Ομάδα προσφύγων παραμένει εγκλωβισμένη σε νησίδα του Έβρου. Παρά το γεγονός πως μετά τον θάνατο πεντάχρονου κοριτσιού από τσίμπημα σκορπιού και την διακινδύνευση της υγείας ενός άλλου (εννιά ετών) για τον ίδιο λόγο, έχουν ενεργοποιηθεί διεθνείς οργανώσεις, πολιτικοί φορείς, σωματεία αλλά και ακτιβιστές, οι ελληνικές, τουρκικές και ευρωπαϊκές αρχές παραμένουν αδρανείς. Το documentonews.gr ήρθε σε επαφή τόσο με τις ελληνικές αρχές όσο και με τους φορείς που κινητοποιήθηκαν προκειμένου πέσει φως στην τραγωδία που εξελλίσσεται στα ελληνοτουρκικά σύνορα.
Αρχή κάθε τραγωδίας αποτελεί μιά ύβρις. Το σώμα που παραμένει άταφο αποτελεί κατεξοχήν σύμβολο ύβρεως. Το άταφο σώμα μιας πεντάχρονης πρόσφυγας βρίσκεται σε μια νησίδα του Έβρου. Εκεί που εδώ και καιρό ξεδιπλώνεται μια τραγωδία.
Στην περίπτωση των προσφύγων του Έβρου ύβριν διαπράττουν τόσο οι ελληνικές αρχές, όσο και οι τουρκικές, που αρνούνται συστηματικά να αναγνωρίσουν τόσο τη ζωή όσο και τον θάνατο τους. Τους εγκλωβίζουν έτσι σε μια συνθήκη αορατότητας, εντός της οποίας κρίνουν πως δεν τους αξίζει να τους δοθεί τροφή, πόσιμο νερό, να λάβουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ή να κρατήσουν τα προσωπικά τους αντικείμενα, πολλές φορές ακόμα και τα ρούχα τους. Οι πρόσφυγες για τις ευρωπαϊκές, τις ελληνικές αλλά και τις τουρκικές αρχές δεν είναι πολίτες. Ή καλύτερα, είναι μη-πολίτες. Υπάρχουν μόνο στο σκοτάδι. Μόνο για λίγες στιγμές. Μόνο για να επαναπροωθηθούν. Έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με την ελληνική, την τουρκική και την ευρωπαϊκή θανατοπολιτική. Η τραγωδία τους έτσι έχει διεθνικό χαρακτήρα καθώς τα σώματα τους, νεκρά ή ζωντανά εργαλειοποιούνται καθημερινά για γεωστρατηγικούς λόγους.
Το χρονικό της τραγωδίας
Στα πλαίσια της επαναπροώθησής της η συγκεκριμένη ομάδα προσφύγων βρέθηκε στη νησίδα για πρώτη φορά στις 14 Ιούλη. Τα στοιχεία για την ψυχική και σωματική κατάσταση των προσφύγων εκείνες τις μέρες, βρίσκονται στη διάθεση του documentonews.gr, υπό την μορφή μηνυμάτων Whats app, στα οποία ανέφεραν πως χρήζουν άμεσης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Διαβάστε επίσης: Παιδιά κινδυνεύουν στη νησίδα του Έβρου και η κυβέρνηση σιωπά
Όπως καταγγέλουν οι ίδιοι στις ανθρωπιστικές οργανώσεις που τους εκπροσωπούν, αλλά και την Εφημερίδα των Συντακτών, ένας Σύρος πρόσφυγας έχασε τη ζωή του εν μέσω βίαιης επιχείρησης στην ελληνική όχθη, ενώ άλλοι δύο πνίγηκαν όταν έπεσαν στο ποτάμι την στιγμή της μεταφοράς τους από την ΕΛ.ΑΣ..
Τα περιστατικά κατήγγειλαν η Human Rights 360 και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους πρόσφυγες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Παρά την σχετική εντολή για τον εντοπισμό τους από το ΕΔΔΑ, τις εκκλήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, την κατάθεση σχετικής ερώτησης στη Βουλή από πλευράς του κόμματος της αξιωματικής αντιπολιτευσης, και την καμπάνια συλλογής υπογραφών που ξεκίνησε η Διεθνής Αμνηστία, οι ελληνικές αρχές όχι απλά αδιαφόρησαν για τον εντοπισμό τους, αλλά όπως καταγγέλουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες, αφού τους ξυλοκόπησαν και προχώρησαν στην παράνομη κράτησή τους, τους επαναπροώθησαν στις 26 Ιουλίου.
Αφού κρατήθηκαν σε τουρκικό κέντρο κράτησης μετά το pushback, οι τουρκικές αρχές τους εξανάγκασαν βιαίως να ξαναπεράσουν τα ελληνικά σύνορα . Σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν οι ίδιοι, εκβιάστηκαν με απέλαση στη Συρία. Έτσι σε στίγμα που έχουν στείλει σε ανθρωπιστικές οργανώσεις φαίνεται να έχουν οδηγηθεί ξανά στη νησίδα του Έβρου.
Τα ξημερώματα της Τρίτης και μετά από σχεδόν έναν μήνα ταλαιπωρίας, υποσιτισμού , αφυδάτωσης, συνεχών ηλιάσεων με πυρετούς και ρινορραγίες, και παντελούς θεσμικής αδιαφορίας, το τσίμπημα ενός σκορπιού ήρθε να προστεθεί στο μαρτύριο δύο μικρών κοριτσιών της ομάδας.
Τις πρώτες πρωινές ώρες η πεντάχρονη Μαρία έχασε τη ζωή της, ενώ η εννιάχρονη Άγια συνεχίζει να υποφέρει για τον ίδιο λόγο. Το κορμί της Μαρίας παραμένει άταφο. Η ομάδα των προσφύγων στην προσπάθειά της να το συντηρήσει, το τοποθέτει συστηματικά στα κρύα νερά του ποταμού. Από πάνω του στέκεται συντετριμμένη μια μάνα που θρηνεί το παιδί που της στέρησε η θεσμική αδιαφορία στις διαρκείς εκκλήσεις των προσφύγων για βοήθεια.
Διαβάστε επίσης: To Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες καταγγέλλει τον θάνατο 5χρονης στη νησίδα του Έβρου
Το μήνυμα των προσφύγων
Σε μήνυμα που έχει στείλει η εικοσιοκτάχρονη Μπαϊντά, εκπροσωπώντας την ομάδα των εγκλωβισμένων προσφύγων στην Εφημερίδα των Συντακτών, αναφέρει μεταξύ αναφιλητών: «Ζητάω βοήθεια, όλοι μου λένε ότι είναι δύσκολο. Τι δυσκολία έχει να σωθούν άνθρωποι; Ποια είναι η δυσκολία; Μας σκοτώνουν στη Συρία, στην Τουρκία, σ’αυτό το νησί στην Ελλάδα, σε κάθε μέρος του κόσμου. Τι φταίμε; Το κορίτσι πέθανε γιατί κανείς δεν ακούει τη φωνή μας και την αδελφή της, τη σκότωσε σκορπιός. Τι θα απογίνουμε; Ισως το πρωί να έχουμε όλοι πεθάνει. Το νησί είναι γεμάτο φίδια, σκορπιούς, έντομα και δεν ξέρω τι άλλο… Εκλιπαρώ, εκλιπαρώ. Ζούμε μια επίγεια κόλαση, σας ορκίζομαι οτι είναι επίγεια κόλαση και κανείς δε μπορεί να μας βοηθήσει».
Οι κινητοποιήσεις
Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με το Α.Τ. Ορεστιάδας, το documentonews.gr οι αρμόδιοι αρχικά δήλωναν πως κάνουν ό, τι περνάει από το χέρι τους υποστηρίζοντας πως έχουν κινητοποιηθεί δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ., οι οποίες ωστόσο δεν μπορούν να εντοπίσουν τους πρόσφυγες. Άλλος αστυνομικός σε επόμενο τηλέφωνο δήλωσε πως κανείς δεν έχει κινητοποιηθεί και πως αυτό είναι «ευθύνη της Τουρκίας», εργαλειοποιώντας με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο τη ζωή αλλά και τον θάνατο των προσφύγων. Ενώ μετά από αρκετή ώρα και αφού κατάφεραν να καταλήξουν σε μια κοινή γραμμή οι ασρτυνομικές αρχές δήλωσαν πως τους έχουν έρθει διαφορετικές συντεταγμένες στα mail που τους απέστειλαν τόσο οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αλλά και το 112. Στην προσπάθειά να αποποιηθούν των ευθυνών τους δεν δίστασαν μάλιστα να σημειώσουν πως το σφάλμα είναι του 112.
Διαβάστε επίσης: Τις πταίει κύριε Μηταράκη; – Πάνω από 30 νεκροί πρόσφυγες στον Έβρο για το 2022
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και η HumanRights360 έχουν ήδη ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την Εισαγγελία Ορεστιάδας για τον χαμό του πεντάχρονου κοριτσιού, όσο και για τον σοβαρό κίνδυνο που συνεχίζει να διατρέχει η ζωή του 9χρονου κοριτσιού.
Η Ευγενία Κουνιάκη, δικηγόρος από την HumanRights360, δήλωσε στο documentonews.gr: «Είμαστε συντετριμέννοι από την απώλεια του κοριτσιού. Χρειάζεται να παρέμβει άμεσα η πολιτεία ώστε να διασωθεί το άλλο κορίτσι καθώς και όλοι οι πρόσφυγες».
«Είναι η πολλοστή φορά που συγκλονιζόμαστε από το συνεχιζόμενο δράμα των προσφύγων οι οποίοι αντιμετωπίζονται ως μιάσματα από τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας και υποβάλλονται στην απάνθρωπη τακτική των λεγόμενων επαναπροωθήσεων (pushbacks) από τις ελληνικές αρχές και την Frontex. Αυτά που ζούμε αυτές τις μέρες όμως, είναι το αποκορύφωμα. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν επί μέρες εγκλωβισμένοι άνθρωποι σε νησίδα του Έβρου ανάμεσά τους και μικρά παιδιά από τα οποία το ένα έχει ήδη αποβιώσει και οι αρμόδιοι του υπουργείου Υγείας να αδιαφορούν για την παροχή επείγουσας υγειονομικής περίθαλψης. Εάν δεν το πράξουν έστω και τώρα είναι υπόλογοι για παραβίαση σωρίας διεθνών συνθηκών και του ίδιου του Συντάγματος της χώρας», δήλωσε στο documentonews.gr o Πάνος Παπανικολάου Γ.Γ. της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας, η οποία έχει προχωρήσει σε σχετική ανακοίνωση.
«Οι πολύ σοβαρές καταγγελίες του Ελληνικού Συμβουλίου για τους πρόσφυγες καθώς και τα σχετικά δημοσιεύματα για το τι συμβαίνει σε νησίδες στον Έβρο έρχονται σε συνέχεια άλλων καταγγελιών, τις οποίες έχουμε φέρει στη Βουλή και την Ευρωβουλή με παρεμβάσεις μας το προηγούμενο διάστημα ζητώντας από την κυβέρνηση ξεκάθαρες απαντήσεις και την πλήρη διευρεύνησή τους. Ζητάμε επίσης την τήρηση του διεθνούς δικαίου και της Σύμβασης της Γενεύης χωρίς εκπτώσεις, καθώς επίσης και την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την διάσωση των ανθρώπων που βρίσκονται στη νησίδα. Η κυβέρνηση τις αγνοεί εκθέτωντας την χώρα. Ζητάμε, τέλος, από την Ευρώπη να αναλάβει τις ευθύνες της με αλληλεγγύη και αναλογική κατανομή προσφύγων στο νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης, μια πολιτική, που εκτός από τις κυρώσεις, μπορεί να αντιμετωπίσει την εργαλειοποίηση του Ερντογάν στο προσφυγικό», δήλωσε στο documentonews.gr ο τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ για τη Μεταναστευτική Πολιτική, Γιώργος Ψυχογιός.
Διαβάστε επίσης: Ακόμη τρεις νεκροί από εγκληματικές πρακτικές της κυβέρνησης στον Έβρο
Την Τρίτη κλιμάκιο του ΚΚΕ πραγματοποίησε παρέμβαση στο Αστυνομικό Τμήμα Ορεστιάδας, ενώ την Τετάρτη συνέχισε τις κινητοποιήσεις του σε άλλα τοπικά Α.Τ.. «Η ελληνική κυβέρνηση, που μέσω της εμπλοκής της χώρας στα αμερικανονατοικά εγκλήματα, συμμετέχει στον ξεριζωμό χιλιάδων ανθρώπων, σήμερα προκλητικά αγνοεί τις τραγωδίες που εξελίσσονται στα βόρεια σύνορα της χώρας», δήλωσε στο documentonews.gr ο Νίκος Παπαναστάσης, βουλευτής του ΚΚΕ που ήρθε σε επικοινωνία με τα αρμόδια ΑΤ, τα οποία του ανέφεραν πως είναι ενήμερα για τον χαμό του ενός παιδιού και τον κίνδυνο που διατρέχει η ζωή του άλλου, αλλά δεν γνωρίζουν καμία ομάδα προσφύγων στην αρμοδιότητά τους.
Ποιανού είναι η ευθύνη;
Το απόγευμα της Πέμπτης, δηλαδή πέντε μέρες μετά τόσο από την ενημέρωσή της όσο και από τις κινητοποιήσεις που προφανώς την πίεσαν, θυμήθηκε η ΕΛ. ΑΣ. να βγάλει σχετική ανακοίνωση στην οποία αποποιούνταν κάθε ευθύνη για την ζωή και τον θάνατο των προσφύγων του Έβρου. «Για τις αναφορές περί της παρουσίας ομάδας περίπου 40 ατόμων σε νησίδα του ποταμού Έβρου, τα οποία χρήζουν άμεσης ιατρικής περίθαλψης, ανακοινώνεται ότι διαβιβάσθηκε σχετική ενημέρωση, μέσω του Τριμερούς Κέντρου Επαφής Καπιτάν Αντρέεβο, στις Τουρκικές Αρχές σήμερα, 11 Αυγούστου 2022, καθόσον από τις συντεταγμένες προκύπτει ότι η νησίδα βρίσκεται εκτός ελληνικής επικράτειας.
Ζητήθηκε από τις Τουρκικές Αρχές να προβούν κατεπειγόντως σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τον άμεσο απεγκλωβισμό όλων των ατόμων και την παροχή της αναγκαίας και κατάλληλης αρωγής», ανέφερε πετώντας το μπαλάκι των ευθυνών στην τούρκικη πλευρά.
Όπως φανερώνει το στίγμα που οι ίδιοι οι πρόσφυγές έχουν αποστείλει στις ανθρωπιστικές οργανώσεις που τους εκπροσωπούν βρίσκονται στο ίδιο σημείο όπου είχαν μεταφερθεί από τις ελληνικές αρχές στις 14 Ιουλίου. Γιατί τότε οι ελληνικές αρχές δεν ανέφεραν πως τους έχουν μεταφέρει σε νησίδα εκτός της επικράτειάς;
Σε κάθε περίπτωση η ζωή και ο θάνατός τους εργαλειοποιείται και από την ελληνική και από την τουρκική κυβέρνηση. Πώς έχει σκοπό να αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στο συνεχές και απάνθρωπο ελληνοτουρκικό πινγκ – πονγκ προσφύγων;
Οι τραγωδίες έχουν συγκεκριμένη δομή. Ύβρις – νέμεσις- τησις- κάθαρσις. Πιο πολύ από το άταφο σώμα ενός νεκρού, σύμβολο τραγωδίας αποτελεί το σώμα που παραμένει άταφο και απάτριδο;
Πως θα εξελιχθεί η τραγωδία του Έβρου; Ποιός θα αναλάβει την ευθύνη για τη μη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στα προσφυγόπουλα του Έβρου; Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για την ζωή και τον θάνατό τους;
