στην τέχνη με το βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος» από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου, ενώ υπήρξε μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ την περίοδο 1998-1999.
Το 1994 αναλαμβάνει για δύο χρόνια Υπουργός Πολιτισμού, κάτι που δεν άρεσε στους αριστερούς φίλους του. Κι όμως ο ίδιος δεν έπαψε ποτέ να στηρίζει το Κουμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος. Φανερά, ποτέ κρυφά και μετρημένα. Το μεγάλο του όνειρο ήταν να ξεκινήσει η αρχή μιας δίκαιης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας η οποία, τουλάχιστον, τα παιδιά που γεννιόνται να έχουν τις ίδιες δυνατότητες να εξελιχθούν.
*«Η δουλειά µου πάνω στον Καββαδία είναι πραγματικά η αιχµή του δόρατος της τραγουδοποιίας µου –χωρίς να υποτιµώ µια σειρά άλλα έργα µου στον χώρο του τραγουδιού– γιατί ο κόσµος το αποφάσισε. Και το λέω αυτό δίχως ίχνος λαϊκισμού καθώς είναι φανερό ότι αυτή η δουλειά έχει περάσει σε μεγάλο κοµµάτι τριών γενιών. Μάλιστα, απ’ όσο ξέρω, ετοιμάζεται και η τέταρτη, εννοώντας ότι αυτήν τη χρονιά περισσότερα από πενήντα δηµοτικά σχολεία ανέβασαν τη δουλειά µου πάνω στον Καββαδία, γεγονός που σηµαίνει ότι µια τέταρτη γενιά ετοιμάζεται να µπει στο παιχνίδι».
*Απόσπασμα από την τελευταία συνέντευξη του Θάνου Μικρούτσικου στο Documento και τον Παναγιώτη Φρούντζο.
